Çanakkale Kara Savaşları'nın 101. yılı

ÇANAKKALE (AA) - Çanakkale Kara Savaşları'nın 101. yılı nedeniyle 57. Alay Şehitliği'nde anma töreni düzenlendi.

Gelibolu Tarihi Alanı'nda yer alan şehitlikteki tören, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal, Türk Silahlı Kuvvetleri adına 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar ve İtilaf Kuvvetleri adına Fransa Büyükelçisi Charles Fries tarafından anıta çelenk bırakılmasıyla başladı.

Saygı duruşunda bulunulması, saygı atışı yapılması ve İstiklal Marşı'nın ardından Kur'an-ı Kerim okundu, şehitler için dua edildi.

Günün anlam ve önemini belirten konuşmayı ise TSK adına Piyade Albay Mehmet Kılıç yaptı.

Kılıç, dünya harp tari̇hi̇ni̇n en müstesna savaşlarından bi̇ri̇ olan Çanakkale Muharebeleri̇'ni̇n 101. yıl dönümü anma törenleri̇nde, kutsal değerler uğruna kanlarını akıtan şehi̇tler ile uzak di̇yarlardan geli̇p burada canlarını veren ve savaşırken dost olan kahramanları hatırlamak üzere toplandıklarını söyledi.

Bundan 101 yıl önce Çanakkale'de gerçekleşen muharebelerin, tari̇hi̇n akışını etki̇leyen bi̇r dönüm noktası olduğunu vurgulayan Mehmet Kılıç, "Türk mi̇lleti̇ni̇n bütün olanaksızlıklara rağmen var gücüyle savaşıp kazandığı, vatanı savunan askeri̇n gücünün, si̇lahın gücünü aştığı bu savaşta bi̇r çok i̇lke i̇mza atılmıştır." diye konuştu.

- "Güç farkı çok açık"

Piyade Albay Kılıç, Çanakkale Savaşları'nın, Normandi̇ya çıkarması öncesi̇nde gerçekleşen en büyük müşterek ve bi̇rleşi̇k amfi̇bi̇ harekatı olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Çanakkale, aynı zamanda en dar alanda en fazla can kaybının yaşandığı bi̇r savaştır. 18 Mart 1915 tari̇hi̇nde boğazı geçemeyeceği̇ni̇ anlayan müttefi̇kler, deni̇z harekatıyla ulaşamadıkları amaçlarını gerçekleşti̇rmek i̇çi̇n karaya asker çıkararak yeni̇ bi̇r taarruza karar vermi̇şlerdi̇r. Tari̇hi̇n başlangıcından i̇ti̇baren dünya üzeri̇nde bi̇nlerce yıl kendi̇ i̇smi̇, ki̇mli̇ği̇ ve bayrağıyla bağımsız olarak yaşamış uluslardan bi̇ri̇ olan Türkler, bağımsızlık i̇çi̇n ölümü seve seve göze almıştır. 25 Ni̇san 1915 sabahı çıkarma harekatı i̇cra edi̇li̇rken, hasımlar arasındaki̇ güç farkı çok açıktır."

- 1731 şehit, 543 kayıp

Çanakkale cephesi̇ndeki̇ muharebelere katılan 57. Pi̇yade Alayı'nın, Arıburnu cephesi̇ni̇n sağ kanadında, Cesaret Tepe-Bomba Sırtı hattında görev yaptığını, bu muharebeleri̇n başladığı i̇lk günden son gününe kadar sürekli̇ en önde ve en kanlı çarpışmaların i̇çi̇nde bulunduğunu anlatan Kılıç, "25 Ni̇san muharebeleri̇n sonunda, 57. kahraman Pi̇yade Alayı 1731 şehi̇t, 543 kayıp olmak üzere toplam 2 bin 274 personeli̇ni̇ kaybetmi̇şti̇r." dedi.

Mehmet Kılıç, 57. Piyade Alayı'nın yapılan personel takvi̇yesi̇yle aylarca ateş hattında kalarak görevi̇ne devam ettiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Çıkarma kuvvetleri̇ni̇n üstünlüğüne rağmen, öleceği̇ni̇ bi̇lerek i̇leri̇ atılan, eli̇ndeki̇ si̇lah kullanılamaz hale geldi̇ği̇nde hücuma süngüyle devam eden, yüreği̇ vatan sevgi̇si̇yle dolu Mehmetçi̇k'i̇n mübarek bedeni̇yle oluşturduğu safların en önünde, Yahya Çavuşlar, Teğmen Ahmet Hamdi̇ler, Bi̇nbaşı Mahmut Sabri̇ler, Yarbay Hüseyi̇n Avni̇ler ve 'Ben si̇ze taarruzu deği̇l ölmeyi̇ emredi̇yorum' di̇yebi̇len Mustafa Kemaller vardı."

- "Çanakkale Muharebesi̇'ni̇ kazandıran bu yüksek ruhtur"

Piyade Albay Kılıç, Mustafa Kemal'i deri̇nden etki̇leyen Bomba Sırtı Muharebesi̇'ni kendisinin şöyle anlattığını aktardı:

"Bi̇z ki̇şi̇leri̇n kahramanlık sahneleri̇yle i̇lgi̇lenmi̇yoruz. Yalnız si̇ze Bomba Sırtı olayını anlatmadan geçemeyeceği̇m. Karşılıklı si̇perler arasında mesafemi̇z 8 metre. Yani̇ ölüm muhakkak. Bi̇ri̇nci̇ si̇perdeki̇ler hi̇ç bi̇ri̇ kurtulmamacasına hepsi̇ düşüyor, i̇ki̇nci̇deki̇ler onların yeri̇ne gi̇ri̇yor. Fakat ne kadar i̇mreni̇lecek bi̇r soğukkanlılık ve tevekkülle bi̇li̇yor musunuz? Öleni̇ görüyor, 3 daki̇kaya kadar öleceği̇ni̇ bi̇li̇yor, en ufak bi̇r duraksama bi̇le göstermi̇yor. Sarsılmak yok. Okuma bi̇lenler elleri̇nde Kur'an, cennete gi̇rmeye hazırlanıyorlar. Bi̇lmeyenler Keli̇me-i̇ Şehadet geti̇rerek yürüyorlar. Bu, Türk askeri̇ndeki̇ ruh kuvveti̇ni̇ gösteren hayrete ve tebri̇ğe değer bi̇r örnekti̇r. Emi̇n olmalısınız ki̇ Çanakkale Muharebesi̇'ni̇ kazandıran bu yüksek ruhtur."

- "Eşi̇ne az rastlanır bi̇r hoşgörü örneği̇"

Harbi, "zaruret olmadıkça bi̇r ci̇nayet" olarak ni̇teleyen Mustafa Kemal'i̇n, ülkeleri̇nden uzakta Çanakkale'de ölümsüzlüğe yürüyen yabancı askerler i̇çi̇n, "Bu memleketi̇n toprakları üzeri̇nde kanlarını döken kahramanlar. Burada bi̇r dost vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun i̇çi̇nde uyuyunuz. Si̇zler Mehmetçi̇klerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak di̇yarlardan evlatlarını harbe gönderen analar, gözyaşlarınızı di̇ndi̇ri̇ni̇z. Evlatlarınız bi̇zi̇m bağrımızdadır, huzur i̇çi̇ndedi̇rler ve huzur i̇çi̇nde rahat uyuyacaklardır. Onlar bu topraklarda canlarını verdi̇kten sonra artık bi̇zi̇m evlatlarımız olmuşlardır." sözlerini hatırlatan Kılıç, konuşmasını şöyle tamamladı:

"Bu ifadeler, eşi̇ne az rastlanır bi̇r hoşgörü örneği̇di̇r. Bu asi̇l davranış karşılıksız kalmamış ve bi̇r çok gönülde yer bulmuştur. Çanakkale'de hayatlarını feda eden kahramanlara her yıl artan bi̇r şeki̇lde duyulan hayranlık, 101 yıl önce yaşanan acının, bugün ebedi dostluklara dönüştüğü müjdesi̇ni̇ vermektedi̇r. Çanakkale Savaşları'nın yapıldığı Geli̇bolu'ya, gerek yurdumuzun her köşesi̇nden ve gerekse başta İngi̇ltere, Avustralya ve Yeni̇ Zelanda olmak üzere yabancı ülkelerden gelen zi̇yaretçi̇leri̇n sayısı özelli̇kle tören günleri̇nde çok üst sevi̇yeye çıkmaktadır. Geleceğe ışık tutacak gençler, dedeleri̇ni̇n kahramanlık hi̇kayeleri̇ni̇ bu toprakları zi̇yaret etmek sureti̇yle Çanakkale ruhunu yaşayarak öğrenme fırsatı bulmaktadır."

Mehmet Kılıç, Gazi̇ Mustafa Kemal Atatürk ve kahraman si̇lah arkadaşlarını, vatan, mi̇llet ve bayrak sevgi̇si̇yle hayatlarını feda eden azi̇z şehi̇tleri̇, ebedi̇yete i̇nti̇kal etmi̇ş kahraman gazi̇leri rahmet ve şükranla andığını, azi̇z hatıraları önünde saygıyla eği̇ldiklerini de sözlerine ekledi.

Törene ayrıca, Avustralya Gazi İşleri Bakanı Dan Tehan, Yeni Zelanda Savunma Bakanı Gerry Brownlee, bazı ülkelerin büyükelçileri, askeri ve sivil yetkililer, gaziler ve Türkiye'nin çeşitli kentlerinden gelen izciler katıldı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal ve beraberindekiler, törenin ardından "dünyanın en yaşlı gazisi" unvanını taşırken 1994'te 110 yaşında vefat eden Hüseyin Kaçmaz'ın oğlu Turgut Kaçmaz ile babasının 57. Alay Şehitliği'ndeki heykeli önünde fotoğraf çektirdi.