Libya'da 47 Yıldır Faaliyet Gösteren İş İnsanı: "Daha Yapacak Çok İşimiz Var"

İSTANBUL (AA) - KÜBRA KARA - Eski Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı ve Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Üyesi Ersin Takla, Libya'da 47 yıl önce başlayan inşaat sektöründeki faaliyetlerinin bugün halen devam ettiğini ve bu ülkede yapacak daha çok işlerinin olduğunu söyledi.

Libya'ya 1973 yılında liman inşaatı için giden ilk mühendisler arasında yer alan Takla, Trablus Limanı'nda şantiye şefliği, daha sonra bölge müdürlüğü yaptı. Takla, 1985'te, İstanbul'daki Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün yapımı için Türkiye'ye dönse de Libya ile ilişkilerini koparmadı. Libya'da iş yapmaya devam eden Takla, işlerini yerinde kontrol etmek amacıyla bu ülkeye gidip gelmeye devam ediyor.

Ersin Takla, 29 yaşındayken gittiği Libya'nın Kıbrıs Barış Harekatı sırasında Türkiye'ye yaptığı yardımları, iki ülke arasındaki kültürel ve sosyal bağları ve 47 senelik Libya deneyimini AA muhabirine anlattı.

- "Türk müteahhitliği için Libya bir başlangıç oldu"

Türk müteahhitlerin yurt dışına açılmasında Libya'nın çok büyük katkısı olduğunu söyleyen Takla, şunları aktardı:

"Libya'da 1973 yılında bizimle beraber başlayan mühendislik faaliyetleri bugüne kadar devam ediyor. Orada yapılacak daha çok işimiz var. Verilen fırsatlar açısından Türk müteahhitliği için Libya bir başlangıç oldu. Libya, orada elde edilen tecrübeler vesilesiyle diğer ülkelere de gitmek için bir fırsat olmuştur. O zamanki Libya İskan Bakanı rahmetli Muhammed el Manguş'un desteklediği Türk müteahhitleri bu deneyimi yaşadı. Bu sayede, uluslararası camiada sayılı deneyim kazanmış müteahhitler arasına girildi."

- "Şantiyeyi tatil edip yardım için havaalanına gittik"

Takla, Trablus'ta liman inşaatı sürerken Türkiye'nin Kıbrıs Barış Harekatı'na başladığını ve bir gün Türkiye'nin Trablus Büyükelçiliğinden müsteşar ve ticaret ataşesinin gelerek kendilerinden destek istediklerini söyledi. Takla, o günü şöyle anlattı:

"Biz büyük bir heyecanla harekattaki tüm gelişmeleri liman inşaatının şantiyesinden takip ediyorduk. Harekata başladıktan sonra Türkiye ambargoya maruz kaldı. Bu ambargo, silahların yanı sıra askeri amaçla kullanılabilecek her türlü yedek parçayı da içeriyordu. Müsteşarımız ve ticaret ataşesi, Libya'nın Türkiye'ye uçak lastiği başta olmak üzere gerek duyulan bütün yedek parçaları vermeye hazır olduğunu, bunun için Türkiye'den iki uçak geldiğini söyledi. Ancak bu uçaklara ambarlardan yüklenecek malzemeleri uçağın içine taşıyacak, istenilen şekilde bağlayıp emniyeti temin edecek kimsenin olmadığını söyleyerek şantiyedekilerin bu işe yardım etmesi için destek istedi. Dediler ki, 'Lütfen kalkın gelin, havaalanında bekleyen uçakları dolduralım.' Tabii biz de büyük bir heyecan duyduk, derhal şantiyeyi tatil ettik. Burada bize görev düşmesinden dolayı da büyük gurur duyduk. Bizdeki halatlar falan, ne var ne yok doldurduk araçlara."

Malzemeleri araçlara doldurarak havaalanına gittiklerini anlatan Takla, "Havalimanında Türk Hava Yollarının iki yolcu uçağı vardı. Uçakların içi tamamen boşaltılıp nakliye haline getirilmiş, bekliyordu. O gün akşama kadar gerekli olan bütün yedek parçaları, ihtiyaç duyulan lastikleri falan uçağa doldurduk. Onları gayet güzel, söyledikleri gibi bağladık, emniyetli bir şekilde hareket etmesini sağladık. Uçaklar bunları alarak Türkiye'ye geri döndü." diye konuştu.

Uçak Türkiye'ye gittikten sonra Kıbrıs'ta harekatın devam ettiğini, gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten Takla, "Sonra duyduk ki, meğer harekat sırasında askeri uçaklarımız lastik olmadığı için uçamayacaklardı ve bu çok acil bir yedek parça ihtiyacı haline gelmiş. Askeri uçaklarımıza buradan yüklediğimiz malzemelerin yetişmiş olduğunu ve harekatın devam ettiğini duyduğumuz zaman da tabii ne kadar sevindiğimizi tahmin edemezsiniz, bugün bile heyecanlanıyorum. Orada çorbada bizim de tuzumuz oldu. Hatıramda halen o günler canlılığını koruyor. Bu olay, inşaat işinin yanı sıra hayatımın önemli bir şeridini oluşturuyor." dedi.

- "Deniz Baykal, yedek parçaların faturasını ödemeye geldi"

1979 yılında Libya'da "ihtilalin 10. senesi" etkinliği yapıldığını, kendisinin de o süreçte Türkiye'ye gelip tekrar Libya'ya döndüğünü söyleyen Takla, "Uçakta tesadüfen o zamanın Maliye Bakanı Deniz Baykal ile yan yana oturduk. Birlikte Trablus'a indik. O gün limanın içinde bir botla Deniz Baykal'ı ve büyükelçimizi, hem liman içinde yapılan işleri gösterelim hem de Türk müteahhitliğinin neler yapabildiği hakkında fikirleri olsun diye gezdirdik. Sonra öğrendik ki Deniz Bey o gün, o aldığımız yedek parçaların faturasını ödemeye gelmiş." diye konuştu.

Libya'da amaçlarının sadece bir iş potansiyeli yaratmak olmadığını ifade eden Takla, 1981 verilerine göre bu ülkede kayıtlı 200 bin Türk işçinin bulunduğunu, bunun haricinde kayıtsız işçilerin de olduğunu ve her birinin ailelerine baktığı da hesap edildiğinde, o dönem Türkiye'deki bir milyon kişinin oradan geçimini sağladığını söyledi.

Libya ile Türkiye arasında kültürel bir ortak paydanın olduğunu vurgulayan Takla, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Kültürel ve tarihi birlikteliğimizle sosyal hayatta da çok güzel münasebetlerimiz oldu. İş dışındaki dostlarım da var, onların doğum günlerini kutlarız, hastaları varsa ilgi göstermeye çalışırız, onlar da bizim bir kaybımız olursa bize taziyede bulunur. Orada iki devletle başlayan iş, iki milletin birbiriyle yakınlaşması sonucunu doğurdu. Zaten din bağı da var, bunun yanında çok köklü sosyal bağlarımız oldu ve bu bağlar devam ediyor."

- "İş münasebetimizde yeni bir sayfa açalım"

Takla, şu etapta Türklerin, ülkenin doğusunda çalışabilmesinin mümkün olmadığını, batısında ise ancak emniyetli bölgelerde işlere devam edilebildiğini belirterek, kendilerinin şu anda Misrata'da faaliyet gösterdiklerini söyledi.

Libya'da yaşanan olaylara rağmen oradaki faaliyetlerine devam ettiklerini kaydeden Takla, Türk işçilerinin Libya'da yürüttüğü mevcut çalışmaların durumuyla ilgili kendisinin de üyesi olduğu kurul tarafından bir protokol hazırlandığını ve bu protokolün imza aşamasında bulunduğunu kaydetti.

Söz konusu protokolde mevcut projelerden hangilerinin devam edeceği, hangilerinin devam etmeyeceği, projelerin hangi şartlar altında ilerleyeceğine dair konuların yer aldığını anlatan Takla, bu amaçla Ankara'da görüşmeler gerçekleştireceklerini vurgulayarak, "47 yıllık iş münasebetimizde yeni bir sayfa açıp nereden başlayıp devam edeceksek bunun başlangıcını yapalım istiyoruz." dedi.