"Suriyeliler için ortaya konan 3 yıllık ihtiyaç yaklaşık 19,5 milyar avro"

ANKARA (AA) - MELTEM BULUR - Başbakan Başdanışmanı Murtaza Yetiş, Türkiye'de bulunan Suriyelilere yönelik gelecek 3 yıl için ortaya konan ihtiyacın yaklaşık 19,5 milyar avro olduğunu belirterek, "Bu, bir taraftan mevcut durumun ne kadar büyük olduğunu, bir taraftan da özellikle Avrupa Birliği’nin (AB) 3 milyar avrodan bahsederken aslında bütün içerisinde bu desteğin ne kadarlık alanı kapsadığını gösteriyor.” dedi.

Yetiş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, göçü yönetmede ilk aşamanın kapıları açmak, ikinci aşamanın acil insani yardımları yapabilmek ve son olarak da dil, mesleki eğitim gibi fırsatları saptayıp kendi ayakları üzerinde durmalarını sağlamak olduğunu dile getirdi. Türkiye’nin bütün bu aşamaları geçirdiğini söyleyen Yetiş,“Şimdi üçüncü aşamaya geldik ve burada da insani yardımlardan kalkınmaya diyebileceğimiz ya da geçicilikten uzaklaşıp daha orta vadeli planlamaya giden süreci yaşıyoruz. Birçok kurumumuz artık kendilerine düşen ve boyutu itibarıyla orta vadeli planlamaları yapmış durumda.” diye konuştu.

Türkiye’de bulunan Suriyelilerin sayısının bir ay öncesine kadar bile değiştiğini vurgulayan Yetiş, devam eden bir süreç olduğu için 2018 yılına kadar olan süreç için “birinci aşama dönemi” adı verilen bir ihtiyaç analizi çıkardıklarını dikkati çekti. Bu ihtiyaç analizini 2 hafta önce AB tarafına ilettiklerini ve bu süreçte de her iki tarafın bu analize ilişkin teknik analizler yürüttüğünün altını çizen Yetiş, analiz çalışmasının 7 ana başlıkta yürütüldüğünü anlattı. Yetiş, şöyle devam etti:

“Burada bulunan tüm başlıklarda projeler mevcut. Bu çalışma Türkiye’nin kendisi için hazırladığı bir ev ödevi değil, Suriye konusunda mülteciler alanında sorumluluğu bulunan tüm uluslararası kuruluşların ve ülkelerin ev ödevi. Türkiye’de bulunan Suriyelilere ilişkin önümüzdeki üç yıllık için ortaya konan ihtiyaç yaklaşık 19,5 milyar avro. Bu, bir taraftan mevcut durumun ne kadar büyük olduğunu gösteriyor, bir taraftan da özellikle Avrupa Birliği’nin 3 milyar avrodan bahsederken aslında bütün içerisinde bu desteğin ne kadarlık alanı kapsadığını ortaya koyuyor. Onun için bütün uluslararası toplum ve ülkeler burada önümüzdeki yükün ağırlığını görerek davranmalı, destek vermeli ve bu desteği hızlı bir biçimde ortaya koymalı.”

- "Nisan ayı içinde 3 milyar avroluk fonla ilgili somut adım atılır"

AB’nin 28 ülkeden oluşması ve bir oy birliği zorunluluğu olmasının karar alma sürecini zorlaştırdığına işaret eden Murtaza Yetiş, bu nedenle birliğin düzensiz yollarla göç konusunda somut bir öneri geliştiremediğini, Türkiye’nin ise bir tarafta düzensiz göçü sıfırlayabilecek, öbür taraftan da Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin yapılacak çalışmaların hızlandırılmasını sağlayacak bir yaklaşım ortaya koyduğunu anlattı. Yetiş, şunları söyledi:

“AB’nin de bu konuda acele etmeye istekli olduğunu ve hızlı çözüm yolları üzerinde kafa yorduğunu görüyoruz. Nisan ayı içerisinde bu 3 milyarlık fon ile ilgili bir somut adım atılacağını düşünüyoruz. Türkiye’deki Suriyelilerin hizmetlere erişimi konusunu halledebilirsek bu, vicdani yaklaşım temelinde bizi rahatlatır. Bir taraftan da insanların denizlerde ölmemesi içinde daha ikna edici bir süreç oluşturacaktır. Önemli bir nokta da AB-Türkiye ilişkilerinin daha da ilerlemesidir. Türkiye ve AB, aslında aynı tarafta olması gereken, ortak sorunları taşıyan ve bu sorunlara ortak cevap vermesi gereken iki ana unsur ve burada da Türkiye’nin ortaya koyduğu öneriyi AB’nin sahiplenmesi ve bunu üzerinden çözüme gidilmesi Türkiyesiz bir AB’nin küresel krizlere yeterli cevap veremeyeceğini gösterdi.”

- "Geri kabul anlaşması süreçleri de başlatıldı"

Türkiye’nin “göçmen deposu” olacağı yönündeki eleştirilere de açıklık getiren Yetiş, Türkiye’nin Cenevre Sözleşmesini coğrafi sınırlama ile kabul etmiş bir ülke olması nedeniyle Avrupa’ya geçenlerin mülteci statüsünde değil, geldikleri ülkelere gönderilmek üzere alınacağını ifade etti. Yetiş, Suriye dışındaki ülkelerle geri kabul anlaşma süreçlerinin başlatıldığını da hatırlatarak, “Türkiye’nin göçmen deposu haline dönmesini istemiyoruz. Zaten artık Türkiye’nin de istikrarlı bir ülke haline gelmesinin önemli olduğunun AB de farkında. Onun için Türkiye’yi içine almayan çözüm AB’yi de rahatlatmaz.” değerlendirmesini yaptı.