EBRULİ ELLER

Yaklaşık on beş yıl önce ebru sanatına talip olan, icazetini aldıktan sonra yetiştirdiği öğrencilerinin yanısıra birçok güzel esere imzasını atan, açtığı sergilerle beğeni toplayan, Destegül Güzel Sanatlar Merkezi’nin genç hocası Fatma Betül Koyuncu ile Ebru Sanatı üzerine konuştuk.

Fatma Betül Koyuncu’yu tanıyabilir miyiz?

1973 Konya doğumluyum. Orta ve lise tahsilimi Merkez İmam Hatip Lisesi’nde tamamladım. Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Hat Sanatı Bölümü’nü 1. Sınıfta bırakmak zorunda kaldım. 2000 yılında M. Sadreddin Özçimi’den ebru meşk etmeye başladım. 2004 yılında ebru atölyemizde asistan öğrenci oldum. 2007 yılında önce İstanbul’da ardından Konya’da düzenlenen bir tören ile icazetimi aldım. Asistan hoca olarak halen Destegül Güzel Sanatlar Merkezi Ebru Atölyesinde vazifeme devam ediyorum.

Sanata Bakış Açınız Nasıldır?

‘’Allah güzeldir, güzeli sever’’ Hadis-i Şerif’i mucibince hayatım boyunca güzelliğin takipçisi olmuşumdur. Bu noktada ruhumun tekamülünü sanatla devam ettirmem gerektiğini anladığım an ise ebru sanatına talip oldum.            

Ebru Sanatı Nedir?

Ebrû, kitre veya benzeri maddelerle yoğunluğu arttırılmış su üzerine özel fırçalar yardımıyla topraktan elde edilen tabii boyalar serpilerek meydana getirilen desenlerin kâğıda alınmasıyla elde edilen,  diğer gelenekli sanatlarımız gibi geleneği olan bir sanat dalımızdır. Ebru, sanatı yakın zamana gelinceye kadar hat ve cilt sanatımızın yan unsuru idi. Hattatlarımız, ‘’Hafif Ebru’’ tabir edilen ebru çeşidinin üzerine hat yazarlar ve bu hatların etrafında iç ve dış pervaz olarak yine ebru çeşitlerinden birini kullanırlardı. Ayrıca mücellitler de kitap ciltlerinde yan kağıdı olarak bu sanatın numunelerinden faydalanmaktaydılar. Mamafih ebru; artık günümüzde hat, tezhib, minyatür ve resim gibi müstakil bir sanat eseri olarak mekânlarımızı süslemektedir.

İsteyen Herkes Ebru Meşk Edebilir mi?

Elbette arzu eden herkes sanatın her dalına ve ebru sanatına talip olabilir. Fakat geleneksel sanatlarımızda talip olmak yetmez. Talebenin; aynı zamanda çalışkan, yetenekli, azimli ve sabırlı olması da gerekir.

Ebrunun Yapım Aşamalarından Bahseder misiniz?

Ebru yapmaya fırça sarma ve boya ezme işlemi ile başlıyoruz. Daha sonra kıvamı (geven dikeni, salep veya kerajen) ile artırılmış tekne suyu hazırlanır. Ezilmiş ve olgunlaşmış boyalar küçük kavanozlara alınıp öd ve su ayarı yapılır. Fırçalar ve biz yardımı ile teknedeki suyun üzerinde son ayarlar yapılır. Bu ayarlardan kastımız, boyaların su üzerinde net ve akmadan kullanılır hale gelmesidir. Bu aşamadan sonra iş, kişinin hocasını tekne başında dikkatlice takip etmesine ve sabırla çalışmasına kalıyor. Bu çalışmaya verilen emek, kişiye, huzur ve mutluluk olarak geri döner. Sanatın en güzel tezahürü de budur diyebilirim.

Konya’da Ebru Sanatına İlgi Nasıldır?

Ben ebruya başladığım yıllarda, yani yaklaşık bundan 15 yıl evvel çoğu insan ebru sanatından haberdar değildi. Fakat son 10 yıldır TV dizilerinin katkısı ile daha gündemde olan ve popülaritesi artmış bir sanat konumuna geldi. Fakat bu işi, payitaht şehir İstanbul’da ve kadim başkent  Konya’da Destegül Güzel Sanatlar Merkezi kamil manada, gelenekli usülden yola çıkarak 15. yüzyıl nefesini günümüze taşımıştır. Kurumumuzun Konya’da hak ettiği yere gelmesinde, isimlerini burada anmadan geçemeyeceğim, Sayın Prof.Dr. Saim Arıtan Beyefendi, Neyzen M.Sadreddin Özçimi Beyefendi ve rahmetli Hocamız Prof.Dr. Fevzi Günüç Beyefendi’nin emekleri için şükran ve minnet borçluyuz. Yüzlerce talebe, en azından ebrunun bir sanat olduğunu öğrendi. Bazı şeylerin çokluğu, iyi ile kötünün farkını zaman zaman ortadan kaldırsa da, halis niyetle, usta-çırak ilişkisi esas alınarak yapılan meşkler sayesinde gün yüzüne çıkan pek çok eser mevcuttur.

Destegül  Güzel Sanatlar Merkezi Kimler Tarafından Kurulmuştur?

Kurumumuz, 1997 yılında Hattat Hüseyin Kutlu’nun başkanlığında, Alvarlı Efe Hazretleri ilim ve Sosyal Hizmetler Vakfı bünyesinde Destegül Güzel Sanatlar mektebi adıyla kuruldu. Kuruluşunda emeği geçen hocalarımız, Prof.Dr. Ahmet Saim Arıtan, M.Sadreddin Özçimi, Prof.Dr. Fevzi Günüç  ve Selahattin Hidayetoğlu vardır.

Destegül Güzel Sanatlar Mektebinde Kaç Yıldır Görev Yapmaktasınız?

2004 yılında asistan hoca olarak başladığım görevime 2010 yılından bu yana ebru grup başkanı olarak devam etmekteyim.

Atölyenizde Eğitimleriniz Kaç Yıl Devam Ediyor?

En az 5 yıl devam etmek suretiyle öğrenci kabul ediyoruz. Haftada bir kez dersimiz var. Mezuniyet süresi öğrencinin istidadına göre uzayabiliyor.

Bugüne Kadar Kaç Sergi Yaptınız? İlgi Nasıldı?

Kurumumuzun her yıl Aralık ayında mutad olarak düzenlediği sergiler haricinde, M.Sadreddin Özçimi Hocam ile 2007 yılında Güzel Sanatlar Galerisinde ilk sergimizi açtık. Ardından, Levni Minaytürleri eserlerlerimizin yer aldığı sergimizi sırasıyla, Taksim Sanatta ve Bursa Ördekli Han’da sanatseverler ile buluşturduk. En son 7 Kasım 2014’te asistan arkadaşlarım ve öğrencilerim ile Destegül Güzel Sanatlar Merkezi Ebru Atölyesi olarak bir sergi daha açtık. Gerek son sergimize gerekse önceki sergilerimize sanatseverlerin ilgisi hayli yüksekti.

Üzerinde Yoğunlaştığınız Kişisel Bir Projeniz Var mı?

Her sanatçının projeleri vardır. İnşaallah hayata geçirince sizleri de haberdar ederiz.

Ebru Üzerine Hüsn-ü Hat Yazısı, Tezhib ve Minyatür Uygulanarak Ortaya Farklı Eserler Çıkarıyorsunuz. Bu Çalışmalardan Bahsedebilir misiniz?

İsmini zikrettiğiniz sanatların hepsi gelenekli sanatlarımızdır. Hat Ana Sanat Dalı çevresinde gelişen sanatlarımız olduğu için yüzyıllardır hep birlikte inkişaf etmişlerdir. Son sergimizde bu örneklerden oluşan çalışmalarımız çoğunluktadır. Daha önce de hat ve ebruyu bir arada kullanmıştık. İlk kez bu sergimizde 3 sanatı aynı eserde buluşturduk.

Ebru Haricinde Farklı Bir Sanat Dalıyla İlgileniyor musunuz?

Gelenekli Sanatların en büyük özelliği bir sanatı olgunlaştırmadan diğerine geçmemektedir.. Yıllarca hat sanatına hayran olmama rağmen bir gönüle iki sevda sığmaz diyerek ebru sanatında karar kıldım.

Kendinize Örnek Aldığınız Sanatçı Kimdir?

Kıymetli Hocam M.Sadreddin Özçimi Hocamı ve sanatını özveri ile icra eden büyüklerimizin hepsini kendime örnek alıyorum.

Nelerden İlham Alıyorsunuz?

Buna ilham diyemeyiz. Ve lakin, yaptığımız her işte gönlümüzün ve ruhumuzun dinginliği esastır. Bize dönen güzellikler, bir sonraki çalışmalarımız için en büyük ilhamdır.

En Beğendiğiniz Eserinizi Neler Hissederek Yaptınız?

Hz.Mevlana’nın sözü olan, ‘’Düne ait ne varsa, dünle birlikte gitti cancağzım. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.’’ akkase ebru olan eserimi, sözlerini hayat düsturum kabul ettiğimden dolayı keyifle yaptığımı ve bende yerinin ayrı olduğunu söyleyebilirim.

Ebru Sanatı Diğer Sanat Dallarıyla Kıyaslandığında Hak Ettiği Değer ve İlgiyi Görüyor mu?

Fazlasıyla görüyor. Bunun nedeni de; dışarıdan bakıldığı zaman, yapımının çok renkli ve kolay görünmesinin yanında, büyüleyici bir etkisi de olduğu için de talep çok fazladır.

Sanat ve Ebru Severlere neler Söylemek İstersiniz?

Kurumumuzun eğitmenleri olarak, her sanatsevere kapımız açıktır. Bütün sanatlarımız adına kendilerine yardımcı olacağımızın teminatını verebilirim.

RÖPORTAJ: HASAN DURUCAN