Ahmet Öztemel

Ahmet Öztemel

CUMHURİYET TARİHİMİZDEN İLKLER

CUMHURİYET TARİHİMİZDEN İLKLER

Cumhuriyetin ilanından önce 25 Eylül 1923 tarihinde “Nerden çıktı bu Cumhuriyet?” adlı yazısıyla ilk karşı çıkan Velid Ebüziyya Bey, “ Muhalefet susturuluyor” feryatlarının ilk yükselme nedeni 4 Mart 1925 tarihinde TBMM’de kabul edilen Tahrir-i Sükûn kanunu.(Huzurun sağlanması)..Yerli malı kullanmayı artırma amaçlı ilk yasa 20 Aralık 1925 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan “Yerli kumaştan elbise giyilmesine dair kanun”.. Mecliste ilk vukuat Kars milletvekili Halit Paşa’nın Afyon milletvekili Ali bey tarafından vurulması (9 Şubat 1925).. Mart 1925 Tütün Tekeli’nin Fransız Reji idaresinden satın alınması. Nisan 1925-29 Ekim’in Milli Bayram sayılması hakkındaki kanunun kabulü.. 1925 Eylül- İlk Türk Tıp Kongresi’nin toplanması.. Ekim 1925 İstanbul Darphanesi’nde basılan ilk Cumhuriyet altınının Mustafa Kemal Paşa’ya gönderilmesi.. Ekim 1925- Menderes nehri üzerinde ilk betonarme köprünün hizmete girişi.. Diyanet’ten devlet işleriyle ilgili ilk fetva “şapka giymekte dini ve vicdani mahzur yoktur” (Diyanet İşleri Başkanı Rıfat efendi/Kasım 1925)..Aralık 1926-Milli Eğitim Bakanlığı tarafından İstanbul Belediyesi’ne gönderilen yazıyla konservatuarda (Darülelhan) alaturkaya getirilen yasak.. Nisan 1926- Samsun-Kavak demiryolunun hizmete girmesi.. Ekim 1926 -ilk medeni nikahın Şehremini Muhittin bey tarafından kıyılması. 28 Ekim 1927 ilk genel nüfus sayımı.. Nisan 1927- binalara numara ve sokaklara isim uygulamasının başlaması. Kasım 1927- Bünyan mensucat fabrikasının açılması.. Kasım 1927- Ankara radyosu yayınlarının başlaması..Aralık 1927 -eski banknotların basılan ilk Türkiye Cumhuriyeti paralarıyla değiştirilmeye başlanması..İlk kadın hekimlerin İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezuniyetleri 1928..Mayıs 1928- Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun kabulü.. 1928- Eski Bahriye bakanı ve Cebelibereket (Osmaniye) milletvekili İhsan beyin (Eryavuz) Yavuz zırhlısı onarımında yolsuzluk yaptığı iddiasıyla Yüce Divan’da 2 yıl hapis cezasına çarptırılması.. Şubat 1928- Ankara çimento fabrikasının açılması..Mustafa Kemal Paşa’nın Fransız gazetesine demeci “Türk demokrasisi Fransız ihtilalinin açtığı yolu takip etmiş, lâkin kendine has ayırıcı özellikle gelişmiştir” 1928.. Nisan 1928 “Türkiye Devleti’nin dini, din-i İslâm’dır” cümlesinin Anayasa metninden çıkarılması ve milletvekilleri ile Cumhurbaşkanı yeminlerine namus üzerine kavramı getirilmesi.. Mayıs 1928 Hıfzıssıhha müessesesi kurulması hakkında kanun çıkması ve Uluslararası rakamların kabulü..Temmuz 1928 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin ilk mezunlarını vermesi..Kasım 1928 Lâtin alfabesi temeline dayanan yeni Türk harflerinin kabulü...Şubat 1929 -Hilaliahmer (Kızılay) gününün ilk kez kutlanışı..Mayıs 1929 Haydarpaşa Tıp Fakültesi binasında ilk Tıp Bayramı kutlaması..Temmuz 1929 Ankara-İstanbul arasında telefon bağlantısı kurulması..Nisan 1930 ilk belediyeler kanunu kabulü..kadınlara ilk kez belediye seçimleriyle seçme ve seçilme hakkı tanınması..Haziran 1930 Merkez Bankası kurulması kanunu kabulü.. 1930 Türk parasının kıymetini koruma kanununun kabulü..Cumhuriyet gazetesinin ilk güzellik kraliçesi seçimini Naşide Saffet hanımın kazanması 1930..Şubat 1932 kapatılan Türk Ocakları yerine Halkevleri açılması..Ocak 1932 ilk Türkçe Kuran’ın Hafız Yaşar (Okur) tarafından Yerebatan Camiinde okunması..Şubat 1932 Süleymaniye Camisinde ilk Türkçe hutbe.. Temmuz 1932 Otomobille Ankara’dan İstanbul’a giden ilk kişi İçişleri Bakanı Şükrü Kaya oldu. Nisan 1933 Yüksek Mühendis mektebini bitiren Sabiha ve Melek hanımlar Türkiye’nin ilk kadın mühendisleri oldular.. Ağustos 1933 İstanbul Üniversitesi kurulması.. Eylül 1933 Denizyolları işletmesinin devlet tekeline alınması.. Aralık 1933 Eskişehir Şeker Fabrikası’nın açılması..

Cumhuriyetimizin ilk yıllarından ilkleri kısa notlarla paylaştığım yazımda YKY Cumhuriyet Ansiklopedisi’nden yararlandım. Her zaman iç ve dış güçlerin maalesef hedefinde olan ülkemden huzur ve birlik-beraberlik eksik olmasın; egemenliğimiz –bağımsızlığımız-Cumhuriyetimiz ebediyete kadar yaşasın. Saygı ile…

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
Ahmet Öztemel Arşivi
SON YAZILAR