Kış sert geçecek

Dedelerden hava raporu

Anadolu’nun çoğu bölgelerinde atalarımız kitle iletişim araçları olmadığı zaman doğada yaşanan değişimlerden ve gelişmelerden hava durumu tahmininde bulunur, önlerindeki sene için önlemlerini buna göre alırlardı. Çoğu tahminin doğru çıktığı o günlerde ekim dikim işleri ona göre yapılır, günlük yaşam ona göre şekil alırdı. Bu tahminler gökyüzüne ve kavak ağaçlarına bakılarak yapılırdı. Ancak meteoroloji biriminin ortaya çıkmasıyla birlikte bu tahminler artık unutulmaya yüz tuttu. Hala bu tahminleri sürdüren Konyalı dedeler doğadaki değişimlerden yola çıkarak bu seneki hava durumunu tahmin etti.

HALKIN HAVA TAHMİNİ

Halk nazarına mevsim Yaz (Hızır), Kış (Kasım) olarak ikiye ayrılır. Yaz ayları 6 Mayıs, kış ayları ise 6 Kasım’da başlar. Kış mevsiminin habercisi kasımda göç eden kuşlar olurmuş. Zemheride kırk günün çok soğuk olduğunu, zemheri ayrıca bir kırk gün daha soğuk etkisinin süreceğini ifade edermiş. 28 Şubat “Leylek Soğukları”nın habercisidir. Leyleğin karı ise mart ayının ilk haftasında yağar ve son kar olarak adlandırılan bu yağış aslında soğukların kırıldığının habercisidir.

ESKİ TAHMİNLER DOĞRU ÇIKARDI

Atalarımızın engin bilgi ve yaşanmışlıklarının tecrübesiyle Konyalı dedelerimizden bu kışa yönelik bilgi aldık. “Bu kış nasıl geçer?” sorusunu Süleyman Atlı biraz da dertli olarak, “Ağustos geldi anız bastı kar bastı” dedi. Atlı şöyle devam etti; “Eskiden ağustosun 15 günü yaz 15 günü kış olurdu ağustostan sonra kar düşüyordu. Ekim ayı geldi daha kar yok. Önceden hava durumunu büyüklerimizden gördüğümüz yöntemler kadarıyla tahmin edebilirdik. Gündelik işlerimizi de ona göre hallederdik. Mesela kavak yaprakları tepeden dökülmeye başlarsa ya da karıncalar toplu dolaşırsa kış soğuk geçecek derdik. Bu sene de ayva epey çok oldu o yüzden yağışlı ve soğuk bir çetin kış bekliyoruz” diye konuştu.

YAĞIŞLI VE SOĞUK KIŞ GELİYOR

Musa Zıltuğ dedemiz ise, “Yörüklerden duyduğumuz, öğrendiğimiz kadarıyla bizler de hava tahminleri yapmaya çalıyoruz. Geçen sene koyunlar yatarken ayağını uzatmıştı, bu nedenle kış pek fazla olmaz demiştik, gerçekten doğru da çıktı. Bu sene kış epey soğuk geçeceğe benziyor. Bal arısı boldu bu sene bir de yıldız çok az var. Bu nedenle bol yağışlı bir kış bizi bekliyor ” ifadelerini kullandı. (Derya Demir)