"Sığınmacı çocuklar savaş ortamından izole edilmeli"

HATAY (AA) - LALE KÖKLÜ - Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Arı, ülkelerindeki iç savaştan kaçan Suriyeli çocukların yaşadıklarının etkisiyle oyunlarında savaş ögelerine yer verebildiğini belirterek, bu çocukların olabildiğince savaş ortamından izole edilerek normal süreç içerisine alınması gerektiğini belirtti.

Arı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Suriyeli bazı çocukların oyunlarında oyuncak silahlara yer verdiğinin gözlendiğini aktararak, ülkelerinde tanıklık ettikleri savaş ortamının çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerinin kaçınılmaz olduğunu ifade etti.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (UNHCR) raporlarına göre, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacının dörtte üçünün kadın ve çocuklardan oluştuğunu hatırlatan Arı, bu kişilerin çoğunluğunun da 18 yaşın altındaki çocuklar olduğunu bildirdi.

Savaş ortamlarında büyüyen çocukların, travmanın fiziksel ve ruhsal anlamda en savunmasız mağdurları olduğunu, yaş gruplarının çok üstünde travmatik deneyimler yaşadıklarını belirten Arı, şu değerlendirmede bulundu:

"Eğitim, öğrenme gibi en temel ihtiyaçlar için aile desteğine muhtaç olan çocuklar savaş sırasında bu desteği kaybederler. İçinde büyümekte oldukları kültürü, ortamı en yakınlarını geride bırakarak terk etmek zorunda kalırlar. Korku, belirsizlik, parçalanmış cesetlere tanık olma, fiziksel, duygusal ihmale maruz bir patolojik bir dünyaya dahil olurlar. Dolayısıyla uyku, yeme, içme, arkadaşlık, oyun gibi yaşamın bütün alanlarını savaş şekillendirmektedir. Savaş ortamında, çocukların öğrenmeleri en muhtemel bilgi 'yaşamak için savaş'tır. Suriye’deki iç savaştan kaçarak ülkemize sığınan çocuklarda yapılan gözlemlerde bu çocukların hemen hemen bütün oyunlarının savaş ve savaşla ilgili oyunlar olması bu açıdan dikkate değer."

- Çocukların savaş ortamından uzak tutulması gerekiyor

Arı, savaş mağduru çocukların oyunlarının acil tepkiye ve koşulsuz kazanmaya odaklı olmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Zamanla sorun çözme yöntemi için dil iletişiminden daha çok şiddetle ilintili yolların iletişim aracı olarak öğrenilmesinin de bir gerçeklik olduğunu paylaşan Arı, şöyle dedi:

"Ünlü psikolog Albert Bandura'nın bir deneyinde çocuklara içi hava dolu bir bebeğe eziyet eden bir yetişkinin filmi izletilmiş ve sonra o çocuklar oyuncak bir bebekle oynayabilecekleri bir odada serbest bırakılmışlardır. Çocukların yetişkin taklidi yaparak bebeğe eziyet ettikleri gözlenmiştir. Bu nedenle savaş mağduru çocukların uygun eğitim ve oyun olanaklarına kavuşturulmaları, onların rehabilitasyonu açısından önemlidir. Bu çocukların olabildiğince savaş ortamından izole edilmeleri ve büyüme süreçlerinin normale yakın ortamlarda geçmesi onların sonraki yaşamlarında toplumlarına uyum açısından elzemdir."

Arı, ebeveynlerle iletişim içerisinde olunarak onların da eğitilmeleri gerektiğini belirterek, destek sistemleri hakkında bilgilendirilmelerinin önemine değindi.