Yeni anayasa çalışmaları

ANKARA (AA) - SETA Hukuk ve İnsan Hakları Araştırmaları Direktörü Cem Duran Uzun, AK Parti'nin kendi yeni anayasa metnini hazırlayıp bunu TBMM'den geçirerek referanduma götüreceğini düşündüğünü söyledi.

AA muhabirine konuşan Uzun, Anayasa Mutabakat Komisyonu çalışmalarına başladığında zaten dağılmasının beklendiğini belirterek, "Şöyle de ifade ediliyor, 'Anayasa Komisyonu AK Parti'nin başkanlık talebi sebebiyle dağıldı'. Bu da doğru bir tabir değil. Sanki anayasanın yapılamama sebebi AK Parti'nin başkanlık talebiymiş gibi ifade ediliyor. Bu doğru değil" diye konuştu.

Başkanlık sisteminin bu süreçte yeteri kadar anlatılmadığını kaydeden Uzun, AK Parti'nin başkanlık sistemi modelinin ne olduğu konusunda da belirsizlik yaşandığını dile getirdi.

CHP'nin komisyondan çekildikten sonra "üç partili bir model" oluşabileceğine dikkati çeken Uzun, bu üç partinin yeni bir anayasa metni hazırlayıp bunu referanduma götürebileceğini aktardı. Uzun, bu üç partinin HDP-MHP-AK Parti olacağı düşünüldüğü zaman, HDP ve MHP'nin de uzlaşmasının pek mümkün görünmediğini ifade etti.

AK Parti'nin kendi metnini hazırlayıp bunu Meclis'ten geçirerek referanduma götürmesi gerektiğini, bunun için de AK Parti'nin milletvekili sayısının yeterli olmadığının altını çizen Uzun, "Benim gördüğüm AK Parti bir metin hazırlayacak ve diğer partilerin desteğiyle TBMM'den geçirmeye çalışacak. Aynı zamanda referandumda da bu metnin yüzde 50'nin üzerinde oyla kabul edilmesini istiyor. Ama önünde çok engeller var" görüşünü dile getirdi.

- "Bütün toplumun benimseyeceği bir anayasa olacaktır"

Yeni bir anayasa yapılacaksa bunun geniş bir mutabakatla olmasını en doğru yöntem olarak tanımlayan Uzun, "Böylece hem daha meşru olacaktır hem daha güçlü ve bütün toplumun benimseyeceği bir anayasa olacaktır. Ancak bu, dört partinin de benimseyeceği bir anayasa olmak zorunda değildir. AK Parti mümkün olduğunca bir mutabakat sağlayabilirse yeni anayasa yapımı açısından en doğru yöntem olur diyebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Uzun, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Şeref Malkoç'un başkanlık sistemine ilişkin bir referandum yapıldıktan sonra yeni anayasa yapılması önerisine değinerek, "Bu denenebilir ama bu bağlayıcı bir referandum olmaz. Sonucunda başkanlık sistemi çıksa bile diğer partiler 'bunu biz desteklemiyoruz' diyebilirler. Bu konuda zorlayıcı bir hüküm olmaz. Bu önerinin böyle bir sıkıntısı var. Yine de denenebilir ama bunun pozitif hukuk açısından da temeli mevcut değil" şeklinde konuştu.

- "Önemli kesimin dışarıda bırakıldığı bir anayasa, anayasa olmaz"

Eski Anayasa Mahkemesi raportörü ve eski AK Parti Milletvekili Prof. Dr. Osman Can ise vatandaşların nezdinde başkanlık sistemi çok iyi anlatılamadığı için pozitif karşılık bulamadığına dikkati çekerek, yeni anayasa yapımı konusundaki desteğin çok güçlü olduğuna ancak anayasada hükümet sisteminin ne olacağı konusunda ciddi kafa karışıklıklarının varlığına işaret etti.

Türkiye'nin birinci önceliğinin demokratik ve liberal bir anayasa olduğunu kaydeden Can, bunun için de toplumsal katılıma önem vermek gerektiğini vurguladı.

Can, AK Parti'nin, Anayasa Mutabakat Komisyonu'ndan ayrılan CHP'yi ikna ederek masaya döndürmesi gerektiğini belirterek, "Tek taraflı bir anayasa, ülkenin, toplumun anayasası olmuyor. Toplumun önemli bir kesiminin dışarıda bırakıldığı bir anayasa, anayasa olmaz. O yüzden mümkün olduğu kadar partilerle meşru temelde yeniden bir müzakere sürecine girmekte, liderlerin bu konuda bir araya gelip konuşmalarında yarar var" ifadesini kullandı.