Büyükşehir’den Çatalhöyük Atağı

Konya Büyükşehir Belediyesi, UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Çatalhöyük Neolitik Kentinin, Konya ve ülke turizmine kazandırılması ve hak ettiği ilgiyi görmesi için harekete geçiyor. Büyükşehir Belediyesi bu kapsamda Çatalhöyük Neolitik Kenti’ne Çatalhöyük Tanıtım ve Karşılama Merkezi yapacak. Merkezin işletme haklarının belirlenmesine ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında protokol yapılacak.

ÇATALHÖYÜK İZLEME KOMİSYONU KURULDU

Çatalhöyük’ün turizmde hak ettiği noktaya kavuşturulması için Konya’da Çatalhöyük İzleme Kurulu oluşturulmuş ve kurul geçtiğimiz Ocak ayında Akşehir Kaymakamlığında Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan Vali Vahdettin Özkan, Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, AK Parti Konya Milletvekilleri Ahmet Sorgun, Orhan Erdem, Çumra Belediye Başkanı Recep Candan, MEVKA Genel Sekreteri İhsan Bostancı, İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdüssettar Yarar, KTB Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı İsmail Karaman, Çatalhöyük Kazı Başkanı Doç. Dr. Umut Türkcan ve Çatalhöyük Alan Başkanı Ömer Faruk Türkan’ın katılımıyla ikinci toplantısını gerçekleştirmişti. Toplantının ana gündem “Turizm Karşılama Merkezi” olmuştu.

ÇATALHÖYÜK NEOLİTİK KENTİ

Neolitik Dönem’e ait en eski yerleşimlerden bir tanesi olarak tanımlanan Çatalhöyük,  ilk ev mimarisi, ilk manzara resmi, ana tanrıça kültü gibi özgün buluntuları ve inanç eserleri ile insanlık tarihine ışık tutuyor. Konya2nın Çumra ilçesinde yer alan Çatalhöyük, 1958 tarihinde keşfedildi. Çeşitli aralıklarla yapılan bilimsel kazılar günümüzde de kapsamlı olarak devam ediyor. Olağan dışı sanatıyla hayranlık uyandıran Neolitik Kent Çatalhöyük’te ilk buluntular MÖ 7400 yıllarına tarihlenmektedir. Kent, medeniyetin ve ziraatin temellerini anlamamızda uluslararası anahtar olarak tanımlanmaktadır. Çatalhöyük’ün Neolitik yerleşim tarzı ve kent planının eşitlik ideallerini yansıttığına inanılmaktadır.  Çatalhöyük 2012 yılı itibarı ile UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edildi.

HÖYÜĞÜN İLGİ ÇEKİCİ MİMARİSİ

Yaklaşık 9400 yıllık geçmişi olan höyüğün mimarisi ilgi çekici. Bir ailenin evdeki yaşam süresi bittiğinde ev toprakla doldurulmuş, üzerine yenisi yapılmıştır. Yeni evlerin sürekli yapılması ile günümüzde 21 metre yüksekliğe sahip höyük oluşmuştur. Höyük’te 18 yapı katı açığa çıkarılmıştır. Bina yapımında kullanılan malzeme kerpiç, ağaç ve kamıştır. Tavan üst örtüsü kamış üzerine sıkıştırılmış kil topraktır. Evler tek katlı olup, eve giriş damda açılan bir delikten, merdivenle olmaktadır. Her ev bir oda ve bir depodan oluşur. Odaların içinde dörtgen ocaklar bulunmaktadır. Duvarlar sıvalıdır, sıva üzeri beyaza boyandıktan sonra sarı, kırmızı ve siyah tonlarda resimler yapılmıştır. Orijinal boğa, koç ve geyik başlarının sıkıştırılmış kil ile konserve edilerek duvarlara aplike edildiği anlaşılmaktadır. Bu temaların yanında rölyef halinde insan figürleri ile hayvan figürleri de görülmektedir. Çatalhöyük, madenciliğin Anadolu’daki başlangıç tarihini Neolitik Dönem’e kadar indirmekte; o dönem insanının toplayıcılık ve avcılığın yanı sıra çiftçilikle de uğraştığını gösteren zengin buluntularıyla dikkat çekmektedir.

KENT PLANINA YER VEREN İLK YERLEŞİM MERKEZİ

Çatalhöyük, duvar resimlerinde kent planına yer veren ilk yerleşim merkezidir. Günümüzdeki mülkiyet kavramının o devirde başladığı, pişmiş topraktan yapılmış damga mühürlerle belgelenmiştir. Çatalhöyük’te bulunan en önemli objelerden bir tanesi de yüksek kabartma ana tanrıça motifleridir. Bunlar, o dönemde dini inançların güçlü bir tanrıça etrafında şekillendirildiğini, eserlerin de tanrısal dişiliğe duyulan saygının izleri olduğunu göstermektedir. (Esra Örengül)