"Fatih Devrine Ait Nadir Kavuklu Mezar Taşları" konferansı

İSTANBUL (AA) - Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesinin (FSMVÜ) ev sahipliğinde çevrim içi gerçekleştirilen "Fethin 567. Yıl Dönümüne Armağan" konferansları devam ediyor.

Serinin "Fatih Devrine Ait Nadir Kavuklu Mezar Taşları" konulu konferansı, FSMVÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Hüsrev Subaşı yönetti.

Programda konuşan Dr. Öğretim Üyesi Ersin Fethi Öcal, Fatih Sultan Mehmet döneminde diğer alanlarda olduğu gibi mezar taşları biçiminde de geçmiş uygulamalardan farklı olarak değişimlerin başladığını söyledi.

Öcal, Selçuklular ve sonrasındaki beylikler döneminde sivri alınlıklı mezar taşlarının yaygın olduğunu belirterek, Fatih Sultan Mehmet döneminden sonra ise kavuklu mezar taşı formunun yaygınlaştığını anlattı.

Öcal, şöyle devam etti:

"Gezilerim sırasında mezar taşlarındaki bazı fevkaladelikler dikkatimi çekti. Bazı mezar taşlarının üzerinde resim olduğunu gördüm. Bu resimler ilgimi çekti. Araştırınca askeri teşkilat olan yeniçerilerin remizleri olduğunu keşfettim. Bunların 101 bölük ve 61 cemaat olarak kapıkulu askerlerinin durumlarını anlattığını öğrendim. Her türlü hayvan, çiçek ve her türlü figürler mevcut. Bu mezar taşlarındaki figürleri ilk defa 17'nci yüzyılda bir İtalyan İstanbul'a geldiğinde resim olarak çiziyor. Bu resimler sonradan Ahmet Cevat Paşa'nın Tarihi Askeriye-i Osmani adlı kitabında biraz düzenlenerek yayınlanıyor. Son olarak da Mahmut Şevket Paşa'nın bir eserinde bu mezar taşı figürleri renklendirilmiş olarak karşımıza çıkıyor."

Devlet adamlarının, askerlerin ve halk gruplarının birbirinden farklı mezar taşı şekilleri olduğunu belirten Öcal, "Tophane Meydan Çeşmesi'nin karşısında bulunan Karabaş Mustafa Ağa Camisi'nin haziresinde kavuklu mezar taşı örneğinin ilk prototipi bulunuyor. Bu taş orijinal olarak zamanımıza kadar gelebilmiştir." dedi.

Öcal, kavuklu mezar taşının ilk örneklerinin sivri alınlıklı mezar taşlarıyla beraber kullanıldığını vurguladı.

Devlet adamlarının kabirlerinde kavuklu mezar taşlarının kullanımının Fatih Sultan Mehmet döneminden sonra yaygınlaştığını ifade eden Öcal, "Fatih devrine kadar kitabeler yaygın olarak Arapça idi. Bu devirden sonraki kitabelerde Osmanlı Türkçesi kullanımı oluyor. Halkın ve askerlerin kavuklu mezar taşlarındaki ibarelerin Osmanlı Türkçesi olarak yazıldığını görüyoruz. Tabii ki kullanılan taşlar da kolay şekil alabilmesi açısından uygun taşlar olarak dikkati çekiyor." şeklinde konuştu.

Konferans, Öcal'ın katılımcıların sorularını yanıtlamasının ardından sona erdi.

FSMVÜ tarafından gerçekleştirilen etkinlikler, "Fethin Sembolü Ayasofya'nın Hatları" ve "Türkiye'de Tarihi Sinema Yapımcılığı Bağlamında Fatih'i Sinemaya Taşımak" konulu konferanslarla devam edecek.

Güzel Sanatlar Fakültesinin hazırladığı, Fatih Sultan Mehmed'in sanatçı kişiliğini ve döneminin sanat ortamını ele alan 10 bölümlük konferans serisinin kayıtları, yayın sonrasında üniversitenin YouTube hesabından da izlenebilecek.