Bel fıtığına dikkat! En sık görülen belirtiler ve etkili çözümler

Bel fıtığı, tıbbi adıyla disk fıtıklaşması, omurganın herhangi bir bölümünde görülebilse de en sık alt bel bölgesinde (alt lomber) ortaya çıkan önemli bir sağlık sorunu olarak biliniyor. Bel ağrısının yanı sıra bacaklara yayılan siyatik ağrısının da en yaygın nedenleri arasında yer alan bel fıtığı, şiddetli ağrılara yol açabilmesine rağmen çoğu hastada cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tedavi edilebiliyor. Uzmanlara göre, uygun tedavi yöntemleriyle birçok kişi birkaç hafta ya da ay içerisinde belirgin rahatlama yaşayabiliyor.

BEL FITIĞININ EN YAYGIN BELİRTİLERİ

Bel fıtığının ilk belirtisi çoğu zaman bel ağrısıdır. Bu ağrı birkaç gün sürebilir ve zaman zaman hafifleyebilir. Ancak fıtığın sinir köklerine baskı yapmasıyla birlikte şikâyetler artış gösterebilir. Bel fıtığında görülen başlıca belirtiler şunlardır:

Bel ağrısı genellikle tek taraflıdır ve hareketle artar. Donuk ya da keskin karakterde olabilir.
Kalçadan bacağa yayılan ağrı, yani siyatik ağrısı, sinire baskı sonucu kalça, uyluk, baldır ve ayakta hissedilir.
Bacakta veya ayakta uyuşma ve karıncalanma, sinir sıkışmasına bağlı olarak “iğnelenme” hissi şeklinde ortaya çıkabilir.
Kasların yeterince çalışmaması nedeniyle bacakta ya da ayakta güçsüzlük gelişebilir.
Ağrı ve güçsüzlük yürümeyi zorlaştırabilir.
Otururken, eğilirken veya ani hareketlerde ağrı şiddetlenebilir.
Öksürme, hapşırma ve ani dönme hareketleri sinire baskıyı artırarak ağrıyı tetikleyebilir.

BEL FITIĞI AĞRISI NEREYE VURUR?

Bel fıtığı ağrısı genellikle belin alt kısmında başlar, kalçaya yayılır ve bacaklar boyunca ilerleyerek ayağa kadar ulaşabilir. Ağrının yayıldığı bölge, fıtığın bulunduğu seviyeye göre değişiklik gösterebilir.

BEL FITIĞI NEDEN OLUR?

Bel fıtığı, omurlar arasındaki diskin aşınma, yıpranma ya da ani bir zorlanma sonucu dış tabakasının yırtılmasıyla ortaya çıkar. Diskin iç kısmındaki jel benzeri yapı dışarı doğru taşarak sinir köklerine baskı yapar. Yaşlanma ile birlikte disklerin sıvı kaybetmesi, ağır kaldırma, yanlış duruş, ani hareketler ve omurgaya binen sürekli stres bel fıtığının en önemli nedenleri arasında yer alır.

Disk fıtıklaşmalarının büyük bölümü, alt lomber omurgada L4-L5 ve L5-S1 seviyeleri arasında görülür.

BEL FITIĞINA NE İYİ GELİR, TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Bel fıtığı, kişinin günlük yaşamını ve hareket kabiliyetini önemli ölçüde etkileyebilen bir rahatsızlık olarak öne çıkıyor. Tedavi süreci ise hastanın şikâyetlerinin şiddetine ve fıtığın seviyesine göre değişiklik gösteriyor.

BEL FITIĞINDA UYGULANAN TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Bel fıtığı tedavisinde öncelik cerrahi dışı yöntemlere veriliyor. Uzmanların önerdiği başlıca tedavi seçenekleri şunlar:

Kısa süreli dinlenme, ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir.
Doktor kontrolünde yapılan egzersizler, bel kaslarını güçlendirerek iyileşmeyi destekler.
Sıcak ve soğuk kompres uygulamaları kas spazmını ve iltihabı azaltabilir.
Ağrı kesici ilaçlar, ağrının kontrol altına alınmasında kullanılır.
Fizik tedavi, bel kaslarını güçlendirerek fıtığın sinir üzerindeki baskısını azaltır.
Kas gevşeticiler, kas sertliği ve spazmların hafiflemesine yardımcı olur.
Uzun süren ve diğer yöntemlerle geçmeyen ağrılarda cerrahi müdahale tercih edilebilir.

BEL FITIĞI EN ÇABUK NASIL GEÇER?

Bel fıtığında hızlı iyileşme için kısa süreli dinlenme, düzenli egzersiz, fizik tedavi uygulamaları, sıcak-soğuk kompresler ve doktorun önerdiği ilaçların düzenli kullanılması büyük önem taşıyor.

FITIĞIN SEVİYESİNE GÖRE ORTAYA ÇIKAN BULGULAR

L3–L4 seviyesinde oluşan fıtıkta, uyluğun ön yüzü ve bacağın iç kısmında ağrı ya da his kaybı görülebilir. Bu seviyede diz refleksi etkilenir.

L4–L5 seviyesinde, kalça ve bacağın dış yan yüzü ile ayak sırtı ve başparmakta ağrı ve uyuşma hissedilir. Ayak başparmağını yukarı kaldırmada güç kaybı yaşanabilir.

L5–S1 seviyesinde ise kalça, uyluk ve bacağın arka yüzü, topuk ve ayağın dış kısmında ağrı ve duyu kaybı ortaya çıkabilir. Bu seviyede Aşil refleksi etkilenir.

BEL FITIĞI PATLAMASI NEDİR?

Halk arasında “bel fıtığı patlaması” olarak adlandırılan durum, fıtığın dış tabakayı tamamen aşarak omurilik ve sinirler üzerinde şiddetli baskı oluşturması anlamına gelir. Bu durumda ağrı, uyuşma ve güç kaybı daha belirgin hale gelir.

BEL FITIĞI OLANLAR HANGİ DOKTORA GİTMELİ?

Bel fıtığı belirtileri yaşayan kişilerin öncelikle fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına başvurması önerilir. Uzun süreli ve şiddetli ağrılarda ise beyin ve sinir cerrahisi uzmanı tarafından değerlendirme yapılması gerekir.