ASKON Ekonomiyi Değerlendirdi

Küresel ve ulusal piyasaları değerlendiren Sinacı, “Küresel piyasalara baktığımızda yılın başında yoğun bir gündem yaşandı. ABD ekonomisi 2019 yılında yüzde 2,3 oranında büyüyerek son 3 yılın en düşük performansını kaydetti. Para politikasında değişiklik yapmayan Fed, repo operasyonlarının devam edeceği sinyalini verdi. İngiltere’nin AB’den ayrılışı resmi olarak gerçekleşirken, İngiltere Merkez Bankası (BoE) geçen hafta gerçekleştirdiği toplantıda politika faizini değiştirmedi. 31 Ocak itibarıyla AB’den resmi olarak ayrılan İngiltere, 2020 yılının sonuna kadar geçiş döneminde yer alacak. İngiltere, bu süreçte ortak pazar ve Gümrük Birliği içindeki statüsünü koruyacak. İngiliz Sterlini, Birlikten ayrılma kararının alındığı Haziran 2016 tarihinden bu yana dolar karşısında %10’dan fazla değer kaybetti.

Euro Alanı’nda GSYH büyümesi 2019’un 4. çeyreğinde çeyreklik bazda %0,1 ile beklentilerin altında açıklandı. Böylece bölgedeki yıllık büyüme %1,2’den %1’e gerileyerek ekonomik aktivenin zayıf seyrini sürdürdüğünü gösterdi. Ocak’ta çekirdek enflasyonun yıllık bazda %1,1’e gerilemesi de tüketim talebinin seyrine ilişkin olumsuz bir tablo çizdi.

Yurtiçi piyasalara baktığımızda ise; yılın ilk Enflasyon Raporu’nu yayımlayan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası  enflasyon tahminlerini değiştirmedi.

Enflasyonun 2020 yılında %8,2,  2021 yılında %5,4 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

İş dünyası olarak son dönemde yapılan vergi ayarlamalarının enflasyon üzerinde aşağı yönlü etki yapması, petrol fiyatlarındaki yükselişin enflasyon üzerindeki etkisinin sınırlı olması, sıkı para politika duruşunun sürdürüleceğini öngörmekle birlikte uluslararası konjonktürde olası olumsuzlukların yaşanmaması durumuna göre hedefler noktasında bir istikrarın yaşanacağını düşünüyor, gerek faizler ve gerekse de enflasyon konusunda yılsonu hedeflerinin gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

Enflasyon verilerini de değerlendiren Başkan Sinacı, “2019’u %11,84 seviyesinde tamamlayan yıllık TÜFE enflasyonu 2020’nin ilk ayında %12,15 oldu. Aynı dönemde yıllık Yİ-ÜFE enflasyonu da 2019 sonundaki %7,36 seviyesinden %8,84’e çıktı.

Fiyatların aylık bazda %4,7 yükseldiği gıda ve alkolsüz içecekler grubu Ocak ayı enflasyonuna 106 baz puan ile en yüksek katkıyı yaptı. Meyve ve sebze fiyatlarındaki hızlı artışlar bu gelişmede belirleyici oldu. Gıda grubunu 26 baz puanlık katkıyla çeşitli mal ve hizmetler grubu izledi. Öte yandan, giyim ve ayakkabı ile KDV indirimlerinin etkisiyle ev eşyası grubu enflasyonu en fazla aşağı yönlü etkileyen kalemler oldu. Mevsimselliğin etkisiyle aylık bazda fiyatların %6,7 düştüğü giyim ve ayakkabı grubu aylık enflasyonu 46 baz puan, ev eşyası grubu da 11 baz puan aşağı çekti.

2019 Yılı sonu ve yılın ilk ayında döviz sepetinde yaşanan yükseliş önümüzdeki dönemde ilk aylarda enflasyonun seyrine olumsuz yansıyabilecekken, alkol ve tütün ürünlerine yılın ilk yarısında zam yapılmayacak olması ve iç talep kaynaklı enflasyonist bir baskının henüz hissedilmemesi enflasyon görünümünü destekleyen gelişmeler olarak karşımıza çıkıyor. Enflasyon üzerindeki yukarı ve aşağı yönlü risklerin dengeli bir seyir izlemesi nedeniyle, TCMB 30 Ocak’ta yayımladığı Enflasyon Raporu’nda 2020 yıl sonuna ilişkin enflasyon tahminini %8,2 seviyesinde bıraktı. Söz konusu seviyelerin ulaşılabilir olması açısından döviz kuru ve faiz indirimlerinin önemli olacağı kanaatindeyiz.

Bir diğer önemli konu da bir türlü istediğimiz sonuçları alamadığımız kanayan yaramız İstihdam

En yakın tarihli açıklanan verilere baktığımızda;

Ekim dönemi rakamlarına göre işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 608 bin kişi artarak 4 milyon 396 bine çıktı. Ekim dönemi işsizlik oranı 1,8 puan artışla geçen yılın aynı dönemine göre artarak yüzde 13,4'e yükseldi. 15-24 yaş arası grubu kapsayan genç işsizlik oranı 3 puan artışla yüzde 25,3'e oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Ekim döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 527 bin kişi azalarak 28 milyon 343 bin kişi, istihdam oranı ise 1,6 puanlık azalış ile %45,9 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 270 bin, sanayi sektöründe 30 bin, inşaat sektöründe ise 305 bin kişi azalırken, hizmet sektöründe çalışanlarda 78 bin kişilik artış gerçekleşti. İstihdam edilenlerin %17,9’u tarım, %20,0’si sanayi, %5,8’i inşaat, %56,3’ü ise hizmet sektöründe yer aldı” diye konuştu.

Sinacı “Buna göre, Aralık ayında En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %5,22, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %5,17 oranlarıyla BIST 100 endeksinde gerçekleşti.

Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın %2,00,

Euro %1,81,

Amerikan Doları %1,29,

Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) %0,56,

mevduat faizi (brüt) %0,10 oranlarında yatırımcısına kazandırdı.

TÜFE ile indirgendiğinde külçe altın %1,95,

Euro %1,76,

Amerikan Doları %1,24,

DİBS %0,51,

mevduat faizi (brüt) %0,05 oranlarında yatırımcısına kazandırdı. Buna göre, ihracat geçen yıl, 2018'e göre yüzde 2,1 artarak 171 milyar 531 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde ithalat yüzde 9,1 düşüşle 202 milyar 705 milyon dolara indi.

Dış ticaret açığı ise yüzde 43,5 azalarak 55 milyar 126 milyon dolardan, 31 milyar 174 milyon dolara geriledi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 yılında 75,3 iken geçen yıl sonu itibarıyla yüzde 84,6'ya çıktı” ifadelerini kullandı.