Lübnanlı fotoğrafçı yakın tarihe ışık tutuyor

BEYRUT (AA) - FURKAN GÜLDEMİR - Lübnanlı fotoğrafçı Haşim El-Medeni, arşivindeki yarım yüzyıllık siyah beyaz fotoğraflarla Sayda şehrinin yakın geçmişine ışık tutuyor.

Medeni (88), Lübnan'ın güneyinde yer alan Sayda şehrindeki Şehrazat isimli stüdyosunda çektiği siyah beyaz fotoğraflarından oluşan zengin arşivi ve hatıralarıyla, Lübnan'ın Sayda şehrinin tarihini 1940'lı yılların sonundan itibaren kaydediyor.

Bebek portrelerinden, güreşçilere, ellerindeki silahlarla zamanın modasına göre giyinmiş Lübnanlı gençlerden, geleneksel kıyafetli Arap köylülerine, dükkanlarının önünde poz veren Sayda esnafından, Lübnan'ın dünya çapında tanınmış simalarına çok geniş bir yelpazeye ulaşan arşivde, ülkenin geçirdiği dönemsel değişimler gözler önüne seriliyor.

- 1949'dan günümüze uzanan bir fotoğraf yolculuğu

Medeni, şehirdeki emektar stüdyosunda bulunan antika eşyaların ve siyah beyaz fotoğrafların arasında hayatını ve fotoğraf yolculuğunu AA muhabirine anlattı.

Sayda'da 1928 yılında doğan Medeni, babası Muhammed Tahir'in Osmanlı vatandaşı ve Medineli olduğunu belirterek, "Babam, Mısır'daki Ezher Üniversitesi mezunu bir din alimi. Osmanlı, I. Dünya Savaşı'nda babamı Asya'daki ülkelere vaazlar vermesi için gönderiyor. Savaştan sonra 1918 yılında Türkiye ve Lübnan üzerinden Medine'ye gitmek isteyen babamı Lübnan'a geldiğinde Sayda halkı bırakmıyor. Annemle tanışınca burada kalıyor" dedi.

Fotoğraf çekmeye küçük yaşlardan itibaren merak saldığını aktaran Medeni, kendisini geliştirmek ve fotoğrafçılık hayalinin peşinde koşmak için o dönem İngiliz mandasında olan Filistin'in Hayfa kentine gittiğini ifade etti. Burada bir Filistinliden fotoğraf çekimi ve negatiflerin basım tekniklerini öğrendiğini aktaran Medeni, birkaç yıl Hayfa'da kaldıktan sonra 1948 yılında Filistin'de yaşanan Nekbe'den (Büyük felaket) dolayı Sayda'ya geri dönmek zorunda kaldığını dile getirdi.

Medeni, "İlk fotoğraf makinemi 1949 yılında biriktirdiğim paralarla aldım. Bu işe, Sayda sokaklarında çektiğim fotoğrafları satarak başladım, 1953 yılında da Şehrazat adını verdiğim stüdyomu açtım" diye konuştu.

- Sayda esnafı ve ünlü simaların fotoğrafları bir arada

Esnaftan ses sanatçısına kadar toplumun her kesiminden kişinin fotoğrafını çektiğini aktaran Medeni, dükkanların önünde poz verme modasının o dönem başlatıcısı olduğunu ifade etti.

Medeni, Lübnan'ın ünlü sanatçısı Sabah, Arap dünyasında üne sahip Mısırlı ses sanatçısı Muhammed Abdulvahab, Lübnan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonraki ilk başbakanı Riyad es-Sulh ve Lübnan'ın bağımsızlığında rolü olan Dürzi siyasetçi Macid Arslan gibi önemli isimlerin fotoğraflarını ve 35 milimetrelik kamerasıyla çektiği Sayda şehrindeki dönemin düğün ve eğlence görüntülerini zengin arşivinde tutuyor.

Medeni'nin çektiği fotoğraflar kadar fotoğraflarla ilgili anlattığı hikayeler de dikkati çekiyor. Medeni, arşivinden çıkardığı ve üstü karalanmış genç bir kadın fotoğrafıyla ilgili şunları kaydediyor:

"Bir seferinde stüdyoma fotoğraf çektirmek için genç bir kadın gelmişti. Onun fotoğraf çektirdiğini öğrenen kıskanç nişanlısı kızı eve kilitleyip stüdyoya geldi. Bana silah zoruyla nişanlısının çektirdiği fotoğrafı imha ettirdi. Filmi çıkarttırıp, negatifin üstünü iğneyle karalattı. Birkaç sene sonra kadın intihar etti. Daha sonra dükkana gelen genç adam fotoğrafı bastırmak istedi. Arşivimden çıkarıp fotoğrafı bastığımda ağlamaya başladı."

Medeni, yıllardır severek yaptığı fotoğraf çekimi işine, yaşlılığı nedeniyle 2014 yılından itibaren ara verdiğini belirtti.

Şöhreti fotoğrafçılık dünyasında duyulan Medeni, Lübnan'da ve yurtdışında birçok fuara ve etkinliğe katılmasının yanı sıra 2005 yılında Büyük Britanya Kraliyet Fotoğrafçılık Cemiyeti tarafından ödüllendirildi.