İslam İşbirliği Teşkilatı 13. Zirvesi

İSTANBUL (AA) - İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 13. Zirvesi kapsamında İİT’ye üye ve gözlemci ülkelerde artan kanser yükü, kanserin önlenmesi, teşhisi, tedavisi ve bakımına ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla düzenlenen "Kanserle Mücadelede Hanımefendilerin Liderliği Özel Oturumu"nun ardından "İstanbul Deklarasyonu" yayınlandı.

İİT'ye üye ve gözlemci ülkelerin liderlerinin eşleri, sağlık profesyonelleri, bilim insanları, kanserle mücadele savunucuları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın ev sahipliğinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda düzenlenen "Kanserle Mücadelede Hanımefendilerin Liderliği Özel Oturumu"nda bir araya geldi.

İİT’ye üye ve gözlemci ülkelerde artan kanser yükü, kanserin önlenmesi, teşhisi, tedavisi ve bakımına ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla düzenlenen oturumun ardından "İstanbul Deklarasyonu" yayınlandı.

İstanbul Deklarasyonu'nda, şu görüşlere yer verildi:

"Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan kanserin ülkelerimizin sosyal ve ekonomik kalkınmasına karşı büyük bir tehdit arz ettiğini onaylıyoruz. Yaşam şartlarının kifayetsizliğinin, açlığın, eğitimsizliğin, hızlı şehirleşmenin ve çevresel bozulmanın kanser hastalığının insidans ve prevelansının artmasına katkıda bulunduğunu kabul ediyoruz. Kanser kaynaklı ölümlerin üçte birinin yüksek vücut-kitle endeksi, düşük sebze ve meyve tüketimi, fiziksel aktivite yetersizliği ve tütün kullanımı gibi davranış ve beslenme risklerinden ötürü gerçekleştiğinin farkındayız.

Kanser kaynaklı ölümlerin üçte birlik diğer kısmının erken tespit ile önlenebileceğinin ve tedavi edilebileceğinin de farkındayız. Yeni kanser vakalarının sayısının gelecek yirmi yılda yüzde 70 oranında artacağı tahmininden ötürü endişeliyiz. Küresel kanser vakalarının yaklaşık yüzde yirmisine, akciğer kanseri kaynaklı küresel ölümlerin ise yaklaşık yüzde yetmişine neden olan tütün kullanımının kanser için başlıca risk faktörü olduğunu kabul ediyoruz. Kanserin erken tespit ve tedavisinin kanser kaynaklı ölümlerin önlenmesindeki önemini ve palyatif bakımın ihtiyaç duyan tüm bireylere sağlanmasının ivedi bir insani sorumluluk olduğunu kabul ediyoruz."

Kanser yükünü azaltacak etkili faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi için kaynakların kullanımında dikkatli planlama ve önceliklendirmeye duyulan ihtiyacın farkında olunduğu belirtilen deklarasyonda, İİT’ye üye ve gözlemci devletlerde kanser önleme, kontrol ve palyatif bakım programları için gerekli fonlamanın önemi vurgulandı.

İİT ile İslam Kalkınma Bankası ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın yanı sıra diğer uluslararası ve ulusal örgütler arasında tesis edilen ortaklığın sunduğu fırsatların dikkate alındığı, İİT Genel Sekreterliği, İslam Kalkınma Bankası ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı arasında imzalanan "Uygulama Anlaşmaları"nın memnuniyetle karşılandığı aktarıldı.

İİT Sağlık Stratejik Eylem Programı'nın (SHPA) ikinci tematik alanı olan "Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolü" alanında "Lider Koordinatör Ülke" rolünü üstlenmesinin yanı sıra, deneyimlerini ve iyi uygulama örneklerini "Kanser Görüntüleme ve İzleme Programları" konusunda düzenlediği çalıştaylar aracılığıyla üye devletlerle paylaşma iradesi gösteren Türkiye’ye de minnettar olunduğu belirtilen deklarasyonda, şunlar kaydedildi:

"İİT’ye üye devletler arasında bir ilk olan bu etkinliğe ev sahipliği yaptığı için Türkiye Cumhuriyeti Hanımefendisi Ekselansları Emine Erdoğan’a saygılarımızı sunuyoruz. Dinlediğimiz muhtelif hitapların ardından, kanser farkındalığı ve savunuculuk programlarının geliştirilmesine aktif katkı sağlama ve bu programları teşvik etme görevlerini üstleniyoruz. Ayrıca, çok sektörlü bir bakış açısıyla kanserin önlenmesi ve kontrolü konularının, hem ulusal hem de uluslararası sağlık gündeminde önceliklendirilmesi için gerekli savunuculuğu gerçekleştireceğimizi taahhüt ediyoruz. "

-Üye ülkelere çağrı

Deklarasyonda İslam İşbirliği Teşkilatı'na üye devletlere, şu çağrıda bulunuldu:

"Günlük yaşamın bir parçası olarak sağlıklı diyet ve fiziksel aktivite rehberlerine uyumun gıda sektörü temsilcileri ile birlikte sağlanarak, kanserle ilintili risk faktörlerini ele alan ve yetişkinleri hedefleyen sağlıklı diyet eğitim kampanyalarına daha fazla yatırım yapılmalı. Önleme, kontrol, tedavi ve palyatif bakım da dahil olmak üzere kanser hastalarına sunulan hizmetler ile kanser hastalığına ilişkin bilgilerin yayılması için sivil toplumla iş birliği mekanizmaları güçlendirilmeli. Kanseri önleyici sağlık hizmetleri, sağlık sisteminin birinci basamağına entegre edilmeli ve kanseri önleyen tedbirlerin önemine ilişkin daha kapsamlı kamuoyu farkındalık kampanyaları teşvik edilmeli.

Kadınlarda en sık görülen ve kolay tespit edilebilen kanser türü olan göğüs ve rahim kanserlerine odaklanan tarama programlarının uygulanması güçlendirilmeli. Nüfus temelli kanser kayıtçılığının geliştirilmesi ve kanıta dayalı, yüksek etkili müdahalelerin uygulanması için mevcut kaynaklar koordine ve optimize edilerek önleme, erken tespit, teşhis, tedavi ve palyatif bakıma yönelik artan ihtiyacı karşılayan ulusal kanser kontrol programları iyileştirilmeli."

Kanser kontrol planlaması, uygulaması ile kanser kayıtçılığı konularındaki bölgesel koordinasyon mekanizmalarının geliştirilmesi ve en iyi bölgesel uygulamaların paylaşılmasıyla sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi hususunda da çağrıda bulunulan deklarasyonda, "İyi kalitede araştırmaların gerçekleştirebilmesi için araştırmacıların yeterliliğinin yanı sıra araştırma altyapısı, ekipmanı ve araştırma enstitülerindeki kaynaklar da dahil olmak üzere ulusal araştırma geliştirme kapasiteleri güçlendirilmeli. Kanserin erken teşhisi ve tedavisinin iyileştirilmesi için gerekli teknolojilere erişimi ilgili paydaşların desteğiyle artırılmalı." görüşlerine yer verildi.