KOSGEB’le devlet yanınızda

İşletmenin kuruluşundan kurumsal bir firma haline gelişine kadar desteğini sürdüren KOSGEB’i Konya Müdürü İsmail Özdemir anlattı.

Çiğdem Kurut'un Röportajı

KOSGEB’in faaliyet alanı ne?

KOSGEB küçük ve orta ölçekli işletme dediğimiz KOBİ’lere hizmet veren bir kurum. 249’a kadar çalışanı, net satışı ve bilanço toplamı da 40 milyon lirayı aşmayan işletmeler. İşletmelerin yüzde 99.9’u KOBİ olan bir ülkemiz var. Bunların büyük bir bölümü bizim kapsamımıza giriyor.

Sektörel anlamda hangileri sizin kapsamınızda?

2009 yılına kadar sadece imalat sanayine destek oluyorduk. 2009 Eylül Ayı’ndan sonra imalat sanayi ile birlikte hizmet ve ticaret sektörü de kapsama alındı. Hedef kitle daha da artmış oldu. Bazı sektörler de kapsam dışı bırakıldı. Tarım, eğitim, sağlık, emlak, sigorta, eğlence sektörü gibi. Onun dışında akla gelebilecek her sektörü destekliyoruz diyebiliriz. Bakkal, kasaptan, fabrikaya kadar geniş bir ağımız var.

Destek programlarınız neler?

7 tane destek programımız var. Biri meslek kuruluşları için. O programın işletmeler için olan ayağı da var. Proje kapsamında 150 bin liraya kadar hibe sağlanabiliyor. Onun dışında işletmeleri doğrudan ilgilendiren 6 program söz konusu. Bir işletme aynı anda 3 ayrı programdan yararlanabilir.

KOSGEB’ten destek alabilmek için nasıl bir yol izlenmeli?

Önce işletmenin veri tabanına kayıt olması gerekir. Her hangi bir kayıt ücreti yok. Kendi satışlarını, çalışan sayısını sisteme girip KOBİ olduğunu ve bizim destek kapsamımıza giren bir işletme olduğunu onaylamamız gerekiyor. Kayıt sonrası da önce genel destekten başlayabiliriz. Bu program, proje yapılmadan ulaşılabilen destekleri içeriyor.

Yeni kurulmuş bir işletme Genel Destek Programına dahil olmakla ne elde ediyor?

Bu programın İçinde 15 kalem destek var. Toplamda 270 bin liralık desteği 3 yıl içinde kullanabilir. Hepsi hibe.  İçinde yurt içi fuar desteği var. 3 yıl içerisinde 30 bin liraya kadar kullanabiliyor. KOSGEB’in desteklediği fuarlara katılmak istediğinde bize başvuruyor. Onay aldığında da fuara katılabiliyor. Uluslararası Sanayi ihtisas fuarı olduğunda metrekare başına 150 liraya kadar destek sağlayabiliyoruz. Fuar alanı büyükse, bu destek 2,3 fuarda bitebiliyor. Daha küçük çapta yer kiralayanlar ise 3 yılda desteği bitiremeyebiliyor. 1 kişi çalıştırana da destek veriyoruz, 249 kişi çalıştırana da.

En çok ilgi görenler arasında bir de nitelikli eleman desteği var. 3 yıl içinde 20 bin liralık destek veriyoruz. Üniversite mezunu istihdam etmek isteyen işletmeler bizden net maaşa yüzde 50 oranında destek alabiliyor. Bir anda bir personele en fazla bin 500 lira ödenme yapıyoruz. Aynı anda 2 personel destekleniyor. Burada amaç üniversite mezunu personelin işletmeye katkı sağlaması. Bizim verdiğimiz destekten kat kat fazlasını sağlayabiliyor.  İşletmeleri bu şekilde personel çalıştırmaya alıştırmak amacındayız. Hem yetiştirmiş oluyor, tecrübeliyse de bundan yararlanıyor.

Marka tescil belgesi olan işletmeler için 5 bin liraya kadar katalog desteğimiz var.  Yurtdışı yayınlara reklam vermek için yine 5 bin lira reklam desteği mevcut. Web ve mobil tabanlı tanıtım hizmetleri için de 5 bin lira destek kullanılabilir. Ekonomi Bakanlığı’nın onayladığı sitelere üye olmak için 2bin 500 lira ödeniyor.

Test analiz desteği alarak akredite laboratuvarlarda veya kamu laboratuvarlarında ürettiği ürünleri test ettirebilir. Kalibrasyon hizmeti alabilir. Kendi alıp sattığı ürünleri test ettirebilir.  Burada da 20 bin liraya kadar destek alabilir.

Yurt dışı geziler de destek kapsamında. Bir işletme için bir gezide 2 bin liraya kadar destek sağlayabiliyoruz. Toplamda 3 sene içinde 10 bin lira kullanabiliyor.

Danışmanlık eğitim hizmetleri destekleniyor.  Bu da 15 bin liraya kadar. İhracat, teknik konular,  insan kaynakları, mali işler gibi. Bu hizmetleri KOSGEB’in şartlarına uyan tedarikçilerden alması gerekiyor.

Sanayi mülkiyet haklarıyla ilgili destekler söz konusu. Patent faydalı model, endüstriyel tasarım tescil alınmasıyla ilgili. Belgenin alınacağı kuruma ödenecek ücret ve ayrıca bu işleri yapan firmalara ödenecek ücretler konusunda 20 bin liraya kadar destek sağlanabiliyor.

Enerji verimliliği ile ilgili desteklerimiz 50 bin liraya kadar. Bunlar proje yapılmadan ulaşılabilen destekler. Bu 15 desteğe aynı anda başvuru yapabilir. Bir yılda bitirebilir. İşletme sermayesi desteğimiz yok.

KOSGEB veri tabanında kayıtlı işletme sayınız ne kadar?

TÜİK verilerine göre Konya’da 91 bin işletme var. Veri tabanımızda 22 bin civarında işletme kayıtlı. Güzel bir rakam. Türkiye ortalamalarında. Bunlar sürekli destek alan firmalar değil.  İmalat yapan firmalar biraz daha avantajlı.

Bu kadar çok KOBİ arasında gerçekten destek alabilecekken bundan yararlanmayan işletme çok mu?

İmalat yapan işletmeler içinde de KOSGEB’in alanını bilmeyen vardır. Bunlara da ulaşmaya çalışıyoruz. Odalarla, meslek kuruluşlarıyla, basın yoluyla. Önemli olan işletmelerin bu desteklerden yararlanmalarını sağlamak.

İşletmeleri markalaşması için nasıl destekliyorsunuz?

İşletmelerin kurumsallaşması, markalaşması için 150 bin liraya kadar destek var. Bunun içinde personel, yazılım gideri ve diğer projeyle ilgili alacağı hizmetler yer alıyor. Danışmanlık, reklam, kalite belgeleri gibi konularda işletmelerin yine yanındayız.   

Konya sanayicisi danışmanlık hizmetlerini dışardan mı alıyor?
Sanayici bilinçli ve bu bilinç daha da artıyor. Genellikle kendileri ya da personeli takip ediyor. Kendi bünyelerinde çözüyorlar. Danışmanlık hizmeti kullanan işletmeler de var. Ama biz işletmeyle muhatabız.

En çok hangi programdan yararlanılıyor?

Genel destek.  Sonrasında girişimcilikle arge inovasyon geliyor. Yeni iş kuranlar. Kurumsallaşma, markalaşma önemli. Her şey üretilebilir ama marka değeri ayrı bir değer. Bu değerle bir liralık ürünü 10 liraya satabiliyorsunuz. Yeni iş kurmayı düşünenler için desteğimiz var. Uygulamalı girişimcilik eğitimleri var. Bunları diğer kamu kurumlarıyla yapıyoruz. Eğitim bitince aldığı sertifikayla işletmesini kurup, KOSGEB’e başvurması yeterli. Ömür boyu geçerli bir sertifika. İl değişikliği önemli değil.

Girişimcilik eğitimlerini neden çok önemsiyorsunuz?

KOSGEB’in amacı para vermek değil, işletmelere yol göstermek. Para ikinci plan bizim için. Eğitimin amacı da işletmelerin altyapısını sağlamlaştırmak. Kapanmayacak bir işletme açılmasına yardımcı olmak. Erkek girişimciler için yüzde  60 oranında, kadın, engelli , birinci dereceden şehit yakını ya da gazi olanlar için de  yüzde  80 oranında destek  var.  Kişiye ilk yıllarında destek olmak amaç.  Tekerin dönmesini sağlamak. Orayı aşabilirse zaten işletmeler genelde devam ediyor.  Ayaklarının üzerinde durabiliyor. Sonrasında da diğer desteklerden yararlanabiliyor.  Yeni girişimci desteğiyle kurup birçok alanda destek kullanabilir. İşletmesini bilinçli bir şekilde kurmasını istiyoruz. Bu eğitimler sonrası insanların düşüncelerinde ciddi değişimler oluyor.  

İşlerini yasal zeminde yürüten tüm şirketler devlet desteğini yanlarında hissedebiliyor mu?

Kesinlikle. Her şey mevzuata uygunsa destek almak zor değil.

Ödemelerin geç yapıldığı, zaman zaman zorluklar çıkarıldığı söyleniyor. Bu neden kaynaklanıyor?

Özellikle proje esaslı olarak verilen ve kurul kararına tabi olan desteklerde, proje ile ilgili olmayan faturalar kurul onayından geçmiyor. Sonuçta devletin parası ve kurul da titiz davranmak zorunda. Destek kapsamına giren faturalandırma gerekiyor. Bir tv destek kapsamına girmiyor. Baştan yazmayın dediğimiz halde yazılması söz konusu.   Yanlış bilgilendirmeler de söz konusu. Teknik konularda sıkıntı yaşanabiliyor. Süre aşımları yaşanıyor. İşletmeyi kurup KOSGEB’e kayıt olan her firmaya bir uzmana atanıyor. Birebir uzmanla muhatap oluyor. Gayret gerekiyor.  

ARGE konusu da destekleniyor mu?

Bizim en çok önem verdiğimiz destek programlarından biri de bu. Araştırma geliştirme projesi olan şirketlere ilk prototipin ortaya çıkması için 150 bin liraya kadar hibe verilebiliyor.  Yine personel maaşlarına 150 bin liraya kadar destek çıkabiliyor. Endüstriyel uygulama desteği var. Her hangi bir ARGE desteği almış, başarı elde etmiş projenin seri üretime geçmesi için yine 150 bin liraya kadar hibe söz konusu.  Üretimi yapabilecek makineyi destekliyoruz. Orada 500 bin liraya kadar da geri ödemeli destek var.

Ve ortaklık. Bu da teşvikleniyor mu?

İş Birliği Güç Birliği destek programı tam da bunun için oluşturulmuş bir program.  5 işletmenin bir araya gelip ortak şirket kurmaları destekleniyor. Tedarik, pazarlama, v.s.   300 bin liraya kadar hibe 700 bin lira da geri ödemeli bir destek var. Yeni değişiklikle orta yüksek ve yüksek teknoloji  alanlarında bir işletme kurulacaksa  işletici kuruluş diye tabir ettiğimiz kuruluşa  300 bin lira hibe ve 1 milyon 200 bin  rakamlık geri ödemeli destek var. Toplamda 1 buçuk milyon liralık destek. Destek oranı Konya için % 50 ama satın alınacak makine teçhizat yerli malıysa yüzde 15 ilave ediliyor. Yerli makine teçhizat için uygulanan bu pozitif yaklaşım Arge desteklerinde de var. Yani işletmenin güçlenmesi için her türlü desteğe varız.  

İşletmelere ne söylemek istersiniz?

KOSGEB destekleriyle ilgili olarak bizim dışımızdaki kişilere itibar etmesinler. 444 1 567 numaralı çağrı merkezimiz var. kosgeb.gov.tr’de  bilgiler mevcut. Kamu spotları var. KOSGEB’le ilişkilerde aracı kuruluşlara ihtiyaç duyulmuyor. İşletmeler çekinmeden gelebilir. Arkadaşlar buradalar. Her zaman bilgilendirme yapabilirler. Çok zor değil aslında. “Bize destek vermezsiniz sanıyorduk ama aldık” diyen çok işletme var. İşin içinde devletin parası var. Dikkat etmek zorundayız. Mevzuata uygun olmayan elbette eleniyor. Doğru adımlar atıldığında işletmeler çok rahat destek alabiliyor. Çıkmaz demelerine gerek yok. Ayrıca bir proje ret olduğunda diğerleri de ret olacak anlamı taşımıyor.   Bu destekleri ciddi anlamda takip edip büyüyen işletmeler var.