ABD (Missouri-Iowa)-2

Öncelikle şunu belirtelim ki 2000 li yılların ilk 5-6 yılı Türkiye için her yönüyle yeni bir Türkiye tesisi adına umutla bakılan dönemdi ve beklenen de de oldu. Ülkeye huzur ve barış geldi, ekonomide batık ülkem ayağa kalktı, insanımıza kendine güven, dış dünyada gurur ve onur kazandık.

İşin siyaseti bir yana sonra öğreniyoruz ki bu gelişmelere set çekmek isteyen bazı hain çeteler ülkeyi fethetmiş. Gelişmeler birilerini rahatsız etse de, Ülkem kalkınmaya devam etti. Bu meyanda Tarım Bakanlığında ki görevim sebebiyle biz de yeni projelerimiz ile ses getirmeye başladık. 2007 de ki enerji krizi yeni projelere el atmamızı sağladı. Kimse tarıma dayalı enerji (biyodizel, biyoetanol, biyogaz) bilmezken konuyu ekibimizle ilk biz dillendirdik, yönetmelikler çıkardık, iktidarın desteğini de aldık. Bu bölümde Columbia’dan itibaren gezimizi detayları ile ele alacağım.

Columbia, oldukça yeşil bir alanda kurulu, sakin ve sessiz orta ölçekte bir şehir. Kentin merkezi bir yerinde, seyahatimizin en uzun süresini geçireceğimiz bir otele yerleştik. Rehberimiz ile burada ilk toplu yemeğimizi yiyeceğiz. Ne olacağını merak ediyoruz. Helal-haram gıdalara oldukça dikkat etiğimizi bilen Rehber hocamız da bizim tercihimizi saygı ile karşılıyor.

Yemekten sonra bölgenin tarımından sorumlu Tarım Bakanlığına bağlı İl Müdürlüğü pozisyonundaki kuruma geçiyoruz. Koca bölgenin yönetiminden mesul kurumda yaklaşık 50 kadar elaman (bize göre yaklaşık 1/5 kadar) çalışıyor. İşleri sadece koordinasyon yapmak. Çalışma usulleriyle alakalı bazı teknik bilgiler alıyoruz. Bizden çok farklılar. Otellerde öyle bizdeki gibi zengin bir kahvaltı olmuyor. Ana gıda Waffle (bizde de başladı) ve kahve. Her müşteri kendi wafılını hazırlıyor. Bazen Tereyağı ve reçel var.

Bir ara bizdeki Tarım Kredi Kooperatifleri karşılığı olan çiftçi teşkilatı genel merkezine geçiyoruz. Genel merkezde toplamda 100 kadar personel var. Yönetim kurulları tamamen çiftçilerden oluyor. Yönetim sadece, her ay yaptıkları yönetim kurullarına katılıyor. Tüm işleri genel müdürleri yürütüyor. Teşkilata bağlı yüzlerce petrol istasyonlarında çiftçiye verilen kartlar sayesinde her üretici ihtiyaç olduğu kadar en yakın istasyondan, kartını basıp istediği kadar petrolü kendisi alıyor. Petrollerde bekçi yok.

Missouri ve Iowa, kovboyların hayatının geçtiği yerler. Orijinal hali bozulmamış bir kovboy köyü, ahşaptan, tek veya iki katlı evler ile otel, kafe, restoran görevini yapan Mary’s Place de korunmuş. Iowa Eyaletinde bulunan Ames şehrine hayli uzun bir yolculuktan sonra ulaşıyoruz. Yolda John Deer motor-traktör-biçerdöver fabrikasının merkezine uğruyoruz. Fabrika 1837 de kurulmuş, tarım ağırlıklı çalışıyorlar. Yollar çoğu yerde tek şeritli hale düşüyor, bazı yerler de bozuk ve dönemeçli.

Yollarda at araba ile yolculuk yapan özel kıyafetli (hanımlar kapalı, beyler hasır şapkalı) ve çok çocuklu ailelere rastlıyoruz. Bunların özel köylerde yaşayan ve bir Hristiyan tarikatına mensup Amiş (Amish) ler olduğu söylendi. Amiş’ler, her türlü teknolojiden uzak (elektrik, telefon, bilgisayar, arabalar dahi demir tekerlekli), tarım yaparak geçimlerini sağlıyor. Yolumuz Des Montes şehrinden geçiyor. Tipik bir kültürü Hollanda şehri. Evler yüksek çatılı, alçak katlı. Ekmek, peynir, kıyafet, yemekler dahi Hollanda kültüründe. Şehrin birinde tarım şölenine rastlıyoruz. Düzgün, kontrollü, bandolu ve eğlenceli. Yanda köpeği kaka yapan bir Amerikalı önceden hazırladığı poşete köpeğin kakasını alıyor, çöpe atıyor.

Ames er türlü zirai araştırmaların ve bitki ıslahının yapıldığı bölgelerden biri. Türkiye’den gelen çok ziraatçı araştırmacılar da var. Bölge siyasetçileri ve kongre üyelerinin de yer aldığı Biyoyakıtlar konulu katıldığımız bir konferansta, bir senatörle sohbet ediyoruz. Senatör sorularımızı saygıyla cevapladı. Enerji tarımı hakkında aldığımız bilgiler ve tohumunu Ülkeme kazandırdığım Dallı Darı bitkisi.

Bir özel çiftliğe uğruyoruz. 16 bin dönüm (dekar) araziyi 4 kişilik bir aile işletiyor. Biçerdöverle soya hasadı yapan baba, mahsulü taşıya bir oğlu, muhasebesini yapan diğer bir oğul, aşçı bir anne.

İlk 1 hafta ABD-Türkiye arası saat farkından dolayı Jet Lag olup uyumasak da sonra alışıyoruz.

Dönüş için tekrar Columbia, oradan St Louis’e geçiyoruz. St Luis, Missouri nehir kıyısında zengin bir sanayi şehri. Dünyanın en büyük, 200 m yükseklikte ki meşhur kemeri (Arch), şehir seyir kulesi gibi. Dönüş için tekrar New York’a uğrasak ta şehri detayına gezemiyoruz. Güzel ve hatıraları bol bir seyahat böylelikle bitiyor. St Luis den direk New York, oradan da salimen ülkeme dönüyoruz.

Amerika o kadar da anlatıldığı kadar güvenli bir ülke olmasa da düzenli, otoriter, zengin ve aşırı muhafazakâr bir ülke. Her şey kendi insanının güvenliğine dayalı. Zenginlik ve düzen net görülüyor. Bence yaşanacak bir ülke olmasa da, düzeni yetiyor. Bence yaşamaya değil görmeye değer bir ülke.