Emekli aylıklarında artış değil, azalma oldu

Emeklilerin zam beklentileri bir türlü istenilen aşamaya gelemezken ortaya konulan araştırma emeklilerin zam almadan maaşlarının azaldığını gözler önüne serdi.

Sol ve muhalif siyasete yakın bir sendika olan DİSK-AR'ın 23 Mart 2024’te kamuoyuyla paylaşılan “Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu” isimli araştırmasın özet bulgular şöyle:

-Türkiye’de ortalama emekli aylığı merkez Avrupa ülkelerinin 6’da biri: Ortalama emekli aylığı İspanya’da bin 417, Fransa’da bin 485, Almanya’da bin 552, İtalya’da bin 582, Belçika’da bin 717, Hollanda’da bin 3 avro iken Türkiye’de 237 avro.

-Avro cinsinden emekli aylığı Türkiye’de 2012 ve 2021 arasında yüzde 33,6 azaldı.

-Avrupa’da Türkiye’den daha düşük aylığına sahip ülke sayısı 2012’de 9 iken 2021’de 1’ oldu.

-Avrupa’da 2012’de Türkiye’den daha düşük yaşlılık aylığına sahip 11 ülke varken 2023’te yalnızca 2 ülke var.

-2012’de 447 avro olan Türkiye’de ortalama yaşlılık aylığı, 2021’de yüzde 37,2 gerileyerek 281 avroya düştü.

-Emekli aylıklarına Türkiye’de Avrupa’nın yarısından daha az kaynak ayrılıyor: Emekli ödemelerinin GSYH’ye oranı AB-27 ortalamasında yüzde 9,5 iken Türkiye’de yüzde 4,1 oldu.

-2002 yılında Türkiye’de ortalama emekli ve hak sahibi aylık ve geliri asgari ücretin yüzde 22 fazlası iken 2023’te yüzde 26 altına düştü.

-2002’de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken 2024’te yüzde 27,7’ye geriledi.

-2002 yılında yüzde 36,6 olan çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı Aralık 2023’te yüzde 55,3’e yükseldi.

-Bütçede emeklilerin payı düşüyor: 2008-2024 arasında SGK’ye yapılan bütçe transferlerinin oranı 5,2 puan azaldı.