Engelli Çalıştırmayanın Ödediği Ceza, Engelliye İş Kaynağı Oldu

TBMM (AA) - SEVAL OCAK ADIYAMAN - Engelli ve eski hükümlü çalıştırmayan işverenlerin, istihdam etmedikleri her işçi ve her ay için ödediği idari para cezaları, bu dezavantajlı grupların istihdamında kaynak olarak kullanılıyor. Bu bağlamda Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından bugüne kadar engellilere yönelik 2 bin 258 projeye yaklaşık 112 milyon 586 bin lira kaynak aktarıldı.

AA muhabirinin, İŞKUR Genel Müdürlüğünce, nadir görülen hastalıklarla ilgili Meclis Araştırma Komisyonuna sunulan rapordan derlediği bilgiye göre, İŞKUR, engelli istihdamına yönelik birçok önemli projeyi hayata geçiriyor.

İşverenlerin, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör iş yerlerinde yüzde 3 engelli, kamu iş yerlerinde ise yüzde 4 engelli ve yüzde 2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerlerde istihdam etmeleri gerekiyor.

Engelli ve eski hükümlü istidam etmeyen işveren veya işveren vekiline, çalıştırmadığı her engelli ve eski hükümlü ile çalıştırmadığı her ay için idari para cezası veriliyor. 2019 yılı için 3 bin 250 lira olarak belirlenen bu cezadan hiçbir kamu kurumu muaf tutulmuyor.

Tahsil edilen bu cezaların kullanımına ilişkin hususlar, İdari Para Cezaları Komisyonunca karara bağlanıyor. Komisyon, engelli ve eski hükümlü çalıştırmayan işverenlerden tahsil edilen idari para cezalarını kullanma yetkisiyle engellilere yönelik projeleri hayata geçiriyor.

Bu kapsamda "Engelli ve Eski Hükümlülerin Kendi İşini Kurma", "Engellinin İş Bulmasını Sağlayacak Destek Teknolojileri", "Engellinin İşe Yerleştirilmesi ile İşe ve İşyerine Uyumunun Sağlanması", "Korumalı İşyeri" ile "Engellilerin İstihdam Edilebilirliklerini Artırmayı Amaçlayan Mesleki Eğitim ve Rehabilitasyon" projeleri destekleniyor.

Komisyon değerlendirmesi sonrasında kaynak tahsis edilmesine karar verilen projelerde başvuru sahibinin talep etmesi halinde bazı maliyetler karşılanıyor.

"Kuruluş işlemleri desteği" kapsamında iş yeri kuruluşu için yapılan resmi işlemler, onaylar, izinler, ruhsatlar ve sigorta gibi masraflar için belge karşılığı olmak üzere en fazla 3 bin lira, "işletme gideri desteği" sözleşme imza tarihinden sonra 12 ay süreyle belge karşılığı olarak işletme giderlerinin yüzde 60'ını geçmeyecek şekilde yıllık toplamda en fazla 11 bin lira ödeniyor.

Öte yandan "kuruluş desteği" bağlamında da sözleşme imza tarihinden itibaren 12 ay boyunca belge karşılığı olmak üzere işletmenin temel faaliyet alanıyla ilgili makine, teçhizat, yazılım, donanım ve ofis malzemesi gibi maliyetler için vergiler dahil 36 bin liraya kadar ödeme yapılıyor.

- Engelliler kendi işini kurdu, proje üretti

Komisyon tarafından desteklenmesine karar verilen projelerden "Engelli Kendi İşini Kurma Projesi" hibe desteği ile 2014 yılından bu yana 1550 projeye toplam 63 milyon 276 bin lira kaynak aktarıldı.

Bu projeden yararlananların engel gruplarına göre dağılımında ilk sırayı 548 proje ile kronik hastalığı olanlar aldı. Bunu sırasıyla ortopedik engelliler (361); zihinsel, ruhsal ve duyusal engelliler (250); görme engelliler (216), işitme engelliler (103), diğer gruptakiler (56) ile dil ve konuşma engelliler (16) izledi.

Sadece Korumalı İşyeri Statü Belgesi alan işletmelerin başvurabildiği "Korumalı İşyeri Desteği Projesi" kapsamında 16 projeye yaklaşık 1 milyon 980 bin lira kaynak tahsis edildi.

"Mesleki Eğitim ve Rehabilitasyon" projeleri kapsamında da 2014 yılından bu yana 634 projeye 39 milyon 878 bin lira kaynak ayrıldı.

"Engellinin İş Bulmasını Sağlayacak Destek Teknolojileri" projeleri kapsamında da 2015 yılından bugüne kadar 28 projeye 5 milyon 359 bin lira ayrıldı.

2014 yılından bu yana "Engellinin İşe Yerleştirilmesi ile İşe ve İşyerine Uyumunun Sağlanması"na yönelik 30 projeye 2 milyon 92 bin lira ödendi.

Öte yandan "Eski Hükümlü Kendi İşini Kurma Projeleri" kapsamında da 888 projeye 22 milyon 864 bin lira ödenek ayrıldı.

Engellilere yönelik 2 bin 258 projeye yaklaşık 112 milyon 586 bin lira kaynak aktarılırken, toplamda 3 bin 146 projeye 135 milyon 450 bin lira kaynak tahsis edildi.