"Münih'teki Suriye anlaşmasının uygulanabilirliği çok zor"

WASHINGTON (AA) - ERKAN AVCI/KASIM İLERİ - ABD'nin 2014 yılına kadar Suriye politikasındaki etkili isimlerin başında gelen eski Şam Büyükelçisi Robert Ford, Uluslararası Suriye Destek Grubu’nun Münih toplantısından çıkan şiddetin durdurulması ve kuşatmaların sonlandırılmasını içeren anlaşmanın uygulanabilirliğinin “çok zor” olduğunu söyledi.

Düşünce kuruluşu Ortadoğu Enstitüsü’nün kıdemli uzmanı olan ABD’nin eski Şam Büyükelçisi Ford, Almanya’nın Münih kentinde önceki gün bir araya gelen uluslararası güçlerin Suriye'ye ilişkin vardıkları anlaşmayı AA muhabirine değerlendirdi.

Anlaşmanın arzu edilen sonucu veremeyebileceğine vurgu yapan Ford, şunları kaydetti:

“Anlaşmanın uygulanabilirliği çok zor. Çünkü Esed teröristlerle savaşmayı durdurmayacağını söylüyor. Ruslar, Halep’i bombalamayı sürdüreceklerini ifade ediyorlar ve Halep’teki tüm savaşçıların terörist olduğunu belirtiyorlar. Bunun yanında Nusra Cephesi ve DAEŞ de savaşmayı bırakmayacaktır.”

ABD’nin şu aşamada yapabileceği bir şey olmadığına işaret eden Ford, 2011 yılında Arap Birliği’nin 2012 yılında da Birleşmiş Milletler (BM) Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın Suriye’de ateşkesi sağlayıp siyasi çözüm sağlama çabalarını hatırlattı. Ford, "Her iki girişimde ilerleme sağlamak imkansızdı. Şimdi 2016'da tekrar deneyecekler ancak ne Suriye hükümetinin ne de Suriyeli muhaliflerin gerçek müzakere ve gerçek uzlaşma için hazır olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı.

Ford, Suriye’deki savaşın geleceğine ilişkin karamsar bir tablo çizerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Suriye gitgide daha da parçalanacak, parçalara bölünecek gibi görünüyor. Kuzeydoğuda Kürt bölgesi, güneydoğuda DAEŞ’in kontrolünde bir alan, batıda hükümetin bölgesi ve muhaliflerin kontrol edeceği bazı kesimler olacak.”

- "Türkiye’nin yaklaşımı son derece önemli"

Eski Büyükelçi Ford, bundan sonraki dönemde Türk hükümetinin yaklaşımının silahlı muhaliflerle ilişkisinden dolayı son derece önemli olduğunu belirterek ciddi bir nüfuzu bulunan Türkiye’nin, Münih’te ortaya çıkan sonuçtan memnun kalmaması durumunda, muhaliflerin daha iyi sonuçlar almalarını sağlayabilecek yardım kapasitesine sahip olduğuna işaret etti.

Bu yardımları “teçhizat, cephane ve bu türdeki destekler” olarak sıralayan Ford, “Türkiye bu kapasiteye sahip ancak bunu kullanmak isteyip istemediklerini bilmiyorum. Bu Türk hükümetinin vereceği bir karar. Amerikalıların hiçbir şey yapmayacağı çok açık” değerlendirmesinde bulundu.

Ford, sahada kara birliklerinin yer almasına ilişkin ise Rusya’nın “durumdan endişeli” olduğu ifade ederek Moskova’nın gözdağı vermek için uyarı gönderdiğini dile getirdi. Ford, “Askeri dengeyi değiştirmek için her zaman kara birlikleri göndermek gerekli değil. Bazen yardım göndermek yeterlidir. Nihayetinde bu Türkiye ve Suudi Arabistan’ın vereceği bir karar” dedi.

Robert Ford, Suriye'de yeni ayaklanmanın başladığı ve iç savaşa doğru gittiği yıllarda ABD'nin Şam Büyükelçisi olarak görev yapıyordu. ABD yönetiminin 2014 yılına kadar Suriye politikasındaki en önemli isimlerden biri olarak nitelendirilen Ford, 2012 yılının ilk aylarında Suriye'yi terk etmek zorunda kalmıştı. Ford, Şubat 2014'te kendi arzusuyla emekliye ayrılmıştı. Ford şu anda düşünce kuruluşu Ortadoğu Enstitüsü'nde Suriye konusunda çalışmalar yürütüyor.