Akıllar elektrik faturalarını "sıfıralayacak" buluşlarda

ANKARA (AA) - GÖKSEL YILDIRIM - Türki̇ye Bi̇li̇msel ve Teknoloji̇k Araştırma Kurumu (TÜBİTAK düşük primer enerji kullanan ve üretilen yenilenebilir enerjinin bir kısmını satarak yıllık enerji bilançosunu sıfır yapabilen "net sıfır enerjili binalara" yönelik çalışma başlattı.

TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı, Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı kapsamında, konut ve ticari binalarda enerji verimliliği başlığı altında "maliyet etkin enerji verimli binalara” yönelik çalışmaları gündemine aldı.

Özellikle konut olarak kullanılan binaların Türkiye'deki enerji tüketiminde çok ciddi payları bulunuyor. Binaların enerji maliyetlerinin düşürülürken bir taraftan da yapı içi konforun artırılması, hem çevresel hedeflerin sağlanmasına hem de ekonomi ve sosyal refaha önemli katkılar sunuyor.

Yapılara entegre edilen kontrol, otomasyon ve izleme araçları ise günümüzde daha da bir karmaşık hal alıyor. Enerji verimli operasyonları güvence altına alabilmek için yapı mekanik ve elektrik tesisat sistemlerinin yapıların enerji parametrelerini kontrollü olarak sürekli izleyerek dağıtması gerekiyor. Bu nedenle, birlikte çalışabilir enerji otomasyonlarının, verimli ısıtma, evsel sıcak su, havalandırma, soğutma, aydınlatma, yenilenebilir enerji kullanımı, enerji üretme ve diğer enerji verimli malzeme, ekipman ve teknolojilerin geliştirilip izlenmesi önem taşıyor.

Bu aşamada en önemli çalışmalardan birisini, bina enerji yönetim sistemlerinin yapı özelinde geliştirilip, enerji tüketimi, üretimi, depolanması konularında yapı-enerji sistem etkileşiminin optimizasyonunun sağlanması oluşturuyor.

Tüm bu arayışlar ve ihtiyaçların sonucu olarak son yıllarda dünyada "net sıfır enerjili binalar" üzerine çalışmalar yapılıyor.

Türkiye'de de maliyet etkin "net sıfır enerji binalarda" binayı oluşturan tüm sistemlerin, ürünlerin ve şebekenin kusursuz bir şekilde Bina Enerji Yönetim Sistemi içerisine entegre edilip birlikte çalışabilirliğinin araştırılması önem taşıyor.

Bu alanda çalışan kişi ve kurumlara çağrı yapan TÜBİTAK, konut ve ticari binalarda “Bina Enerji Yönetim Sisteminin” geliştirilmesini amaçlıyor. Geliştirilecek sistemin birlikte çalışabilir enerji sistemlerini optimize etmesi, birbiriyle entegre etmesi, modellemesi ve simüle etmesi hedefleniyor. Ayrıca bu sistemin "net sıfır enerjili binaları" tasarlaması bekleniyor.

Çağrı kapsamında başvurulacak projelerin maliyet etkin "net-sıfır enerji bina" hedefine yönelik olarak termal enerji depolama teknolojileri de dahil olmak üzere, yerli enerji verimli malzeme ve ekipmanlarının (vakum izolasyon panelleri, düşük ısı iletim katsayılı izolasyon kaplama malzemeleri, dalga boyu seçici ve düşük ısı geçirme katsayılı cam sistemleri ve bileşenleri, enerji verimliliğine yönelik algılayıcılar, LED lamba ve benzeri) ve yerli yenilenebilir enerji teknolojilerinin (BIPV, toprak kaynaklı ısı pompaları ve benzeri) optimum entegrasyonu için modellemeler ve bina enerji yönetim sistemleri geliştirilmesi bekleniyor.

Geliştirilecek yönetim sisteminin farklı iklim koşullarında kullanılabilir olması gerekiyor.

Çağrı kapsamında desteklenecek projelerde, yerli kaynaklara dayalı ürün, sistem geliştiren projelere öncelik verilecek.

Geliştirilecek malzeme ve teknolojilerin maliyet, kullanım ömrü ve çevre dostu olma yönünden mevcut malzeme ve teknolojiler ile rekabet edebilir seviyede olmaları önem taşıyor.

Türkiye'de 2014 yılında net elektrik tüketimi 207 bin 375 gigavatsaat olarak gerçekleşti. Elektriğin yüzde 47'si sanayide tüketildi. Konut, ticaret, resmi daire, aydınlatma, su pompalama gibi hizmet ve alanlarda kullanılan elektriğin oranın yüzde 53'e karşılık geldi.

Geliştirilecek modelleme ve sistemlerle konut ve ticari binalardan başlayarak enerji kullanımının ve maliyetlerinin düşürülmesi hedefleniyor.