De Mistura'dan Esed'e tutukluların bırakılması çağrısı

CENEVRE (AA) - BETÜL YÜRÜK - Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Suriyeli muhaliflerin, tutukluların serbest bırakılması talebinin meşru bir talep olduğunu belirterek rejimden bu çağrıya cevap vermesini istedi.

De Mistura, 14 Mart'ta Cenevre'de başlayacak Suriye görüşmeleri öncesi AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Türk halkına ve Türk hükümetine yaklaşık 3 milyon Suriyeliye evsahipliği yaptığı için içten teşekkürlerini sunan de Mistura, "Türkiye'ye gittiğimde, halkınızın Suriyeli sığınmacılara ne kadar iyi davrandığını gördüm" dedi.

Kuşatma altındaki bölgelere insani yardımlarla ilgili de Mistura şunları kaydetti:

"BM, geçen yıl kuşatma altındaki hiçbir bölgeye ulaşamadı ve insani yardımların ulaştırılması konusunda bastırıyor. Çatışmaların durdurulması da yardımların ulaştırılmasına yardımcı oluyor, yoksa 135 bin kişiye ulaşamazdık. Kuşatma altındaki 18 bölgeden 10'una ulaştık. 200 bin kişinin yaşadığı Deyru'z Zor da dahil kuşatma altında olan yerler var. Suriye hükümeti kuşatma altındaki yerlere erişim taleplerimize bazen tamamen sessiz kaldı ve açıklama yapmadı, bazı durumlarda da güvenlik gerekçesini ileri sürdü. Çatışmaların durdurulması anlaşması mükemmel olmasa da önemli ölçüde uygulanıyor ve insani yardımlar ulaştırılıyor ama bu yeterli değil. İnsani yardımların ulaştırılması konusunda hiç bir bahane kabul edilemez ve BM çalışma grupları kuşatma altındaki her yere insani yardım ulaştırılmasını sağlayacak.

De Mistura, şimdiye kadarki müzakerelerde Esed yönetiminin geçiş hükümeti kurulmasındaki isteksizliğine ilişkin, rejime bu tutumu sürdürmek yerine görüşmelere gelerek BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye ile ilgili alınan 2254 sayılı kararında yer alan, kapsayıcı ve mezhebe dayalı olmayan yeni bir hükümet, yeni anayasa ve 18 ay içinde cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini görüşmesi çağrısında bulundu.

- "18 ay içinde seçim iddialı ama mümkün"

"Milyonlarca Suriyelinin yurt dışına kaçtığı ve milyonlarcasının da ülke içinde yerinden olduğu bir Suriye'de BM gözetiminde yapılması öngörülen seçimlerin ne ölçüde sağlıklı yapılabilir?" sorusuna, de Mistura, "Irak ve Afganistan'da krizlerin en kötü olduğu dönemde seçimleri organize ettim. Tabii ki bu krizler, Suriye krizi kadar kötü değildi. O seçimler oldukça güvenilirdi. Suriye'de 18 ay içinde seçim düzenlenmesi iddialı ama yapılabilir. Hükümet ve anayasa konusunda ilerleme kaydedersek, BM gözetiminde seçimlerin yapılması teknik olarak mümkün. Viyana toplantısında da açıkça belirtildi, bütün sığınmacılar nerede olursa olsunlar seçime katılacak. Daha önce yaptık ve yine organize edebileceğimiz konusunda ısrarcıyız" cevabını verdi.

- "Muhaliflerin tutukluların serbest bırakılması talebi meşru"

De Mistura muhaliflerin aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu "tutukların serbest bırakılması talebinin meşru bir talep olduğunu" belirterek şunları söyledi:

"Muhaliflerin kendi kayıtlarına binlerce kişi uzun süredir tutuklu. Bu konuyu Suriye rejimiyle birkaç kez görüştüm ve tutukların listesi ve isimleri elimizde var. Adil olmak gerekirse muhaliflerin ellerinde bazı tutuklular var. Bu yüzden görüşmeler kapsamında güven artırıcı önlemler ve tutukluların serbest bırakılması önemli bir husus."

De Mistura, Suriye'deki korkunç krize, Cenevre Bildirisi etrafında ve BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye ile ilgili alınan 2254 sayılı kararının uygulanmasına sağlayarak çözüm bulmayı hedeflediğini ifade etti.

- "PYD bu görüşmelerde yer almayacak"

Staffan De Mistura, terör örgütü PKK'nın Suriye'deki uzantısı PYD'nin Cenevre'deki Suriye görüşmelerine katılıp katılmayacağına ilişkin, "Suriyeli ve Hristiyan, Kürt, Sünni, Şii kim olursa olsun bütün Suriyelilerin görüşmelere dahil edilmesi ve herkesin görüşünün dinlenmesinin öneminin oldukça farkındayım ama PYD pazartesi günü başlayacak görüşmelerde yer almayacak. İlerisi içinse bir şey söyleyemem, durumun gidişatına bağlı" dedi.

- "Görüşmeler çökerse trajik olur"

De Mistura, görüşmelerin çökmesi durumunda herhangi bir B planının olup olmadığına ilişkin ise, "Görüşmeler çöker, çatışma yeniden başlar ve insani yardımların ulaştırılması durursa bu durum hem Suriye hem de bölge için trajik olur ve bu ihtimali düşünmek bile istemiyorum" dedi.

BM Suriye Özel Temsilcisi de Mistura, Rusya'nın Suriye'deki askeri faaliyetlerine ve hava saldırılarına ilişkin soruları ise yanıtsız bıraktı.