Raflardaki ürünlere dijital görüntülemeyle tazelik ölçümü

ÇANAKKALE (AA) - MEHMET BAYER - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesinde oluşturulan, dijital görüntülemeyle elde edilen veriler, özel bir yazılım sayesinde bilgisayar ortamında inceleniyor.

Fakültede, renk ve şekil özelliklerini sayısallaştıran ve gıda ürünlerinin renklerine rakamsal değerler vererek ölçüm yapan düzenekteki uygulamanın, akıllı telefon ve tablet gibi kişisel teknolojik cihazlara uyarlanması için çalışma yapılıyor.

ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Deniz Teknoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zayde Ayvaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, su ürünlerinin işlenmesi ve gıda olarak değerlendirilmesi konusunda çalıştığını, bu alanda "yenilikçi teknolojiler" olarak adlandırılan bilgisayarlı görüntüleme ve görüntü işleme teknolojilerinin öne çıktığını belirtti.

Ayvaz, bu sistemi yurt dışında görevli bir hocasından öğrenip, Türkiye'ye taşıdığını ve ülkeye kazandırmaya çalıştığını ifade ederek, sistemin, özellikle gıda ürünlerinin renk ve şekil özelliklerinin sayısallaştırılması, matematikleştirilmesine dayandığını belirtti.

- "Her rengin rakamsal olarak bir değeri var"

Bu sistemde her rengin rakamsal bir değerinin olduğunu vurgulayan Ayvaz, şöyle konuştu:

"Bir insanın maviyi görme şekliyle, başka bir insanın maviyi görme şekli çok farklıdır. İnsan faktörü devreye girdiğinde işin rengi, objektifliğin dışına çıkıyor. Ama bilgisayarlı görüntüleme sisteminde böyle bir sorunumuz yok. Her bir rengin rakamsal olarak bir değeri var. Bu rakamsal veriler bize rengin gerçek değerini veriyor. Mesela somon balığından örnek verelim; dünyada somon balığının değerinin belirlenmesi konusunda bir renk skalası var. Bu skalaya göre balığa değer biçiliyor. Evimize boya seçerken kartelalardan renk seçiyoruz ya aynen öyle bir kartelaları var. Getiriyorlar filetonun önüne koyuyorlar kartelayı, 'İşte bu 3 numaralı kartelanın renginde, o zaman maddi değeri bu' deniyor."

- "Ürünlerin tazelik ölçülerini tür ayırt etmeyi kolaylıkla sağlayabiliyoruz"

Ayvaz, bu değeri, insan gözünden, "kartela"dan ziyade ürünün fotoğrafını çekip, rakamsal olarak tespit etmekten yana olduklarını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Laboratuvar ortamında oluşturduğumuz, farklı ışıklandırmaların yer aldığı dolap şeklinde bir bölümümüz var. Bunun içine yerleştirdiğimiz dijital fotoğraf makinesiyle her türlü ürünün fotoğrafını çekiyoruz. Çekilen fotoğrafları hocamın özel olarak oluşturduğu yazılıma yükleyip, renklendirme yaparak, ürünlerin tazelik ölçülerini, tür ayırt etmeyi kolaylıkla sağlayabiliyoruz. Mesela bazı balık türlerinde sahtecilik yapılabiliyor. Farklı balıklar farklı türde diye satılabiliyor. Bu sistem sayesinde tür ayrımlarını tespit edebiliyor, şekil özelliklerini bulabiliyoruz."

- "Amacımız sistemi, herkesin kullanabileceği boyutlara ulaştırmak"

Daha yolun başında olduklarını ancak sistemi herkesin kullanabileceği boyutlara ulaştırmayı amaçladıklarını belirten Ayvaz, şunları kaydetti:

"Amacımız bu sistemi, herkesin kullanabileceği boyutlara ulaştırmak. Örneğin bir cep telefonunda bir uygulama programına dönüştürebilmek. Bir markete gittiğinizde, örneğin raftaki bir balığın fotoğrafını çekip, bunun taze olup olmadığının, türünün tespit edilebilmesini istiyoruz. Daha yolun başındayız ama asıl hedef bu, o tarafa doğru gidiyoruz. Bu çok uzak bir hedef değil. Çünkü şu anda görüntü işleme sistemleri arasında yer alan plaka ve yüz tanımlama, bunlar zaten hayatımızın içinde olan şeyler. Bu sistem tüketicinin tercih ettiği ürünü satın almadan her yönüyle öğrenebilmesine kaynak sağlayacak. Görüntü işleme sistemleri bir havuzsa biz bu havuzun içine bir çakıl taşı atıyoruz."