"Fırat Kalkanı Harekatı Tarihi Mirasa Uygun"

ANKARA (AA) - AYNUR EKİZ/YILDIZ AKTAŞ - El Bab'ın Türkiye sınırları için tarihi önemi ve Fırat Kalkanı Harekatı'nın Türk tarih tezine uygun olduğu, bu bölge ile ilgili ilk arşiv çalışması olan "Arşiv Belgeleri ve Salnameler Işığında El-Bab Tarihi" kitabı ile bir kez daha ortaya kondu.

El Bab'a ilişkin ilk kapsamlı araştırma, tarihçi Enes Demir tarafından "Arşiv Belgeleri ve Salnameler Işığında El-Bab Tarihi" adlı kitapla bir araya getirildi. Milli mücadele döneminde El-Bab ve Münbiç'in Türk sınırları için önemine vurgu yapan ve Türkiye'nin bugün Fırat Kalkanı Operasyonu'ndaki amacını ortaya koyan kitap, Fırat Kalkanı Harekatı'nda şehit düşen askerlerin anısına kaleme alındı.

El-Bab'ın tarihinin, arşiv kaynakları ve dönemin salnameleri ışığında ele alındığı kitap, Türkiye'nin Fırat Kalkanı Harekatı'nı başlatmasındaki tarihi ve güncel meşruluğu da bilimsel kaynaklarla ortaya koyuyor.

El- Bab bölgesinin, yaklaşık bin 400 yıldır İslam ve bin yıldır Türk yurdu olduğuna işaret edilen kitapta, bölgenin 1918'de İngiliz ve 1919'da ise Fransızlarca işgal edildiği, 1920-1921 yılları arasında Kuvayımilliye mücadelesi ile tekrar kazanıldığı, Fransızlar ile yapılan anlaşmayla sınırların dışında kaldığı aktarıldı. Kitapta, bu anlaşmadan sonra Osmanlı'ya bağlı kalmak isteyen bölge sakinlerinin birçok girişimi bulunduğu ancak 1924'te Halep ile merkezi Suriye Cumhuriyeti'ne bağlandığı anlatıldı.

- Maraş ve Antep için El Bab'ın önemi

El-Bab'ın 1920'de ilan edilen Misakı Milli toprakları kapsamında olduğuna dikkat çekilen kitapta, Fırat Kalkanı Harekatı'nın bir benzerinin milli mücadele döneminde Kuvayımilliye birliklerince de yürütüldüğü ifade edildi.

Türk ve Araplardan oluşan Kuvayımilliye birliklerinin, Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle Münbiç-El-Bab, Azez-Halep hattı arasında Fransızlara karşı önemli kazanımlar elde ettiği aktarılan kitapta, Mareşal Fevzi Çakmak'ın 1921'de TBMM'deki konuşmasında, Antep, Kilis, Urfa ve diğer şehirlerin savunmasının El-Bab ve Halep'ten başladığını dile getirdiği ifade edildi.

Fevzi Paşa'nın bu konuşmasının, bugün yaşananlara da benzediği kaydedilen kitapta, Türkiye'nin 24 Ağustos 2016'da Fırat Kalkanı Harekatı'na da bu düşünceyle başladığı belirtildi. Kitapta, "O dönemde Türk ve Arap Kuvayımilliyeciler bölgenin istiklali için ortak mücadele ederken bugün de Türk ve Arap sefer gücü, bölgenin terörden arındırılması için omuz omuza mücadele etmektedir. Bu yönüyle Türkiye'nin bu operasyonu, tarihi mirasımıza ve Türk tarih tezine de uygun bir harekattır." denildi.

- Misakı Milli vurgusu

Kitapta, El Bab'ın Misakı Milli sınırları içerisinde yer aldığının da altı çizildi. Bu kapsamda, Mustafa Kemal Atatürk'ün Misakı Milli sınırlarını belirten konuşmalarında ülkenin güney sınırının Halep ile Katma İstasyonu arasındaki bölgeden başlayıp Cerablus köprüsüne kadarki bölge olarak kastettiği vurgulanarak, El-Bab'ın bu sınırlar içerisinde yer aldığına dikkat çekildi. Kitapta, Osmanlı devletinin Paris Barış Konferansı'na sunduğu resmi muhtırasında da ülkenin güney sınırının El-Bab ve Halep'i de içine aldığı kaydedildi.

- Mümbic kitabı yolda

Tarihçi Enes Demir'in, yakın zamanda yayınlamaya hazırlandığı "Arşiv Belgelerine Göre Münbic Tarihi" adlı kitabında, özellikle bölgenin etnik ve sosyal yapısı, tarihsel süreçte nüfusun seyri, bölgenin Misakı Milliye dahil olması, 1921'de Osmanlı devletine bağlı bir yer olduğu gibi birçok önemli bilgi yer alacak.