Savaşta Kandırılan Senegal, Türkiye'den Destek İstiyor

DAKAR (AA) - ŞENAY ÖKSÜZ - Birinci Dünya Savaşı'nda Fransızların Çanakkale'ye kandırarak getirdikleri ve Türklere karşı savaşmaya zorladıkları ancak din kardeşlerine karşı savaşmayı reddeden Senegalliler, tarih sayfalarına kazınan dostluğu gelecek nesillere de aktarmak istiyor.

Senegal'in tek askeri müzesinin sorumlusu Yarbay Mendicou Gueye, AA muhabirine yaptığı açıklamada, halkın geçmişine karşı çok ilgili olduğunu fakat ellerinde fazla materyal bulunmadığını söyledi.

Eski Genelkurmay Başkanı General Lamine Cisse'nin 1995'te ülkede bir müze açmak istediğini ve ilk olarak gezici bir sergi hazırladıklarını, serginin bütün ülkeyi dolaştığını belirten Gueye, "1997 yılında Senegal Müze Müdürlüğü kuruldu. 2006'da ise yasa yoluyla yeniden adlandırıldı ve burası Silahlı Kuvvetler Arşiv ve Tarihsel Miras Müdürlüğü oldu" dedi. 

Sömürge döneminden kalma eski mimarideki taş bir binayı hem kütüphane hem arşiv hem de müze olarak hazırladıklarını anlatan Gueye, "Senegal tarih boyunca küçük ya da büyük bir çok savaşta yer almış. Biz de bulabildiğimiz belge ve üniformaları sergiliyoruz. Çok fazla dokümanımız ne yazık ki yok" diye konuştu.

-Senegal kültüründe Türk izleri

Gueye, iki ülke ilişkilerinin geçmişinin 1. Dünya Savaşı'ndan da eski olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:

"Büyük bölümü Müslüman halkımızdan hacca giderken Türkiye'den geçenler ve Türkiye'de dostları olanlar fazlaydı. Yazılarda, gravürlerde, resimlerde, özellikle cam boyama sanatında bu ilişkilerin izi var. Bu ilişkiler bizim kültürümüze de yerleşmiş. Örneğin geleneksel bir kıyafetimizin adı 'Turki'dir. Yakası ve kumaşı nedeniyle modele bu isim verilmiş. Türkiye'den geçen vatandaşlarımız bu modellerden esinlenmiş ve kumaşlardan getirmişler."

-"İlişkilerimizi daha da güçlendirebiliriz"

Çanakkale sergisi açmak istediklerini kaydeden Gueye, geçmişin belgelerle ortaya konulmasının ilişkilerin daha da güçlenmesine yardımcı olacağını vurguladı. 

Gueye, "Çanakkale Savaşı'nda Türklere karşı savaşmaya zorlanan Senegalliler, Müslüman Türk askerinin 'Allah Allah' nidalarını ve ezan sesini duyduğunda savaşmayı kabul etmedi. Şimdi bu kardeşliği gelecek nesiller de bilsin istiyoruz. Halkımız gerçeği dilden dile aktarsa da yazılı belgelerimiz yok. Güçlü arşive sahip Türkiye'den, kardeşliğin arşiv belgelerini bizimle paylaşmasını rica ediyoruz" ifadelerini kullandı.

-Savaşmayı kabul etmeyenler ölümle cezalandırıldı

Tarihçi ve aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Arşiv ve Tarihsel Miras Müdürlüğü'nün teknik müşaviri Mamadou Kone de söz konusu savaşa ilişkin anıların yıllardır bilindiğini ve anlatıldığını söyledi. 

"Mesela, Senegal askerleri oraya vardığında ezan sesini duyduklarında Müslüman bir topluluğa karşı savaşacaklarını anlamışlar. Önemli bir kısmı savaşmayı kabul etmemiş, direnmiş ve ölümle cezalandırılmış" diyen Kone, Çanakkale Savaşı'nın Türkler için bir zafer olduğunu ve ölen yaklaşık 8 bin Senegal askerinin Anadolu'nun kucağında yattığını dile getirdi.