Grafikli - Türkiye Bu Yıl Zirvelerde 80'den Fazla Lideri Ağırladı

ANKARA (AA) - MELTEM BULUR - Aktif dış politikası sayesinde gün geçtikçe dünya sahnesinin başat aktörlerinden biri haline gelen Türkiye, bu yıl ev sahipliği yaptığı birçok zirvede 80'den fazla dünya liderini ağırladı.

İlk kez düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi'nde 55, Türkiye'nin ilk kez ev sahipliği yaptığı İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 13. Zirvesi'nde 27 ve dünyanın enerji devlerini bir araya getiren Dünya Enerji Kongresi'nde 3 ülke lider düzeyinde temsil edilirken, çok sayıda ülke de başbakan yardımcısı veya bakan düzeyinde katılım gösterdi. Zirveler ve toplantılar vesilesiyle birçok uluslararası örgütün lideri de Türkiye'ye geldi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, dünyada ilk kez yapılan "İnsani Zirve"de, ABD Lideri Barack Obama, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Angela Merkel gibi önemli ülkelerin liderleriyle dünya sorunlarına çözüm aranırken İslam ülkelerini bir araya getiren tek uluslararası örgüt olan İİT zirvesine İslam dünyasının karşı karşıya olduğu tehlikeler ve çözüm yolları görüşüldü.

Somali’de barış, devletin inşası ve uluslararası yardımların eş güdümünün sağlanması amacıyla yapılan "Somali Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu"nda hükümet ile bölgesel yönetimlerin liderleri bir araya geldi.

İstanbul'da yapılan 23. Dünya Enerji Kongresi, önde gelen enerji şirketlerinin üst düzey yöneticileri, en etkili politika yapıcı ve karar vericileri ile kanaat önderlerini bir araya getirdi. Kongre çerçevesinde Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak "Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi Anlaşması"na yaklaşık 2 yıllık çalışmanın ardından imzalar atıldı.

-Somali'deki "taraflar" İstanbul'da buluştu

İstanbul’da 23-24 Şubat’ta altıncısı yapılan Somali Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Vekili Jan Eliasson'un eşbaşkanlıklarında yapıldı.

Uluslararası toplum tarafından Somali’de barış ve devletin inşası amacıyla uluslararası yardımların eş güdümünün sağlanması, yardımların etkinliğinin artırılması ve sürecin Somalililer tarafından yeterince sahiplenilmesi amacıyla başlatılan "Somali için Yeni Düzen" sürecinin en üst karar alma mekanizmasını oluşturan forumda, Somali hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM) ve kilit donör ülkeler yer alıyor. Toplantıda, Somali Federal Hükümeti ile bölgesel yönetimlerin liderleri de hazır bulundu.

Forumda, Somali'de güvenlik durumu, barış ve devleti inşa çalışmaları, siyasi uzlaşı ve federe birimlerin kurulması süreci, anayasa gözden geçirme çalışmaları, demokratikleşme ve seçim süreci ile mali ve sosyo-ekonomik kalkınma konuları ele alındı. Forum marjında, "Türkiye-Somali İş ve Yatırım Forumu" da gerçekleştirildi.

Somali'den genç ve kadın girişimcilerin iştirak ettiği "Kadın ve Gençlerin Güçlendirilmesi: Ekonomik Hayata Aktif Katılımları" başlıklı yan etkinlik de düzenlendi.

- İİT Zirve Toplantısı

İİT 13. Zirve Toplantısı, 10-15 Nisan’da “Adalet ve Barış İçin Birlik ve Dayanışma” temasıyla düzenlendi. Türkiye’nin ilk kez ev sahipliği yaptığı zirvede İslam dünyasının karşı karşıya olduğu tehlikeler ve bunların çözüm yolları görüşüldü. Zirvede, üye ülkelerden 21 devlet başkanı, 6 hükümet başkanı, 9 başkan veya başbakan yardımcısı ve 12 bakan ile Kırım Tatarları, Suriye muhalefeti ve Arakanlı Müslümanlar ağırlandı.

Zirveye, dönem başkanlığını Türkiye’ye devreden Mısır’dan Dışişleri Bakanı Samih Şükri katıldı. Şükri, bu sayede Abdülfettah Sisi’nin 3 Temmuz 2013’te Muhammed Mursi’yi askeri darbeyle devirmesinden sonra siyasi ve diplomatik ilişkilerin en alt düzeye indiği Mısır’dan uluslararası bir organizasyon vesilesiyle Türkiye’ye ilk kez gelmiş oldu.

Zirvenin sonunda gelecek 10 yıl için çeşitli alanlarda hedefler koyan "İİT-2025: Eylem Programı" belgesi, Filistin kararı ve nihai bildiri kabul edildi. Zirve sonunda ayrıca Türkiye tarafından İslam dünyasının karşı karşıya olduğu sorunlar ve bu sorunların çözümüne ilişkin yaklaşımları içeren "İstanbul Deklarasyonu" yayımlandı.

Diğer yandan zirve sırasında Türkiye ile Suudi Arabistan arasında Koordinasyon Konseyi kurulmasına ilişkin mutabakat belgesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suudi Arabistan Kralı Selman'ın nezaretinde, dışişleri bakanları Mevlüt Çavuşoğlu ve Adil el-Cubeyr tarafından imzalandı. Çavuşoğlu, bu anlaşmayla iki ülke arasındaki ilişkilerin bir üst seviyeye çıkarıldığını vurguladı.

Suriye'nin üyeliğinin askıya alınmasıyla 56 üyesi bulunan ve 1969 yılında kurulan İİT, 5 gözlemci üyesiyle Birleşmiş Milletler'den (BM) sonra en büyük ikinci uluslararası örgüt. Aynı zamanda İslam ülkelerini bir araya getiren tek uluslararası örgüt olan İİT'nin faaliyetlerinde Türkiye, örgütün kuruluşundan beri aktif şekilde yer alıyor. Teşkilatın en yetkili organı olan İslam Zirvesi, genel politikaları belirlemek ve zirve başkanını seçmek üzere üç yılda bir toplanıyor.

- Dünya'nın ilk insani zirvesi

Türkiye'nin ev sahipliğinde ilk defa düzenlenen ve 55’e yakın devlet ve hükümet başkanının katıldığı Dünya İnsani Zirvesi'ni 173 ülkeden 10 bin kişi takip etti.

BM Genel Sekreteri Ban'ın girişimiyle 23-24 Mayıs'ta İstanbul'da gerçekleştirilen zirvede, küresel insani yardım sistemi ve buna yönelik çözüm önerileri ele alındı. Zirvede, 7 yuvarlak masa toplantısı, 15 özel oturum ve 120 yan etkinlik yapıldı.

Göç krizi, savaş, istikrarsızlık ve insani krizlerden etkilenen kesimlere nasıl yardım sağlanabileceğinin tartışıldığı zirvedeki konuşmalarda, ülkelerindeki iç savaştan kaçan yaklaşık 3 milyon Suriyeliye kucak açan Türkiye'nin Suriyeli misafirlere yönelik insani yardımları takdir toplayarak, örnek gösterildi.

İki günlük zirvede, "Belediye Başkanları Odak Oturumu: Kentlerin Göçe Cevabı", "İnsani kriz mağdurları ve çalışanlarının tecrübe paylaşımı", "İnsanlığı ve normları korumak", "Türkiye’de Bulunan Suriyelilerin Hukuki Durumu ve Suriyelilere Sağlanan Hak ve Hizmetler", "Doğal Afetler ve İklim Değişikliği - Kriz ve Risk Yönetimine Farklı Yaklaşım" gibi farklı başlıklarda oturumlar düzenlendi.

Zirvede, "İnsani Yardım Finansmanı, Çatışmaları Önlemek ve Bitirmek İçin Politik Liderlik", "Zorla Yerinden Edilme, İnsani Yardımlar, Afet ve İnsani Yardım Lojistiği, Kadın Hakları", "5 Kıtadan 10 Çorba, Çölleşme ve İnsan, Suriyeli Mültecilerin Krizine Çözüm Bulunması Bakımından İnsana Yakışır İşlerin Merkezi Rolü: ILO Deneyimleri" etkinlikleri gerçekleştirildi.

- En az gelişmiş ülkeler için buluşuldu

Dünya nüfusunun yüzde 12'sini oluşturan (yaklaşık 880 milyon kişi) 48 ülkenin sürdürülebilir kalkınma alanında ilerleme sağlamalarına yönelik olarak, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun verdiği karar doğrultusunda, 2011 yılında kabul edilen "En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) İstanbul Eylem Planı"nın yarı dönem değerlendirme toplantısı 27-29 Mayıs’ta Antalya’da yapıldı.

Toplantıda 3 gün boyunca 6 genel kurul 4 yuvarlak masa toplantısı yapıldı. Halen EAGÜ listesinde Afrika'dan 34, Asya'dan 9, Pasifik bölgesinden 4 ve Karayipler'den bir ülke yer alıyor. Bir ülkenin EAGÜ sayılabilmesi için "kişi başı milli gelirinin düşüklüğü, insan kaynaklarında zayıflık (kötü beslenme, sağlık, yetişkin okuryazarlığı düzeylerinde düşüklük...vs) ve ekonomide çeşitlilik eksikliği" kıstasları aranıyor. En az gelişmiş 48 ülke, dünya nüfusunun yüzde 12'sine denk gelen 880 milyon kişiyi barındırmasına rağmen, dünya gayri safi hasılasından yüzde 2'den az, küresel ticaretten de yüzde 1 pay alıyor.

- UNESCO 40. Dünya Miras Komitesi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) en önemli ana etkinliklerinden biri olan hükümetler arası nitelikteki Dünya Miras Komitesinin 40. Toplantısı Türkiye'nin başkanlığında 10-20 Temmuz 'da İstanbul’da düzenlendi.

Toplantıya 108 taraf devlet, danışma organları, ev sahibi ülke misafirleri, medya ve sivil toplum kuruluşlarından oluşan binden fazla kişi katıldı.

Komitenin yoğun gündemi çerçevesinde, dünya genelinde listeye kayıtlı bulunan bin 31 alandan 156'sının koruma durumu raporları incelendi. Aynı zamanda Tehlike Altındaki Dünya Miras Listesindeki alanların mevcut durumlarının ele alındı, Türkiye'den 10 yeni alan kaydedildi.

UNESCO Dünya Miras Listesine kayıt için dünya genelinde sunulan 29 yeni adaylık dosyası arasında Türkiye'nin sunduğu Ani Arkeolojik Alanı başvurusu da yer aldı.

Kars'ta bulunan Ani Harabeleri, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edildi. Böylelikle, Türkiye’nin Dünya Miras Listesi'ndeki alan sayısı 16'ya çıktı.

- Enerjinin devleri toplandı

"Enerji Olimpiyatları" olarak da bilinen 23. Dünya Enerji Kongresi, 9-13 Ekim’de dünyanın önde gelen enerji şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin, en etkili politika yapıcı ve karar vericileri ile kanaat önderlerini de bir araya getirdi.

Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak "Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi Anlaşması" da yaklaşık 2 yıllık çalışmanın ardından, kongre çerçevesinde imzalandı.

Saudi Aramco, 18 Türk şirketiyle ayrı ayrı mutabakat zaptı imzaladı. Bu sayede Türk şirketlerinin Saudi Aramco'nun çeşitli projelerinde ihaleye girmesi sağlandı.