Ceza infaz kurumlarında 184 bin kişi bulunuyor

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - MUSTAFA KELEŞ - Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, cezaevlerinde 184 bin civarında tutuklu bulunduğunu kaydederek kapasitenin dolu olduğunu belirtti.

Yıldırım, Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde cezaevi reformları konusunda ülke pratiklerinin ele alındığı toplantıya katıldı.

Buradaki konuşmasında, Türkiye'nin son dönemde hayata geçirdiği cezaevi reformları ve dinamik güvenlik başlığı altında yapılan eğitim ve iyileştirme faaliyetlerini anlatan Yıldırım, toplantının ardından Türkiye'deki cezaevi koşullarına ilişkin AA muhabirine açıklama yaptı.

BM'deki toplantıda diğer ülkeler ve Türkiye'deki uygulamaları karşılaştırma olanağı bulduklarını kaydeden Yıldırım, toplantının Türkiye'deki infaz sistemini ilk kez BM nezdinde anlatma imkanı vermesi nedeniyle önemli olduğunu söyledi.

Cezaevlerinin fiziki durumlarında yapılan iyileştirmeyi katılımcılarla paylaştıklarını belirten Yıldırım, diğer ülkelerde de bir sorun olarak ortaya çıkan cezaevlerindeki kalabalıklaşmaya ilişkin görüş alışverişinde bulunduklarını, bunun tüm Batı infaz sistemlerinin gündeminde olduğunu ifade etti.

Türkiye'de 2000'li yılların başında infaz anlayışının değişmesiyle yeni anlayışa uygun fiziki mekanlara ihtiyaç duyulduğunu anlatan Yıldırım, "Bu çerçevede son 15 yılda Türkiye'de 272 ceza infaz kurumu kapatıldı. Bunun yerine 119 ceza infaz kurumu açıldı. Hiç şüphesiz açılan ceza infaz kurumları fiziki yapıları itibarıyla insan onuruna, insan haklarıyla ilgili hassasiyetlere son derece uyumlu kurumlar" dedi.

- Cezaevlerinin kapasitesi

Yıldırım, ceza infaz kurumlarındaki doluluğa ilişkin de bilgi vererek "Bugün itibarıyla 184 bin civarında hükümlü tutuklu var. Kapasitemiz de yine bu civarda. Yani doluluğumuz aşağı yukarı tam" diye konuştu.

Türkiye'nin 2005 yılından itibaren alternatif infaz tedbirlerini de uygulamaya başladığını kaydeden Yıldırım, denetimli serbestlik ve sosyal hayatın içinde infazın gerçekleşmesinin çağdaş infaz sisteminin yöneldiği bir yol olduğunu söyledi.

Yıldırım, elektronik izleme sistemine ilişkin de bunun denetimli serbestlik tedbirlerinin yerine getirilip getirilmediğinin tespiti için kullanılan bir sistem olduğunu, Türkiye'de son dönemde bu yöntemin kullanılmaya başlandığını belirtti.

Türkiye'nin 2013 yılında elektronik izleme sistemini oluşturduğunu hatırlatan Yıldırım, "Şu anda aktif olarak yaklaşık 3 bin kişinin takibi yapılıyor bu sistem içerisinde. Bugüne kadar tedrici olarak artırılarak bu sistem uygulandı. 15 bin kişi bu sistem dahilinde takip edilmiş oldu" dedi.

Yıldırım, halk arasında elektronik kelepçe olarak bilinen sistemin, belli bir alandan çıkmama ya da belli bir alana veya mağdura yaklaşmama gibi çeşitli yönleri olan tedbirler için farklı aparatlardan istifade edilerek uygulanan bir sistem olduğunu ifade etti.

- "Deneyim paylaşımı için davetler aldık"

Yıldırım, Birleşmiş Milletler'in cezaevleri için "Mandela Cezaevi Kuralları" adı verilen standartları hayata geçirmeye çalıştığını belirterek Türkiye iç hukukunun bu kurallara tamamen uyumlu olduğunu, uygulamada da çok önemli mesafeler kaydedildiğini vurguladı.

Bu kuralların diğer ülkelere de yaygınlaştırılması için toplantı çıkışında davetler aldıklarını anlatan Yıldırım, Türkiye'nin bu konuda da aktif rol oynayabileceğini söyledi.

- Cezaevlerine ilişkin rakamlar

Yıldırım, BM'deki sunumunda katılımcılara, Türkiye'deki ceza infaz kurumlarının fiziki koşulları ile mahkum ve tutukluların profiline ilişkin de bilgiler verdi.

Yıldırım'ın BM'deki sunumunda kullandığı, 25 Şubat'ta derlenen verilerden bazıları şöyle:

- Türkiye'de toplam 362 ceza infaz kurumunda 175 bin 329 erkek, 6 bin 581 kadın ve 2 bin 411 çocuk olmak üzere toplam 184 bin 321 hükümlü ve tutuklu bulunuyor.

- Hükümlü ve tutukluların yüzde 23'ü hırsızlık, yüzde 19'u uyuşturucu, yüzde 16'sı öldürme, yüzde 12'si yaralama, yüzde 12'si yağma, yüzde 8'i cinsel suçlar, yüzde 5'i sahtecilik, yüzde 3'ü dolandırıcılık ve geri kalanı da diğer suçlardan ceza infaz kurumlarında tutuluyor.

- Büyük çoğunluğu Suriyeli olmak üzere 4 bin 29 yabancı cezaevinde bulunuyor. Bu sayı 2012 yılı sonunda 2 bin 100'dü.

- 2000 yılına göre cezaevlerinde bulunan hükümlü ve tutuklu sayısı 3 kattan fazla arttı. Bu artışın nedenleri arasında, şartlı tahliye koşullarındaki değişiklik, ceza miktarlarının artması, suçla etkin mücadele, yeni suç türlerinin oluşması ve nüfus artışı gösteriliyor.

- 2013 yılında yapılan düzenleme doğrultusunda ağır hastalık ve engellilik nedeniyle geçici tahliye edilenlerin sayısı 571.

- Geçen yıl 45 bin 180 tutuklu ve hükümlü çeşitli kademelerde eğitim öğretim faaliyetine devam etti, 69 bin 171 kişi iş ve meslek kursuna katıldı. 49 bin 560 hükümlü iş yurtlarında çalışıyor.

- 226 bin 970 kişinin denetimli serbestlik kapsamında takibi yapılıyor.