"Hekim, Yeni Partiyle İran Baskısı Ve Engelinden Uzaklaşacak"

BAĞDAT (AA) - HAYDAR HADİ - Irak'ta Şii lider Ammar el-Hekim'in kurduğu yeni siyasi partiyle İran baskısından uzaklaşıp bölge ülkelerine uzlaşı ve politika değişikliği mesajı vermek istediği belirtiliyor.

Iraklı siyasi uzmanlar, Hekim'in, babasının vefatının ardından başına geçtiği İran'a yakın Yüksek İslami Konseyi'ni bırakıp Ulusal Hikmet Akımı adıyla yeni bir parti kurmasını AA muhabirine değerlendirdi.

Irak Hedef Stratejik Araştırma Ağı Başkanı Dr. Haşim Kindi, Hekim'in, aileden miras kalan oluşumu bırakıp yeni partiyle yoluna devam etmeyi seçerek büyük risk aldığını söyledi.

Yüksek İslami Konseyi içindeki rekabet ortamının Hekim'i bu adımı atmaya yönelttiğini belirten Kindi, "Seyyid Hekim'in, eski kadroyla iktidar çatışması ve ciddi görüş ayrılıkları vardı. Onlar Hekim'e 'konseyin liderliğini seçimle değil, aileden aldı' gözüyle bakıyordu. Hekim'in liderliği sırasında bazı önemli üyeler konseyden ayrıldı. Kalanlardan bazıları da Hekim'e karşı çıkıyordu. Hekim, bu durumu anladı ve genç kadroyla yoluna devam etme kararı aldı." değerlendirmesinde bulundu.

- "Mutlak liderliği elde edecek"

Şii liderin yeni partide tartışmasız bir konumda olacağına dikkati çeken Kindi, "Yeni kadro Hekim'e tek lider olarak bakacak. Hekim, alacağı kararlarda kimsenin engeli veya baskısıyla karşılaşmayacak. Hekim, yeni partiyle şimdiye kadar devlette kendi girişimleriyle eski partisi adına elde ettiği tüm imtiyazları da kazanmış oldu. Hekim, yeni partisiyle hiçbir rakip ve engel olmadan mutlak liderliği elde edecek." diye konuştu.

Dr. Kindi, Hekim'in ayrılmasını Yüksek İslami Konseyi açısından ise "büyük bir yıkım" olarak niteleyerek şunları kaydetti:

"Konseydeki kadro aralarında anlaşıp bir lider seçemeyecek. Hekim, böylece konseyin çökmesini bekleyecek ve kendisi olmadan konseyin yürüyemeyeceğini görmek isteyecek. Hekim'in babasından, hatta dedesinden devraldığı partiyi bırakması kolay değildi. Ancak kendisiyle iş birliği yapmak isteyenlerin baskısı ve engeliyle de kalmak istemedi."

Hekim'in attığı adımla İran'ın elini zorlaştıracağı ihtimaline de işaret eden Kindi, "İran, daha önce diğer Şii gruplarla yaptığı gibi diplomatik yöntemleriyle Hekim'i yanına çekmeye çalışacak." ifadelerini kullandı.

- "Komşu ülkeler ve ABD'ye uzlaşı mesajı"

Iraklı siyasi analist Halid Nasır da Hekim'in daha dinamik bir kadroyla yoluna devam etme isteğinin yanı sıra İran baskısından kurtulma amacıyla bu adımı attığı görüşünü savundu.

Hekim'in "stratejik zekaya" sahip olduğunu söyleyen Nasır, "Bölgedeki ve Irak'taki siyasi değişiklikleri iyi okudu. Yeni kararıyla komşu ve Arap ülkeleriyle ABD'ye şimdiye kadar İran yüzünden zorlandığı, yakınlaşma, uzlaşı ve politika değiştirme mesajı verdi. Hekim, yeni partiyle İran baskısı ve engelinden uzaklaşacak." değerlendirmesi yaptı.

Ammar el-Hekim'in yeni partide düşüncelerini daha kolay hayata geçirebileceğini belirten Nasır, "Hekim, DEAŞ öncesi Irak'taki politikalarının geçerliliği kalmadığını anladı. Hekim açısından açık görüşe sahip olmayan muhafazakar takımla politika yapmanın önü tıkanmıştı." dedi.

Nasır, Yüksek İslami Konseyi ve oradaki siyasi kadronun geleceğine ilişkin ise, "Bu yapı lağvedilmeyecek. Oradaki eski kadro, konseyi yürütecek ve aralarından birini liderliğe seçecek. Ancak Hekim, eski parti tabanının yaklaşık yüzde 80'ini yanına çekecektir." diye konuştu.

Hekim, dün Bağdat'ta yaptığı açıklamayla, başında bulunduğu Yüksek İslami Konseyi'ni bırakıp Ulusal Hikmet Akımı'nı kurduğunu duyurmuştu. Yeni parti ilanının ardından güney illerinden Yüksek İslami Konseyi'ne bağlı onlarca siyasi büro ve temsilcilik Hekim'e biatını açıklamıştı.

- Dededen toruna Yüksek İslami Konseyi

Yüksek İslami Konseyi, Ammar el-Hekim'in dedesi Seyyid Muhammed Bakır el-Hekim liderliğinde "Irak Devrimi Yüksek İslami Konseyi" adıyla 1982'de İran'da kuruldu. Partinin askeri gücü Bedir Kolordusu İran-Irak savaşı sırasında Saddam Hüseyin'e karşı İran ordusunun yanında yer aldı.

Seyyid Muhammed Bakır el-Hekim'in Ağustos 2003'te Irak'ın Necef kentinde uğradığı suikast sonucu ölümünün ardından partinin başına Ammar Hekim'in babası Abdulaziz Hekim geçti.

Abdulaziz Hekim yakalandığı kanser hastalığı nedeniyle 2009'da hayatını kaybetti, parti liderliğini büyük oğlu Ammar el-Hekim devraldı.

- Yüksek İslami Konseyi'nin yeni lideri kim olacak?

Hekim'in, babasının ölümünün ardından yıllarca liderliğini yürüttüğü partiden ayrılması üzerine Yüksek İslami Konseyi'nin başına kimin geçeceği de tartışılmaya başlandı.

Konseydeki yeni liderlik mücadelesinin, İran'a yakınlığıyla bilinen ve Saddam Hüseyin döneminde uzun yıllar orada yaşayan, eski İçişleri ve Ulaştırma Bakanı Bakır Cebir Solağ ile din adamı Celaleddin Sağir arasında geçeceği ifade ediliyor. Yine din adamı Sadreddin Kubbençi'nin de liderlik yarışında yer alabileceği belirtiliyor.

Irak'ta Başbakan Haydar el-İbadi kabinesindeki Ulaştırma, Gençlik ve Spor ile Petrol Bakanlıklarını Yüksek İslami Konseyi'ne bağlı isimler yürütüyor. Konsey ayrıca devlet dairelerinde genel müdürlük mertebesinde yüzlerce kadroya sahip. Bu mevkilerde yer alan isimlerin Hekim'in yeni partisine katılıp katılmayacağı da tartışılıyor.

Iraklı Şii lider Hekim, aynı zamanda meclisin en büyük grubu olan Ulusal Koalisyonun liderliğini yapıyor.