Mustafa Balkan (Tarih Yazıları)

Mustafa Balkan (Tarih Yazıları)

SELÇUKLU’NUN YADİGÂRI: HIDIRLIK MESCİDİ

SELÇUKLU’NUN YADİGÂRI: HIDIRLIK MESCİDİ

  • Akşehir Hıdırlık’ta ömrü asırlarla ölçülen büyük bir çınarın gölgelediği Hıdırlık Mescidi bulunmaktadır. Mihrabının iki tarafında İslam öncesi devre ait bir eserden alınmış iki kıymetli taş ile süslenmiştir.

 

Konya’nın Akşehir İlçesinin güneybatısında bulunan Sultan Dağı’nın eteklerinde, günümüzde mesire yeri olarak kullanılan Hıdırlık Parkı’nda yer almaktadır.

Hıdırlık Mevkii’nde yer alan yapı, çay bahçeleri ve oturma alanlarının arasında kalmış durumdadır.  Yapı, “Hızırlık Mescidi”, “Hıdırlık Türbesi” “Hıdırlık (Zaviyesi) Mescidi” isimleri ile de bilinmektedir. Hıdırlık Mescidi’nin günümüze ulaşmış herhangi bir vakfiyesi ve kitabesi yoktur. Bu nedenle yapının kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Tarihçi İbrahim Hakkı Konyalı, Fatih Sultan Mehmet’in Akşehir’e geldiği yıllarda yapının var olduğunu bildirmekte ve Fatih Sultan Mehmet adına düzenlenen H. 881/M. 1476 tarihli tahrir defterlerinde yapı ile ilgili bilgiler yer aldığını belirtmektedir. Bu tarihten önce yapıya ait yazılı bir belge bulunmamakla beraber; plan şeması, yapı malzemesi gibi özellikleri ve Konya-Akşehir çevresinde yer alan 13. yüzyıl kubbeli mescitleri ile benzerlikleri dikkate alınarak, eserin, 13. yüzyıl sonu ya da 14. yüzyıl başlarına tarihlenebileceği ileri sürülebilir.

 

SELÇUKLU’DAN YADİĞÂR

Araştırmacı yazar Mehmet Koç, “Akşehir’in Bir Efsane Yeri: Hıdırlık” başlıklı yazısında, mescidle ilgili şu bilgilere yer veriyor:

“Akşehir Hıdırlık’ta ömrü asırlarla ölçülen büyük bir çınarın gölgelediği Hıdırlık mescidi bulunmaktadır. Mihrabının iki tarafında İslam öncesi devre ait bir eserden alınmış iki kıymetli taş ile süslenmiştir.

Fatih Sultan Mehmet Akşehir’e geldiği zaman Hıdırlık vardı. Burası Selçuklulardan kalma bir tarihi yadigardır. 1476 yılında Fatih adına yapılan genel tahrir defterinde: “Vakfı Hızır İlyaslık der Akşehir der tasarrufu fakih be-mektubu merhum Çelebi.” Burada bir zaviyenin bulunduğunu ve zaviye gelirleri de şöyle sıralanmıştı:

“Zaviyenin önünde tarla ve bağ, Kanlıcı pınarı civarında tarla, Eğrigöz ve Yenice köylerinde bağ”

İkinci Beyazid’in defterinde zaviye yine yer almaktadır. O vakit İskender zade Musa tasarruf  ediyordu. Daha sonraki kayıtlarda Hıdırlık zaviyesi yer almamaktadır. Burada zaviyenin yanı sıra bir de kervansaray’da vardı. Buraya gelen misafirler Akşehir manzarası eşliğinde yemek yerlerdi. Burada vakfın yemeklerini pişirmek üzere büyük bakır kaplar bulunmaktaydı.

1900 yılında Akşehir Kaymakamı Salim Bey, gördüğü bir rüya üzerine mescidin içine bir sanduka yaptırmıştı. Ancak burası bir türbe değil mescitti. Sonra bu sahte sanduka yıkılmış binaya eski hali verilmiştir.”

hidirlik-mescidi.jpghidirlik-mescidi-001.jpghidirlik-mescidi--eski.jpg

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,çok uzun ve ilgili içerikle alakasız,
Türkçe karakter kullanılmayan yorumlar onaylanmamaktadır.
Mustafa Balkan (Tarih Yazıları) Arşivi
SON YAZILAR