Afganistan’da yüzlerce çocuk, tuğla fabrikalarında çalışıyor

NANGARHAR (AA) - MOHAMMED FAHİM ABED - Afganistan'ın doğusundaki Nangarhar kentinde okul çağındaki yüzlerce çocuk, yoksul ailelerine yardımcı olmak için ağır koşullarda tuğla fabrikalarında çalışıyor.

Kente bağlı Sorh Rod ilçesinde yaşayan 6 ila 17 yaşlarındaki çocuklar, babalarının yıllar önce ilaç almak ya da diğer acil ihtiyaçlarını gidermek üzere fabrika sahiplerinden aldığı borcu ödemek için her gün 12-18 saat çalışmak zorunda kalıyor.

Okula gidemeyen ve geleceğe ilişkin umutları olmayan çocukların çoğuna günde sadece 1 dolar ücret ödeniyor.

Yakan güneşin altında ailelerinin geçimini sağlamak için saatlerce ter döken çocuk işçilerin büyük bir kısmını kızlar oluşturuyor.

Sabah erken saatlerde tezek ve kili karıştırarak çalışmaya başlayan çocuklar, daha sonra bu karışımı demir kalıplara dökerek şekillendiriyor ve güneşte kuruması için açık alanlara diziyor. Kuruyan tuğlalar, at arabalarıyla fırına taşınıyor.

- "Ekmek, eğitimden daha önemli"

Çoğu Afgan gibi soyadı olmayan 12 yaşındaki Merve, AA muhabirine babası ve erkek kardeşleriyle her gün fabrikada en az 14 saat çalıştığını anlattı.

Çalışmak zorunda kaldığı için okula gidemediğini belirten Merve, ülkesinde ekmeğin eğitimden daha önemli olduğunu söyledi.

Merve, küçük yaşlardan bu yana tuğla işçisi olarak çalıştığını, sadece annesinin yemek yapmak için evde kaldığını, ailesinin diğer tüm üyelerinin fabrikada günde 3 bin tuğla yaptıklarını ifade etti.

Küçük kız, kendisini bekleyen gelecekle ilgili bir umudu olmadığını sözlerine ekledi.

- “Hayalım doktor olmaktı”

Tuğla fabrikasında çalışan 17 yaşındaki Ahmad Mangal, iyi bir geleceğe sahip olmak için artık çok geç kaldığını ve hayatının sonuna kadar işçi olarak çalışmak zorunda olduğunu söyledi.

Mangal, tek isteğinin kendisi gibi fabrikada çalışan ancak yaşları daha küçük olan kardeşlerinin okula gitmesi olduğunu vurguladı.

Fabrikada çalışmaya başladığında sadece 6 yaşında olduğuna işaret eden Mangal, "Daha yeni okula başlamıştım. Yarım gün okula gidiyor yarım gün de tuğla yapıyordum. Hayalim, doktor olmaktı. Derslerime çok çalışıyordum. Ama ne yazık ki yürütemedim. 5-6 yıl okula gittim. Sonra işe yetişemediğim için okulu bırakmak zorunda kaldım. Babam, annemin tedavisi için fabrika sahibinden 70 bin Afgani (yaklaşık bin dolar) borç almıştı. Biz de o borcu ödeyebilmek için ailecek fabrikada çalışmak zorunda kaldık. Geçen 11 yılda borcun sadece yarısını ödeyebildik. Borcu ödeyene kadar burada çalışmamız gerekiyor.” dedi.

Bin tuğla için 10 dolar ücret aldıklarını kaydeden Mangal, “Kardeşlerimle sabaha karşı saat 03.00’te kalkıyoruz ve akşama kadar çalışıyoruz. On kardeş olduğumuz için günde 4 bin tuğla üretebiliyoruz.” diye konuştu.

- “Yılda bir kere et alabiliyoruz”

Mangal, fabrikanın yakınlarında kerpiçten evlerinde son derece güç koşullar altında yaşadıklarını ve kazandıkları parayla zor geçindiklerini anlattı.

Yılda sadece bir kez evlerine et girdiğini kaydeden Mangal, bayramlarda bile çalışmak zorunda olduğunu, çalışmadıklarında yiyecek bir şey bulamadıklarını söyledi.

Henüz sadece 7 yaşında olan Norulhak da ailesinin geçimine yardım etmek için her gün saatlerce babasıyla tuğla fabrikasında çalışıyor.

Çalışmaya sabah namazından sonra başladıklarını anlatan Norulhak, gece geç saatlere kadar çalıştığını ve okula gidemediğini belirtti.

- "Köle gibi çalışmak zorunda kalıyorlar"

Bir tuğla fabrikasında sorumlu olarak görev yapan Muhammed Akbar da ailelerin, aldıkları borcu ödeyebilmek için günde 1 dolara çalıştığını söyledi.

Akbar, “Babanın ödeyemediği borcu çocukları ödemek zorunda. Tuğla işçileri, nesillerdir bu işi yapıyorlar. İhtiyaçlarını gidermek için aldıkları borç karşılığında adeta köle gibi çalışmak zorunda kalıyorlar.” dedi.