"Bitkilerin endemik özelliği biyokaçakçılıkla yok oluyor"

ERZURUM (AA) - HADİ ŞENGÜL - Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit İncekara, Türkiye'de endemik olan birçok bitkinin biyokaçakçılar tarafından yurt dışına çıkarıldığını ve bu nedenle de götürüldükleri yerlerde yetiştirildikleri için bitkilerin endemik olma özelliklerini kaybettiğini söyledi.

Prof. Dr. İncekara, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir bitki ve hayvanın sadece bir bölgede yetişmesine "endemik" denildiğini belirtti. Türkiye'de 12 bin çeşit bitki türü olduğunu, bunun 3 bininin endemik özelliği bulunduğunu ifade eden İncekara, "Siz herhangi bir bitkiyi ya da bir hayvanı bir yerden başka bir yere taşırsanız izinsiz olarak, bu biyokaçakçılık oluyor. Diğer bir ismiyle biyokorsanlık. Türkiye'nin her yerinde biyokaçakçılık var. Doğu Anadolu Bölgesi'nde de bazı vakalar var. Maalesef sahada meydana gelen olaylarla, adli makamlara yansıyanlar farklı" diye konuştu.

- "Türkiye, biyolojik zenginlikte kesişim noktası"

Prof. Dr. İncekara, bunun nedeninin ise vatandaşlarda biyokaçakçılık hakkında fazla farkındalık oluşmadığı olduğunu gösterdi. Dünyada, 34 biyolojik çeşitlilik alanı bulunduğunu belirten İncekara, şöyle konuştu:

"Türkiye, bunlardan üçünün tam kesişme noktasında bulunuyor. O yüzden Türkiye'de muazzam bir çeşitlilik var, biyozenginlik var. Öyle olunca kaçakçılık da hemen buradan başlıyor. Bir ürün nerede yetişiyorsa, onun ticareti de kaçakçılığı da hemen oradan başlar. Dünyada, yasaklı maddelerden sonra en büyük kaçakçılık bütçesini biyolojik kaçakçılık oluşturuyor."

- Kaçakçılar genellikle Avrupa ülkelerinden

İncekara, Doğu Anadolu'nun, endemik biyolojik zenginliği açısından Türkiye'de 7 bölge arasında ikinci sırada yer aldığını dile getirdi.

Kaçakçılığı yapılan bitki ve hayvanların özellikle endemik olduğuna vurgu yapan İncekara, şöyle devam etti:

"Türkiye'den bitki ve hayvan kaçıran ülkelerin başında Avrupa ülkeleri geliyor. 2007-2011 tarihleri arasındaki istatistiklere baktığımızda, ülkemize 12 Avrupa ülkesinden kaçakçılar gelmiş. Bir Ortadoğu ve bir de Uzakdoğu ülkesinden kaçakçı yakalanmış. Geçtiğimiz yıllarda buna Amerika Birleşik Devletleri'nden gelmiş bir kaçakçı da eklendi. Amerika'dan birisi gelip bir atmacanın kanını alıp ülkesine niçin götürmek ister? Böyle bir durumda biz iyi niyetli düşünebilir miyiz? Haydi buyurun alın götürün diyebilir miyiz? Burada iyi niyet aramıyoruz. Bazıları biraz daha saf bir şekilde bu kaçakçılığı yapıyor. Bilimsel araştırmalarda çalışan bilim insanları, ülkemize geliyor ve böcekleri toplayıp götürüyorlar. Bilerek ya da bilmeyerek kaçakçılık yapmış oluyorlar çünkü bunlar bizim ülkemizin zenginlikleri, yasal izni olmadan bunu yapması mümkün değil."

İncekara, biyolojik zenginliğin madenden daha değerli olduğunu savundu. Madenlerin bir noktada bittiğini ve yerini başka bir madenin alabildiğini aktaran İncekara, "Ama biyolojik zenginlikler gittiğinde, geri gelmeyen zenginliklerdir. Sadece Keban Barajı'nın yapımı nedeniyle su altında kalan iki bitki türünü biz kaybettik. Nesilleri tükendi ve artık geri gelme imkanı yok" dedi.

- "Türkiye bitki çeşitliliği açısından kıta özelliği taşıyor"

Bunların, ülkenin milli hazineleri olduğunu ve korunması gerektiğini aktaran İncekara, şunları kaydetti:

"Avrupa kıtasında toplam bitki sayısı 13 bin civarında. Sadece Türkiye'de 12 bin civarında bitki türü var. Bu ne demek? Türkiye, bitki çeşitliliği açısından bir kıta özelliği taşıyor. Hayvanlar için de bu durum söz konusu. Bu bitkilerin aşağı yukarı 3 bini endemik. Endemik bitkileri bu korsanlar kendi ülkelerine götürüp, benzer iklim şartlarında yetiştiriyor. İlla doğada olması gerekmiyor, laboratuvar şartlarında da bunları yetiştirip ticari ürüne dönüştürebiliyorlar. Ters lalede böyle oldu nitekim. Çünkü bu başka ülkelere götürüldüğünde, oralarda yaygınlaştırıldığında artık endemik bitki olmaktan çıkıyor."

İncekara, başka ülkelerden de ara sıra Türkiye'ye endemik canlıların getirildiğini ifade ederek, hiçbir endemik canlının bulunduğu bölgeden çıkarılmaması gerektiğini sözlerine ekledi.