Çelik: Operasyonlar bütün hızıyla sürüyor

17 Eser yeniden fotoğraf heykel müzesine

Bakan Ömer Çelik: '302 adet yapıt yitik Resim Heykel Müzesinden. Bunların 120 kadarı fotoğraf diğerleri diğer objeler. Aslında bu senelerden beri konuşulan bilinen bir şeydi. Ben göreve geldikten sonra bununla ilgili bir rapor istedim. Rapor önüme geldiğimde doğrusu çok rahatsız oldum. 302 adet yapıt yitik, bazı eserlerin özgün olup olmadığı kuşkulu. Bunlar Türkiye'nin ulusal hafızasının, ulusal kültürünün parçası olan, Türkiye'nin ulusal koleksiyonundan çalınmış eserler.

Bu konuyla ilgili araştırma talimatı verdim. Müfettişlerimiz bir araştırma yaptılar. 1,5 sene süren bir araştırma oldu, tüm katalogları, müzayede evlerini, antikacıları taradılar. Çok sayıda koleksiyonerle, müzayede evi sahibi ile görüştüler ve benim önüme bir rapor getirdiler. Rapor sonunda bu eserlerin bazılarının muhtemel bazı adreslerde olabileceği şeklinde bir tespit ortaya çıktı. Ve bu artık iyice somutlaştığı için de Bakanlığımız tarafından savcılığa müracaat yapıldı. Başsavcılık makamı ve Emniyet çok büyük bir hassasiyetle yaklaştı.

Onun öncesinde ben müfettiş raporu önüme geldikten, bu operasyon için, bu süreç için düğmeye basmadan önce sayın Cumhurbaşkanımıza Başbakanken arz ettim. Böyle bir vaziyet mevcut ve bunun üstüne gideceğiz diye. Kendisi de 'Şimdiye kadar niye yapılmamış, sonuna kadar üstüne gidin.' diye söyledi. Ve sonuç itibarıyla süreç başladı. İlk aşamada yapılan tespitler sonucunda belli bir miktarda yapıt bulundu. Sonra 12 adet yapıt bu operasyonları duyanlar tarafından Bakanlığımıza iletildi ve 43 yapıt oldu. Onların özgün olup olmadığına dair tetkiklerini yaptık. Ve sonuçta bize, Resim Heykel Müzesine ait oldukları ortaya çıktı.

Şimdi bu soruşturma devam ediyor. Bu günde 4-5 adet vilayette eş zamanlı operasyon yapıldı. Yapılan operasyon sonucunda 17 yapıt ele geçirildi. 22 şahıs gözaltına alındı.'

Resim heykel müzesindeki eserler Türkiye'nin kültürel mirasının parçasıdır

'Buradaki hassasiyet şu; bunlar tüm Türkiye'nin ortak mülkiyetinde olan eserlerdir. Hem Türk sanat tarihi açısından hem dünya tarihi açısından mühim eserler mevcut bunların içerisinde. Hoca Ali Rıza'nın bir eseri ele geçirildi. Bu eserlerin bir kısmına paha biçilemiyor. Örneğin 60 tanesinin toplamda 50 milyon lira değerinde olduğu söyleniyor. Bunlar tüm Türkiye Cumhuriyeti'nin ortak mirasına aittir. Ve biz bunları geri istiyoruz.

Elindeki eserlerden şüphelenenler bunu Bakanlığa iletsinler. Bize başvursunlar, bizim uzmanlarımız gelip incelesinler. Çünkü ben bu incelemeleri çok titiz yaptırıyorum. Eserler bize gelse bile ilk tespitlerde bize ait olduğu söylense bile daha sonra Atom Enerjisi Kurumu ile işbirliği yaparak tam özgün olduğunun anlaşılmasını istiyorum. Şuana kadar sonuçlar böyle.'

İyi niyetli alıcılara teşekkür edeceğiz

'Birde şu mevcut: İyi niyetli alıcılar olabilir. Yani 10 sene önce, 20 sene önce bu eserler çalınmış olabilir. Bunlara bir kimlik uydurulmuş olabilir. Eserler 5 defa 10 defa el değiştirmiş, 10'uncu aşamada hakikaten içten bir iyi niyetli müşteri gidip bunu almış, parasını da ödemiş ve bu yapıt onun evinde ele geçirilmiş olabilir. Şimdi bu kişiyi baştan suçlamak doğru değil. Yani burada savcılık soruşturması sonuçlanana kadar, yargı kararını verene kadar kimseyi baştan suçlu duyuru etmemek lazım. Hele de iyi niyetle kültür sanata nakit yatıran işadamlarını, koleksiyonerleri baştan suçlu duyuru etmemek lazım.

Ama kimin iyi niyetli müşteri olduğunu, kimin fena niyetli davrandığını bu soruşturmanın sonucunda göreceğiz. Eğer sonuçta elindeki yapıt ele geçirilmiş birisi iyi niyetli müşteri ise biz ona teşekkür edeceğiz. Çünkü söyleyeceğiz ki 'Siz bu eserlerin yok edilmesini, çalınmasını, kaybolmasını engellemiş oldunuz. Sizin bir kusurunuz yok, siz bilmeden bunu almışsınız' diye.

Bundan sonra soruşturma devam edecek. Bir daha aynı vaziyet yaşanmasın diye şöyle bir metot izleyeceğiz: Mesela seneler içinde bu nasıl olmuş: Birincisi vuruş döneminde bu çok suistimal edilmiş. Kontroller iyi yapılmadığı için Türkiye'de sistem çöktüğü için vuruş dönemlerinde eserler alınmış birilerinin evlerine konulmuş daha sonra da bunların izi kaybolmuş. Güya sergilenmek için teşhir için gönderilmiş fakat daha sonra izi kaybettirilmiş eserlerin. Bir kısmının mesela 43 adet eserin düzmece olduğunu tespit ettik Resim Heykel Müzesi'ndeki. Bu da şunu gösteriyor demek ki aşırmak için sahtelerini yaptırmışlar orijinalleri ile değiştirmişler.'

Eserlere çipli takip sistemi

'Biz sadece mekanları koruyoruz fakat bu yöntemin yeterli olmadığı gözüküyor. Her tabloya bir çip takılarak her tablonun kendisini takip edeceğiz. Yani o tablo temizlik için bile yerinden oynatıldığında bunu sistemde göreceğiz. Bunu yapacağız.

Ama şu anda yürüyen soruşturma bağlamında mühim olan şu: Resim Heykel Müzesinde ne kadar yapıt kaybolmuşsa bunların hepsi halkın malıdır, Türkiye Cumhuriyeti'nin ortak değeridir. Bunların hepsini geri istiyoruz.

Kötü niyetli alıcılar cezasını çeksin. İyi niyetli alıcılara da teşekkür edeceğiz. Bu eserleri korudukları için.'

Kaynak:Yenişafak