Konya’da müzik kültürü Mevlâna’yla ortaya çıktı!

Konya Aydınlar Ocağı’nda Konya Müzik Kültürü’nü anlatan Udî Mustafa Sayar, “Mevlâna’nın burada yaşaması ve Mevlevî ayinleri, Konya’da köklü bir müzik kültürünün ortaya çıkmasını sağlamıştır. Oturak âlemlerindeki türküler, baranalar tarafından ‘Konya ağzıyla’ söylenir” dedi.

Konya Aydınlar Ocağı’nın Selçuklu Salı Sohbetleri’nde, Konya Müzik Kültürü konuşuldu ve Udî Mustafa Sayar ile Nev-Eda Sazendeleri, Konya türkülerinden örnekler sundu. Gazeteci-Yazar Hikmet Peker tarafından düzenlenen programda bir selamlama konuşması yapan Konya Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü, müziğin her milletin temel ögelerinden bir tanesi olduğunu ve ilk mûsıkî okulunun da Fatih döneminde “Enderun Mektebi” adıyla açıldığını belirterek şunları söyledi: “Kanuni döneminde(1543) Fransa müziğiyle tanıştık. Osmanlı’da III. Selim’le başlayan Batı’ya hayranlık ve gerileme dönemi mûsıkîde de kendini gösterir. II. Mahmut döneminde mehteran takımı kaldırılır. Sultanlar adına marşlar söylenir. Cumhuriyet’te bir dönem Türk müziği yasaklanır. Konya müziği de bundan nasibini alır. Sünni Oğuzlar müziği çok ihmal ettik ve müzikten uzak kaldık. Azınlık ruhuyla hareket eden gruplar ise müziği ve folkloru son derece önemsediler. Müzik bugün din kadar dil kadar kimliğimizi bulmada faydalı.”

ÇELEBİ: “KONYALILAR SAZ, SÖZ VE SEMÂYA DÜŞKÜNLER”

Udî Mustafa Sayar da konuşmasında, Konya Müzik Kültürü içerisinde oturak kültürünün ayrı bir yeri olduğunu ifade ederek “Oturak sözcüğü köken olarak ‘oturmak’ eyleminden gelmektedir. Konya’da eskiler ‘oturak edelim’ derlermiş. Belli bir grubun önceden bilinen bir yerde toplanarak sohbet ettikleri, müzik dinledikleri, son dönemlerdeki içkili toplantılara; ‘oturak âlemi’ demişler. İlk şehir merkezinde ve daha sonra bağ evlerinde, köy odalarında yatsı namazı kılındıktan sonra gecenin ilerleyen saatlerinde düzenlenen bu toplantılar yalnız erkeklere mahsustur” dedi. Sayar ayrıca, Konya’daki oturak âlemlerini “gazinoların minyatürü”ne benzeten yorumculara da rastlandığını sözlerine ekledi. Evliya Çelebi’nin Konyalılar için “Saz, söz, semâ ve safaya düşkünler” dediğini de aktardı.

KONYA KÖKLÜ MÜZİK KÜLTÜRÜ MEVLÂNA’YLA ORTAYA ÇIKTI

Konya’da müzik kültürü denilince akla Mevlâna ve Mevlevî ayinlerinin geldiğini belirten Udî Mustafa Sayar, “Mevlâna’nın burada yaşamış olması ve Mevlevî ayinlerinin burada yapılması, Konya’da köklü bir müzik kültürünün ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ancak Türklerin Konya’yı fethetmeleri ve Ortaasya’dan buralara kadar çalıp söyleme geleneğini başlattıklarına dair görüşler de vardır. Mûsıkîyle birlikte Ortaasya’dan bu tarafa kulaktan kulağa taşınan kültürümüz, Konya’da Mevlâna’yla birleştiği süre içerisinde Mevlevî ayinlerinin de etkisiyle başka bir yapıda oluşmaya başlıyor.” diye konuştu. Konya türkülerinin özel bir mızrap ve Konya vuruşuyla çalındığını, her türkünün bir oyunu olduğunu ve ‘oyun oynamak için yapıldığını’ kaydeden Sayar, oturak âlemlerindeki türkülerin ise; baranalar tarafından “Konya ağzıyla” söylendiğini de belirtti.

Konuşmadan sonra Udî Mustafa Sayar, Konya Peşrevi çaldı. Ardından Nev-Eda Sazendeleri, Konya türkülerinden derlenen bir müzik ziyafeti sundular.