Dokunulmazlık sürecinde sona gelindi

TBMM (AA) - MELTEM ÖZTÜRK - Dokunulmazlıkların kaldırılması sürecinde sona doğru gelindi. AK Parti Grubu, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun, "Süreci derhal başlatma talimatını verdim" sözlerinin ardından "dokunulmazlıklar" ile ilgili anayasa değişikliği teklifini imzaya açtı.

Son terör olaylarından sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Davutoğlu'nun açıklamalarıyla başlayan, muhalefet liderlerinin karşılık vermesiyle süren dokunulmazlık tartışmaları, anayasa değişikliğini gündeme getirdi.

Erdoğan'ın, "Dokunulmazlıklar meselesi süratle neticelendirilmeli. Parlamento gerekli tavrı koymazsa tarih hesabını sorar. Milletin birliğini bozanlardan hesap sorulmalı. Siyasetçinin görevi kararı alıp gerisini yargıya bırakmaktır" açıklaması ve Davutoğlu'nun, "Teröre, teröriste destek verenler, dokunulmazlık zırhına bürünerek kurtulamazlar, Gazi Meclis'imizin çatısında asla barınamazlar. Çağrımız hiçbir parti ayrımı gözetmeden, şu anda Meclis'te dosya olarak bekleyen 506 dokunulmazlık fezlekesinin hepsini birden kaldıralım." çağrısıyla başlayan tartışmaya, muhalefet liderleri de açıklamalarıyla katıldı.

- Liderlerden dokunulmazlık açıklamaları geldi

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dokunulmazlıklar konusunda geçici değil, kalıcı bir düzenleme yapılmasını, Anayasa'nın 83. maddesinin yeniden yazılmasını önerdi.

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da Davutoğlu'na, "Hodri meydan" diye karşılık vererek, 550 milletvekilinin de dokunulmazlığının kaldırılmasını istedi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise 4 şart ileri sürerek, "MHP, bu 4 madde çerçevesinde dokunulmazlıkların kaldırılmasına her şartta vardır. MHP hem terörle mücadele hem de öncelikli olarak HDP'lilerin dokunulmazlığının kaldırılması iradesine tam destektir." diyerek, dokunulmazlıkların kaldırılmasına yönelik desteğini ortaya koydu.

- Meclis'te dokunulmazlık turu

Liderlerin açıklamasından sonra gözler Meclis'e çevrildi ve dokunulmazlıklar konusunda yoğun bir ziyaret trafiği yaşandı.

AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı'nın başkanlığında yürütülen temaslarda, Meclis'te grubu bulunan partiler ziyaret edildi. Bostancı, 18 Mart'ta, CHP, HDP ve MHP gruplarını ziyaret ederek, anayasaya geçici madde eklenmesini öngören, TBMM'deki fezlekelerle ilgili anayasanın, "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz" hükmünün uygulanmamasını içeren teklifini sundu.

Bostancı'nın temaslarından sonra CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, yeniden bir araya geleceklerini belirtirken,
HDP Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, "İlkesel olarak bu konuda daha önce ne dediysek, milim şaşmadan söylediklerimizin arkasındayız." dedi. MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural ise "506 fezleke olmakla birlikte özellikle terörle ilişkili olanlarla ilgili ortak bir siyasi irade oluşturup daha sonra da kamuoyu vicdanına sığacak şekilde dokunulmazlığı sınırlandıracak bir adımı hep beraber birlikte atmaya davet ediyoruz" çağrısında bulundu.

- CHP'den üçlü öneri

Bostancı'nın ziyaretine CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, 23 Mart'ta karşılık verdi ve Anayasa'nın 83. maddesinin yeniden ele alınması, yolsuzluklar konusunda Meclis'in mevcut usullerinin hızlı şekilde işletilmesi, 83. maddede geçici düzenleme yapılmasına ilişkin üçlü önerilerini iletti.

Bu kez Bostancı, CHP'ye revize ettikleri yeni öneriyle gitti. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel'i 31 Mart'ta ziyaret eden Bostancı, TBMM'de bulunan dokunulmazlık dosyalarının yanı sıra savcılıklar, Adalet Bakanlığı ve Başbakanlıkta bulunan fezlekeleri de kapsayan yeni teklifini sundu. Özel, AK Parti'nin dokunulmazlıklara ilişkin yeni teklifinin beklentilerinin gerisinde olduğunu söyledi.

Dokunulmazlıklarla ilgili son hamle ise MHP'den geldi. Vural, önce AK Parti, daha sonra CHP'yi ziyaret ederek, yasal düzenleme gerektirmeyen dört önerisini sundu.

Bütün bu temaslar ve açıklamalara son noktayı Başbakan Davutoğlu koydu. Davutoğlu'nun, "Dokunulmazlık konusunda bütün dosyaların gelmesi için gerekli çalışmayı yapacağımızı ifade ettik. CHP'nin ifadelerinden anlaşılıyor ki bu meydan okumanın karşısında olumlu bir cesaret, temiz bir vicdanları yok. Bizim derhal yapacağımız husus, bu çerçevede geçici Anayasa maddesi de içinde olmak üzere çalışarak süreci başlatmak. Süreci derhal başlatma talimatını arkadaşlara verdim" açıklamasının ardından AK Parti Grubu, dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifini imzaya açtı.

- Anayasa değişikliği nasıl yapılıyor?

Teklifin imzaya açılmasından sonra TBMM Başkanlığına sunulması ve TBMM Anayasa Komisyonunda görüşülmesi bekleniyor.

Anayasanın değiştirilmesi, TBMM üye tam sayısının en az üçte biri (184) tarafından yazıyla teklif edilebiliyor. Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Anayasa Komisyonu'nun ardından, Genel Kurul'da iki kez görüşülüyor.

Teklifin kabulü, Meclis'in üye tam sayısının beşte üç (330) çoğunluğunun gizli oyuyla mümkün oluyor. Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor. Meclis, geri gönderilen kanunu üye tam sayısının üçte iki (367) çoğunluğuyla aynen kabul ederse, Cumhurbaşkanı bu kanunu halkoyuna sunabiliyor. Meclis'çe üye tam sayısının beşte üç (330) ile üçte ikisinden (367) az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki kanun, Cumhurbaşkanı'nca Meclis'e iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere, Resmi Gazete'de yayımlanıyor.

Doğrudan veya Cumhurbaşkanı'nın iadesi üzerine, Meclis üye tam sayısının üçte iki (367) çoğunluğuyla kabul edilen anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabiliyor. Halkoylamasına sunulmayan Anayasa Değişikliği Kanunu Resim Gazete'de yayımlanıyor.