Konya Camileri - Piri Mehmet Paşa Camii

Piri Mehmet Paşa Camii, Osmanlı tarzı mimarisi olan yapılardan günümüze gelebilen iyi örneklerden birisi. Dahil olduğu Külliyeden kalan tek nişane. Hacıveyiszade Mustafa Kurucu Hocaefendinin görev yaptığı camilerden. Çarşı içindeki cami, huzurlu ve huzur veren bir cami olma özelliğini taşıyor.

Konya Piripaşa Mahallesi’nde bulunan bu camiyi Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman devri vezirlerinden Piri Mehmet Paşa 1523 yılında yaptırmıştır.

Cami klasik Osmanlı mimarisi üslubunda yapılmıştır. Kare planlı olup, üzeri kubbe ile örtülmüştür. Caminin doğusunda üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Son cemaat yerinden ibadet mekânına giriş kapısı mermer söveli ve bezemelidir. Caminin mihrabı boyanmış ve özelliğini kaybetmiştir. Yanındaki minaresi taş kaide üzerine yuvarlak tuğla örülü ve tek şerefelidir.

Caminin bitişiğinde Şeyh Siyavuş’a ait türbe bulunmaktadır. Doğusundaki Piri Paşa Medresesinden ise günümüze hiçbir iz gelememiştir.

Mabedin kıble ve yan duvarları gayri muntazam taş ve tuğla ile karışık olarak yapılmıştır. Solundan SİYAVUŞ SULTAN TÜRBESİ'ne sağından da zaviyenin matbahına bitişmektedir. Matbahın mermer çerçeveli kapısının üstündeki kemer bağlantı taşında ve iki yanlarında tabak şeklinde çok muvaffak üç kabartma vardır.

Mabedin (930H 1523M) yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın saltanatı devrinde veziriazam PİRİ MEHMED CEMALİ PAŞA tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır.

Konya'nın günümüze kadar gelen en eski Osmanlı eserlerindendir.

Piri Mehmed Paşanın mezarı Silivri'dedir.

Kanunî devrinde yaşamış olan Pîri Mehmed Paşa'nın imar faaliyetleri hakkında İbrahim Hakkı Konyalı'nın Konya Tarihi kitabının 477.-480. sayfalarında bazı bilgiler şöyle. Paşa'nın hayır olarak yaptırdığı binaların fazlalığı ve geniş coğrafi dağılımı da hayret verici;

"...Piri Mehmed Paşa'nın Ankara Vakıflar Umum Müdürlüğü arşivinde 147 numaralı defterin 181. sahifesinde 155 sıra numarasında kayıtlı ve 2 Recep 927 Hicrî, 1520 Miladî tarihinde tanzim edilmiş Arapça dört sahifelik bir vakfiyesi vardır. Vakfiyede Pîri Paşa'nın adlandırılışı, vâkıfının adının Piri Mehmed Paşa, babasınınkinin Aksaray'lı Mehmed Cemâleddin olduğunu açıkça göstermektedir.

Pîri Mehmed Paşa Konya'daki hayır ve içtimaî yardım müesseselerinden başka geniş Osmanlı ülkesinin bir çok yerlerinde birçok hayır eserleri ve bunları yaşatmak için mühim kaynaklar tesis etmiştir:

1. Cami: İstanbul'da Zeyrek'te (Yıkılmıştır.)

2. Medrese: İstanbul'da Zeyrek'te, kanlı medrese derlerdi. (Yıkılmıştır.)

3. Hanikâh: İstanbul'da Molla Güranî'de (Haraptır.)

4. Cami: İstanbul'da Molla Güranî'de (Haraptır.)

5. Mektep: İstanbul'da Camcı Ali mahallesinde

6. Cami: İstanbul'da Silivri'de

7. İmaret: İstanbul'da Silivri'de

8. Medrese: İstanbul'da Silivri'de

9. Mektep: İstanbul'da Silivri'de

10. Çeşme: İstanbul'da Silivri'de (Cami ayaktadır, medrese ve mektep yıkılmıştır. Bütün mâmure Balkan harbinde Bulgarların tahribine uğramıştır.)

11. Mevlevî hanikâhı: Tarsus - Gülek'de

12. Mektep: Karaman'da