Obama, Guantanamo’yu kapatma planını açıkladı

WASHINGTON (AA) - ABD Başkanı Barack Obama, 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarının ertesinde ABD’nin Afganistan’ı işgalinin ardından kurulan Guantanamo cezaevini “kesin olarak” kapatmak için yeni bir plan sundu.

Obama, söz konusu planını Beyaz Saray’da yardımcısı Joe Biden ve Savunma Bakanı Ashton Carter’ın da yer aldığı basın toplantısında açıkladı.

Başkanlık görevini 2009 yılının başında devralmasından birkaç gün sonra tutukevinin kapatılması talimatı verdiğini hatırlatan Obama, geçen 7 yıllık sürede hapishanenin kapatılması için çabaladığını ancak Kongre’deki siyasi çekişmelerin bu hedefini gerçekleştirmesini engellediğini anlattı.

Obama, Guantanamo'nun, ABD’nin ulusal güvenliğini ilerletmediğini aksine güvenliklerinin altını oyduğuna dikkati çekti. Bu noktada Guantanamo’nun, terör gruplarınca üye toplamak için propaganda aracı olarak kullanıldığını vurgulayan Obama, bunun da terörizme karşı işbirliğine ihtiyaç duydukları müttefikleriyle ve diğer ülkelerle ortaklıklarına zarar verdiğine işaret etti.

Barack Obama, cezaevinin açık kalışının ABD’nin değerleriyle de ters düştüğünün altını çizerek son 15 yılda 11 Eylül saldırılarına ilişkin hiçbir kararın verilmediğini kaydetti.

Cezaevinde gözaltında bulunan 800 kişinin yüzde 85’inin başka ülkelere transfer edildiği ve şu anda 91 kişinin hapishane tutulduğu bilgisini veren Obama, Guantanamo'yu “kesin olarak” kapatma planını Kongre’ye bugün sunacaklarını söyledi.

Obama, plan kapsamında tutukevindeki 91 kişiden 35’inin maksimum güvenlik önlemleriyle mahkumları kabul edecek başka ülkelere transfer edileceğini, geride kalanlar hakkındaki soruşturmaların kurulacak askeri komisyonlarda belirli periyotlarla devam edeceğini ve yeni istihbarat bilgileri ışığında büyük bir tehdit oluşturmadıklarına inanılanların başka ülkelere nakillerinin sağlanacağını anlattı.

Cezaevinde tutuklu bulunan savaş suçlularının sorgulanmasına yasal yollarla devam edileceğini belirten Obama, “11 Eylül saldırıları sonrasında çıkardıkları dersle” savaş esnasında gözaltına alınanlar ve terör eylemine katılanların, tutuklandıktan sonra askeri alanlardan ziyade yüksek güvenlikli federal hapishanelerde tutulmasını önerdiklerini dile getirdi.

Obama, plan doğrultusunda Guantanamo’da kalanların ABD içinde güvenli bir lokasyona transferleri için Kongre ile çalışacaklarını ifade etti. Kongre’nin Guantanamo mahkumlarının ABD’ye nakledilmesine ilişkin kısıtlamalar getirdiğini hatırlatan Obama, Kongre ile bu konunun çözümlenmesi için mücadele edeceklerini söyledi. Obama, şu aşamada ülke içinde herhangi bir lokasyon önerisinde bulunmadıklarını kaydetti.

Guantanamo’nun kapatılmasının ekonomik açıdan faydalı olacağına işaret eden Obama, söz konusu planla yılda yaklaşık 85 milyon dolar daha az harcanacağını anlattı.

Obama, kendinden önceki Başkan George W. Bush’un Guantanamo’yu kapatmak istediğini ancak başaramadığını, kendisinin başkanlık süresince birçok girişimine rağmen hala hapishanenin kapatılmadığına vurgu yaparak sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu problemi, her kim olursa olsun bir sonraki başkana bırakmak istemiyorum. Ulus olarak bunu şimdi halletmezsek ne zaman gereğini yapacağız? Bir 15, 20, 30 yıl daha sürmesine izin mi vereceğiz? Gerekeni şimdi yapmazsak gelecek nesiller geriye baktıklarında bizim niçin doğru olanı yapmadığımızı, tarihin, adaletin ve en güzel Amerikan geleneklerinin doğru tarafında yer almadığımızı sorgulayacakları kesindir.”

- Guantanamo’nun yıllık maliyeti 445 milyon dolar

Öte yandan Beyaz Saray yetkilileri, Obama’nın planına ilişkin gazeteciler için düzenledikleri bilgilendirme telekonferansında, Guantanamo’dan tutukluların ülke içinde nakledilebilmeleri için 13 noktanın değerlendirildiğini belirtti. Bunların arasında Colorado, Güney Carolina ve Kansas eyaletlerindeki mevcut 7 hapishanenin yanı sıra 6 askeri üssün de yer aldığını aktaran yetkililer, bu tesislerin maliyetinin 265 ila 305 milyon dolar arasında değişeceğini ifade etti.

Beyaz Saray yetkilileri, Guantanamo’nun yıllık maliyetinin ise 445 milyon dolar olduğunu kaydetti.

Küba’nın Guantanamo Körfezi’ndeki Amerikan donanma üssünde yer alan tutukevi, 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarının ertesinde ABD’nin Afganistan’ı işgalinin ardından kurulmuştu.

Dönemin ABD Başkanı George W. Bush tarafından ilan edilen "terörle küresel savaş" kapsamında yakalanan ilk terör zanlıları, 11 Ocak 2002'de buraya getirilmişti.

ABD Başkanı Barack Obama, 2008'deki başkanlık yarışında Guantanamo'nun kapatacağı sözünü vermişti ancak Cumhuriyetçi kanattan gelen itirazlar nedeniyle bunu henüz başaramadı.