Anadolu Selçuklu Devleti'nde gulamlıktan devletin yüksek makamlarına yükselmiş bir devlet adamı olan Celâleddin Karatay, dindar, hayırsever ve kudretli bir yöneticidir. Necmettin Erbakan Üniversitesi bünyesinde oluşturulan Selçuklu Araştırmaları Merkezi , Karatay Belediyesi ve Vakıflar Konya Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay ve ailesinin hayatı, siyasi faaliyetleri ve inşa ettirdiği mimari eserleri konu alan çalışmalar kitaplaştırıldı.
Hikmet İlim ve Sanat Derneği'nin (HİSDER) Karatay Belediyesi Şemsi Tebrizi Sosyal Tesisleri'nde düzenlediği Pazartesi Toplantıları'nda Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Genel Sanat Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr.Ahmet Çaycı "Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay "hakkında dernek üyelerine bilgi verdi.
YAPILAN ÇALIŞMALAR KİTAPLAŞTIRILDI
Prof. Dr. Ahmet Çaycı, Necmettin Erbakan Üniversitesi bünyesinde oluşturulan Selçuklu Araştırmaları Merkezi sayesinde Selçuklu tarihi ile ilgili çalışmalar yapıldığını, Karatay Belediyesi ve Vakıflar Konya Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay ve ailesinin hayatı, siyasi faaliyetleri ve inşa ettirdiği mimari eserleri konu alan çalışmaların kitaplaştırıldığını belirtti. Kitap içerisinde 20 adet yazıyı ihtiva eden bu çalışmada Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay'ın hayatı, ailesi, siyasi faaliyetleri, mimari eserleri, eserlerin bakım ve onarımlarını ihtiva etmekte.
DİNDAR BİR KİŞİLİK
Anadolu Selçuklu Devleti'nde gulamlıktan devletin yüksek makamlarına yükselmiş bir devlet adamı olan Celâleddin Karatay'ın hangi tarihte doğduğu kesin olarak bilinmemektedir. Kayseri'de H.652/1254'te vefat etmiştir. Karatay'ın cenazesi dönemin geleneklerine uygun olarak Konya'ya getirilerek burada mumyalanmış ve kendisine ait medresenin bir odasına defnedildiğine vurgu yapan Çaycı, "Celâleddin Karatay'ın dindarlığı, hayırseverliği ahlâkî meziyetleri ve kudretli bir devlet adamı olduğu üzerinde birleşmektedirler. İbn Bibi, Celâleddin Karatay'ın geceleri namaz kılmak, gündüzleri oruç tutmakla meşgul olduğu, her türlü maddi zenginliklerden sakındığını belirtir. Anadolu Selçuklu Devleti'nde gulamlıktan devletin yüksek makamlarına yükselmiş bir devlet adamıdır. Celâleddin Karatay'ın hayatıyla ilgilide çok fazla belge bulunmamaktadır. Selçuklu hakkındaki bilgimiz Osmanlı kadar yoktur. Dönemin tarihçilerinden İbn Bibi, Aksarâyî ve Anonim Selçuklu Kitapları dışında kaynak bulunamamaktadır. Dönemin kültür varlıkları yoluyla bilgi sahibi oluyoruz. Babasının adının 'Abdullah' olarak kaydedilmesi Karatay'ın Müslüman ve Türk asıllı olmadığı görüşünü desteklemektedir Anadolu Selçuklu dönemine ait kronikler ve kendisine ait vakfiyelerde de onun biyografisine katkıda bulunacak yeterli bilgi bulunmamaktadır" dedi.
ÜÇ KARDEŞ DÖNEMİ
13. yüzyıl devlet yönetiminde rol oynayan Celâleddin Karatay, Alâeddin Keykubad zamanında öne çıkmış, üç kardeş döneminde de devleti ayakta tutan devlet adamı olduğunu ifade eden Çaycı, "Türkiye Selçuklularının en parlak devrini idrak eden Celâleddin Karatay, 1243 Kösedağ bozgunundan sonra, üç kardeş döneminde çeşitli devlet hizmetlerinde bulunmuştur. İzzeddin Keykâvus, Alaeddin Keykubad, II. Gıyâseddin Keyhusrev ve üç kardeş döneminde çeşitli devlet mevkilerinde görev yapan Celâleddin Karatay; sipehsâlar, devât-dar, taşt-hâne emirliği, haziney-i hassa emîrliği, saltanat naibliği ve atabeglik görevlerini en iyi şekilde yerine getirmeye çalışmıştır. I. Alâeddin Keykubad'ın ölümünden (1237) özellikle de Kösedağ Savaşı'ndan sonra devletin iç ve dış olaylar karşısında uğradığı sarsıntıları kontrol altına almıştır. Sultanların yaşça küçük ya da zayıf karakterli olmaları, ayrıca Moğol müdahaleleri sonucunda devlet adamları arasında meydana gelen şiddetli mevki mücadelelerinin ülkeyi sarstığı bir zamanda, Celâleddin Karatay Türkiye Selçuklu Devleti'nin birliğini sağlamada ciddi başarılar göstermiştir" dedi.
DEVLET YÖNETİMİNDE ÖNEMLİ ROL OYNAMIŞ BİR AİLE
Celâleddin Karatay evlenmediği için soyu Celâleddin Karatay'ın kardeşlerinden Kemaleddin Rumtaş ve Seyfeddin Karasungur'dan devam etmiştir. Alaeddin Keykubat'tan Celâleddin Karatay'a birçok eserin banisi üzerinde duran Çaycı , Ebü'l hayrat olarak anılan Sahi Ata Fahrettin Ali'ye değinerek "Selçuklu Vezirlerinden Sahib Ata Fahreddin Ali, İnce Minareli Medrese, Sivas Gök Medrese,Sahib Ata Cami ve Hamamı ,Kayseri'de Selatiye Medresesi ve Çeşmesi'nin banisidir.Karatay Medresesi'nin karşısında Küçük Karatay Medresesi Kemalüddin Rumtaş tarafından yaptırılmıştır. Bu medrese Kemaliye-Kemaleddin Turumtaş Medresesi olarak da adlandırılır. Günümüze kadar bu medreseden tonozu çökmüş eyvanı ayakta kalabilmiştir. Bulunan mezar odasında Kemalüddin Rumtaş'ın cesedine rastlanılmıştır. Burası koruma alına alınmıştır" şeklinde konuştu.
EMİR SEYFEDDİN KARASUNGUR
Celâleddin Karatay'ın en küçük erkek kardeşi Emir Seyfeddin Karasungur üzerinde duran Çaycı, Seyfeddin Karasungur'un sipehsalar (genelkurmay başkanı) olduğunu I. Alâeddin Keykubad ile 3. Gıyâseddin Kehusrev zamanlarında devlet işlerinde bulunduğunu, bıraktığı eserlerin kitabelerinden anlaşılacağı üzere, I. Alâeddin Keykubad zamanında Denizli'de 20 yıl vali olarak görev yaptığını, Karatay ailesinin devlet yönetiminde önemli görevlerde bulunduğunu söyledi.
Sohbetin soru cevap kısmından sonra HİSDER Başkanı Prof. Dr. Önder Kutlu ve Tevfik Gazel tarafından Prof. Dr. Ahmet Çaycı'ya hediyesi takdim edildi. Prof. Dr. Ahmet Çaycı 20 yazarın katkıda bulunduğu Selçuklu Emiri Celâleddin Karatay Araştırmaları kitabını Dernek Başkan Yardımcısı Mustafa Dündar'a hediye etti.Toplantı toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.