Aşure kazanında zam kaynıyor

Her yıl Muharrem ayının onuncu gününe denk gelen aşure; birlik, beraberlik ve bolluğu temsil ediyor. Geleneksel aşurenin çerisinde bulunan; baklagiller, kuru meyve ve kuruyemiş gibi malzemelerin fiyatlarında artış olduğunu dile getiren Yakup Baştimur, “Aşurelik malzemelerin fiyatlarında maliyetler geçen seneye oranla yüzde 200 zamlandı. En az 100-150 gramlık alımlarda bile aşurenin maliyeti 200 TL’yi buluyor. Bir kilogramlık satışlarda ise 2 bin TL’yi geçiyor” dedi

İslam dini tarihine göre Hazreti (Hz.) Muhammed’in Mekke’den Medine'ye gidişi, Hicri yılbaşı olarak kabul ediliyor. Bu tarihte peygamberlerin hayatlarında birçok önemli olaylar meydana gelmiştir. Allah’ın kulu ve elçisi olan Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in Kerbela’da Yezid’in ordusu tarafından şehit edildiği gündür. Onun dışında aşure gününde gerçekleştiğinde inanılan dini açıdan önemli bazı rivayetler bulunuyor. Bunlar; Hazreti Âdem'in işlediği günahtan sonra tövbesinin kabul edilmesi, Hz. İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi, Hz. Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması, Hz. İbrahim’in ateşte yanmaması, Hz. Yakup'un oğlu Yusuf'a kavuşması, Hz. Eyüp’ün hastalıklarının iyileşmesi, Hz. Musa’nın Kızıldeniz'den geçip İsrailoğulları'nı Firavun'dan kurtarması, Hz. Yunus’un balığın karnından çıkması, Hz. İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesidir. Musevilerin de bu günü oruçla geçirdikleri, İslam peygamberi Hz. Muhammed’in bu günde oruç tutmayı tavsiye ettiği, Yahudilere benzememek açısından orucun aşure günü ile bir gün öncesi veya bir gün sonrası ilâve edilerek tutulması gerektiğine inanılıyor. Aşure, Arapça’ da ‘on’ anlamına gelen "aşara" kelimesinden türemiştir. Kelimenin Sâmî diller arasında ortak bir kelime olduğu düşünülüyor. Ayrıca, ‘aşure’ Musevilik inancında ‘Büyük Kefaret Günü’ için kullanılmıştır.

İNANMAYAN KAVİM TUFANLA CEZALANDIRILDI

Denizlerin piri olarak bilinen Hz. Nuh (a.s.) çocukluk yaşamı boyunca çobanlık yapmıştır. Çobanlık ve ticaret ile uğraşan Hz. Nuh peygamber, denizciler için denizcilerin piri olarak kabul ediliyor. Kur’an, Hz. Nuh’un hayatının sadece peygamber olarak görevlendirildikten sonraki safhasından bahsetmektedir. Kendisine inanmayan kavmi tufanla cezalandırıldığından tufan hadisesi de ona nispetle Nuh Tufanı diye anılıyor. Allah Hz. Nuh’un duasını kabul etmiş ve inkârcı kavminin tufanla helâk edileceğini, kendisinin ve inananların kurtulacağını bildirerek bir gemi yapmasını istemiştir (Hûd 11/36-39). Gemi inşa edilirken Hz. Nuh’un kavmi kendisiyle alay etmiştir (Hûd 11/38). Rivayete göre gemi yapması istenince Hz. Nuh tahtayı nereden bulacağını sorar, ona ağaç dikmesi emredilir ve Hint meşesi denilen ağaçları diker. Kırk yıl geçtikten sonra bu ağaçları keserek gemiyi yapar (Fîrûzâbâdî, VI, 29). Geminin inşası bitince her hayvan türünden birer çift, ayrıca boğulmasına hükmedilenler dışındaki aile fertleri ve iman edenler gemiye bindirilir. Hz. Nuh ve ona inananlar kurtulurken eşi ve oğlu inanmayanlarla birlikte boğulur (Hûd 11/40-47; el-Mü’minûn 23/26-29; el-Furkān 25/37; el-Kamer 54/10-17). Kur’ân-ı Kerîm’de ayrıca Hz. Nuh’un oğlu için dua ettiği, ancak bunun kabul edilmediği belirtiliyor.

41 ÇEŞİDE, YÜZDE 200’LÜK ZAM

Geleneksel tarife göre 41 çeşit malzemeden yapılan aşurenin içerisinde bulunan bakliyat, kuruyemiş ve kuru meyve fiyatlarına geçen seneye göre yüzde 200 zam yapıldığını söyleyen Tarihi Bedesten Çarşısı Esnaflarından Yakup Baştimur, “Bakliyat ve kuruyemiş çeşitlerinde yapılan aşure malzemelerinin çoğunun kilogram fiyatı geçen seneye göre çok yükseldi. Dar gelirli vatandaşlar genellikle aile içerisinde tüketmek için aşurelik malzemelerden 100-150 ve 200 gram olarak almayı tercih ediyor. Bu miktarda bile aldıklarında 10-15 kişiye yetecek kadar aşure oluyor. Bazı vatandaşlarda komşuya ya da cami çıkışlarında dağıtmak üzere bir kilogram kadar almayı tercih ediyor. Bir kilogramlık bakliyat ve kuruyemiş malzemelerinden aşağı yukarı 40-50 kişiye ikram edecek kadar aşure oluyor. Aşure malzemelerinde maliyetler çok yükseldi. Fiyatlar geçen seneye oranla yüzde 200 zamlandı. En az 100-150 gramlık alımlarda bile aşurenin maliyeti 200 TL’yi buluyor. Bir kilogramlık satışlarda ise 2 bin TL’yi geçiyor. Dar gelirli ailelerin alım gücü çok zorlaştı. Bence ebeveynler birazda çocuklarının istekleri üzerine aşure yapmak istiyor. Çünkü ailelerden bunu çok duyuyoruz. Çocuklar annelerine ‘Bizde yapalım. Biz niye aşure yapmıyoruz?’ gibisinden şeyler söylüyorlarmış. Ebeveynler birazda çocukları için alıp yapıyorlar” diye konuştu.

‘BU TAT İNANILACAK GİBİ DEĞİL’

Aşurenin içerisinde bulunan malzemeleri anlatan Baştimur, “Aşurenin içerisinde; buğday, kuru fasulye, nohut, kenevir, dolmalık fıstık, fındık, ceviz, badem, kuru üzüm, kuru kayısı, kuru incir, pirinç, toz şeker, bulgur ve su gibi 41 çeşit malzemelerden yapılan tarihi peygamberlere dayanan bir çeşit tatlıdır. Aşure senede bir defa yapılan, anlamlı bir geçmişe sahip özel bir dönemi temsil ediyor. Vatandaşlar bu özel güne hala yoğun ilgi gösteriyor. Bu kadar çeşit malzeme bir araya gelerek çok güzel bir tadı oluşturmuş. Bu tat inanılacak gibi değil” ifadelerine yer verdi •Pakize Şengül

• Güncel gelişmelerden anında haberdar olmak için bağlantıya tıklayarak PUSULA WhatsApp grubumuza katılabilirsiniz: https://chat.whatsapp.com/EMhe2A1A0esChU9ySiRiYR