Seçim sandıkları her açıldığında, siyasi analizler ve sosyolojik yorumlar havada uçuşur. "Seçmen şunu istedi," "Bu kesim buna oy verdi," "Filanca parti seçmeni ikna edemedi," gibi cümleler dökülür ekranlardan, köşelerden. Ancak tüm bu karmaşık analizlerin ve öngörülerin ötesinde, siyasetin en temel ve çoğu zaman göz ardı edilen basit bir gerçeği vardır: Seçmen istediğine oy verir.
SEÇMEN İSTEDİĞİNE OY VERİR-SİYASİLERE DUYURULUR
Bu basit cümle, aslında demokrasinin özünü barındırır. Hiçbir parti, hiçbir lider, hiçbir ideoloji, seçmeni zorla kendi safına çekemez. Ne medya propagandası, ne ekonomik vaatler, ne de toplumsal baskılar, bir bireyin sandıkta kendi hür iradesiyle verdiği kararı tamamen belirleyebilir. Elbette ki tüm bu faktörler etkileşim içindedir, seçmenin algısını ve tercihlerini şekillendirebilir. Ancak nihai karar anında, seçmen kendi değer yargıları, umutları, korkuları ve beklentileriyle baş başadır.
Seçmen, bazen yıllardır desteklediği partiden, bazen ailesinin oy verdiği siyasi gelenekten, bazen de popüler bir liderin çekiciliğinden etkilenebilir. Kimi zaman ekonomik refah vaatleri cezbeder, kimi zaman adalete olan inanç, kimi zaman da kimlik aidiyeti ağır basar. Bir seçmen, hayat pahalılığı yüzünden mevcut iktidarı cezalandırmak isterken, bir diğeri ülkenin bekası için aynı iktidarı destekleyebilir. Bir başkası adayın karizmasına kapılırken, diğeri yalnızca parti programındaki bir maddeye odaklanabilir. Bu çeşitlilik, seçmen profilinin ne kadar karmaşık ve homojen olmadığını gösterir. Her bir oy, milyonlarca farklı hikayenin ve düşüncenin kesişim noktasıdır.
Siyasi partiler ve yorumcular, sık sık seçmeni "anlamaya" çalışırken, aslında onu kendi beklentileri doğrultusunda bir kalıba sokma eğilimine girerler. "Şu kesim şöyle düşünür," "bu grup böyle oy verir," genellemeleriyle, bireysel iradenin ve özerkliğin üzeri örtülmeye çalışılır. Oysa seçmen, çoğu zaman bu kategorilerin dışına taşar, öngörüleri altüst eder. Siyasiler için en zorlu derslerden biri de budur: Seçmen, onların istediğini değil, kendi istediğini yapar.
Sonuç olarak, sandıktan çıkan her sonuç, seçmenin o anki kolektif iradesinin bir yansımasıdır. Kimileri için hayal kırıklığı, kimileri için zafer anlamına gelse de, unutulmamalıdır ki demokrasi, seçmenin tercihine saygı duymakla başlar. Zira o sandığın arkasında duran her birey, özgür iradesiyle karar verir ve seçmen, gerçekten de istediğine oy verir. Yorumlarda buluşalım Konyalılar kime oy verir?