AB-Türkiye Zirvesi'nin ardından

ANKARA (AA) - Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Uzmanı Mehmet Uğur Ekinci, Brüksel'de dün yapılan Avrupa Birliği (AB) - Türkiye Zirvesi'ne ilişkin olarak, "Vize serbestliği, Türkiye ile müzakerelerin ilerletilmesi ve Suriyeli mültecilerin Avrupa içinde dağıtılması konusunda ortak bir tutum olmayınca şimdi yapılan açıklamalar hep iyi niyet açıklamaları oluyor. AB, esas 18 Mart'ta Türkiye'ye ilişkin konularda kendi içinde bir karara varacak sanırım. Şu anda olumlu bir atmosfer var ama bekleyip görelim” dedi.

Ekinci, AA muhabirine, Brüksel'de dün yapılan AB-Türkiye Zirvesi'ni değerlendirdi. Taraflar arasında 29 Kasım’da düzenlenen ilk zirve sonrasında özellikle göç yönetimi konusunda Türkiye ile AB ülkeleri ve özellikle Yunanistan arasında işbirliğinin hızlandığını belirten Ekinci, böylelikle düzensiz göç trafiğinin azaltılmasının mümkün hale geldiğini vurguladı. AB Komisyonu’nun önceki günlerde yayımladığı Türkiye’ye ilişkin ilerleme raporunda da bu konunun altının çizildiğini hatırlatan Ekinci, bahar ve yazın gelmesiyle düzensiz göçün yeniden artacağından da endişe edildiğini ifade etti.

AB'nin, Balkan göç yolunun kapatılmasını gündeme getirdiğini ve bu çerçevede düzensiz göçmenlerin yine Türkiye ve Ege üzerinden Yunanistan’a geçmeye çalışabileceğini söyleyen Ekinci, birliğin Türkiye’den işbirliğini artırması için ek önlemler beklediğini, Türkiye’nin de bu konuda yardımda bulunacağını ancak bir külfet paylaşımı olması gerektiğini ifade etiğini anlattı.

-Geri kabul anlaşması ve vize serbestisi

Mehmet Uğur Ekinci, zirvede ele alınan diğer konuların da geri kabul anlaşmasıyla eş zamanlı yürütülen vize serbestisi ve müzakerelerin hızlandırılması olduğunu söyledi. Gerek Türkiye’nin gerek AB’nin birbirlerine yönelik adımlar attığını kaydeden Ekinci, şöyle devam etti:

“AB Türkiye’nin vize talebine olumlu yaklaşıyor. Türkiye de Yunanistan’a bundan sonra geçecek olan düzensiz göçmenlerin Türkiye’ye gönderilmesini kabul ediyor. Türkiye, normalde geri kabul anlaşmasında sığınmacı adayların anlaşmaya dahil olmadığını söylüyordu. Şimdi o konuda biraz geri adım atmış durumda. Yani külfet paylaşımı noktasında iki taraf da üzerine düşenleri yapmak konusunda niyetli ama tam olarak da hiç kimse sorumluluk almak istemiyor.
Karışık sinyaller var. AB, ‘vize konusunu hızlandırırız ama Türkiye kendisinden beklenen şartları yerine getirmek durumunda’ diyor. Bunlar hazirana kadar AB’yi tatmin edecek noktaya nasıl getirilir bilemiyorum.”
Zirvede ele alınan bir diğer konunun da Türkiye’nin AB’ye geri göndereceği her bir düzensiz göçmenin yerine bir mülteci alması olduğunu ifade eden Ekinci, bunun da AB tarafından prensipte kabul edilmiş göründüğünü ancak birliğin kendi içinde bu göçmen ve mültecileri nasıl dağıtacağı konusunun henüz netleşmediğini anlattı.

Bazı devletlerin bu konu netleşmeden Türkiye ile anlaşma yapmak istemeyebileceğini vurgulayan Ekinci, “Vize serbestliği, Türkiye ile müzakerelerin ilerletilmesi ve Suriyeli mültecilerin Avrupa içinde dağıtılması konusunda ortak bir tutum olmayınca şimdi yapılan açıklamalar hep iyi niyet açıklamaları oluyor. AB, esas 18 Mart'ta Türkiye'ye ilişkin konularda kendi içinde bir karara varacak sanırım. Şu anda olumlu bir atmosfer var ama bekleyip görelim” ifadesini kullandı.

- Üye ülkelerin tavrı

Ekinci, Almanya’nın Türkiye’yi düzensiz göçün durdurulması konusunda kilit bir ülke olarak görmesi nedeniyle Türkiye’ye taviz verilmesini ama göçmen işinin de sorumluluğunun mümkün olduğu kadar Türkiye’ye bırakılmasını istediğine işaret etti. “Ama Avrupa’daki diğer ülkeler, vize, üyelik müzakerelerinin hızlandırılması ve Suriyelilerin Avrupa içinde dağıtılması konularında Almanya ile aynı fikre sahip değil” diyen Ekinci, Avrupa’nın Türkiye konusundaki politikasının henüz net olmadığının altını çizdi.

- “Temkinli olmamız lazım”

Mehmet Uğur Ekinci, Türkiye’nin vize serbestisinin erkene çekilmesi önerisine ilişkin olarak da Avrupa Komisyonu’nun “biraz daha bekleyelim” ya da siyasi bir tavır olarak “Türkiye yeterince adım atmıştır” diyebileceğini söyledi. Vize konusunda Komisyon ve Konsey’in ayrı ayrı nitelikli oylama yapacağını belirten Ekinci, bu oylamada büyük ülkelerin tavrının önemli olduğunu kaydetti. Ekinci, “Ülkelerin o anki konuya bakışlarına göre, oylamanın sonucunun ne olacağını ben öngöremiyorum. Şu anda olumlu ama temkinli olmamız lazım. Yoksa hayal kırıklığına uğrayabiliriz” diye konuştu.