Yerli bitkiler değerli kimyasallara dönüşecek

ANKARA (AA) - GÖKSEL YILDIRIM - Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türkiye'deki yerli endemik tıbbi, aromatik bitki kaynaklarının değerli kimyasalla dönüştürülmesine yönelik çalışma başlattı.

TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı, Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı kapsamında yerli bitki kaynaklarının ekonomiye kazandırılmasına yönelik projelere destek verecek.

Bitki kaynaklı değerli kimyasalların izolasyonu, saflaştırılması, zenginleştirilmesi, sentezlenmesi, karakterizasyonu, üretilmesi ve stabilizasyonuna yönelik yöntem ve teknolojilerin geliştirilmesi ile bu alanda yapılabilecek Ar-Ge çalışmaları, Türkiye'nin rekabet gücünün artırılması ve dolayısıyla ekonomik fayda sağlaması açısından büyük önem taşıyor.

Bu doğrultuda, Türkiye'nin zengin bitkisel çeşitliliğinden hareketle, yüksek katma değerli, doğal ve yarı sentetik değerli kimyasalların elde edilmesi veya bütünsel sentezlerine yönelik yöntem ve teknolojilerin geliştirilmesi amacıyla bu alanda faaliyet gösteren kişi ve kurumların çalışmalarına destek verilmesi hedefleniyor.

Geliştirilecek projelerle Türkiye'de yetiştirilen bitkilerden ilaç, gıda, kozmetik, tekstil ve diğer sektörlerde kullanılmak üzere doğal ve yarı sentetik değerli kimyasalların elde edilmesi amaçlanıyor.

Proje önerilerinin hem katma değeri yüksek, yaratıcı ve yenilikçi olması hem de endüstriyel uygulama projelerine temel teşkil edecek veya teknolojik uygulama projelerine girdi sağlayacak teknolojik ürün/bilgi üretmeye yönelik olması hedefleniyor.

TÜBİTAK, proje önerilerinde şu konulara odaklanılmasını bekliyor:

"-İlaç, gıda, kozmetik ve diğer sanayi sektörlerinde kullanılmak üzere, bitki kaynaklarından elde edilen kimyasalların saflaştırılması, karakterizasyonu ve zenginleştirilmesi ile ilgili biyoteknolojik veya kimyasal yöntemlerin geliştirilmesi ve elde edilen kimyasalların spesifikasyonlarının belirlenmesi.

- Tekstil sektöründe kullanılan kimyasallara (örneğin boyar maddeler/pigmentler ve benzeri) muadil olabilecek bitki kaynaklı kimyasalların izolasyonu ve/veya sentez yöntemlerinin geliştirilmesi ve uygulanabilirliklerinin (sektörün talep ettiği özellikler bağlamında) gösterilmesi.

- Özellikle ilaç, gıda ve kozmetik sektörlerinde kullanılmak üzere, doğal kaynaklı aroma verici, koruyucu, renk verici özellikteki kimyasalların endüstriyel olarak üretilmesine yönelik yöntem, teknolojilerin geliştirilmesi.

- Bitki kaynaklı değerli kimyasalların, yarı sentez, total sentez, biyoteknolojik sentez yöntemleriyle üretilmesi.

- Bitki kaynaklı değerli kimyasalların stabilizasyonuna yönelik yöntem, teknolojilerin geliştirilmesi."

Bitkilerin yanı sıra Türkiye'de doğal olarak bulunan veya üretilen mantar, alg ve liken kaynaklı çalışmalar da çağrı kapsamında değerlendirilecek.

Hedef, değerli “saf” kimyasal madde eldesi olması nedeniyle bu çağrı kapsamında sunulacak proje önerilerinde hedeflenen değerli kimyasallara ilişkin maliyet analizinin yapılması da bekleniyor.