İran'daki seçim sonuçları

TAHRAN (AA) - MUSTAFA MELİH AHISHALI - İran'da Reformist Politika Konseyi Üyesi Hüseyin Meraşi, "Bizim değerlendirmemize göre mecliste"Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği 160, muhafazakarlar ise 125 vekile sahip olacak" dedi.

Reformcuların önemli kazanımlar elde ettiği seçimler ve sonuçlarını AA muhabirine değerlendiren Meraşi, seçim sonrasında parlamentoya giren bağımsız milletvekilleri hakkında saha çalışması yaptıklarını buna göre de parlamentoda Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği'nin 160, muhafazakar kanadın 125, dini azınlıkların da 5 sandalyeye sahip olmasını öngördüklerini söyledi.

"220 kişinin meclise girmesi kesinleşti. 70 sandalye ise ikinci tur seçimlerine kaldı" diyen Meraşi şöyle devam etti:

Durumu belli olan 220 vekilden 5'i Zerdüşti, Kelimi, Ermeni, Aşuri olmak üzere dini azınlıklardan seçildi. Geriye kalan 215 vekilin 120'sini Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği milletvekilleri, 95'ini de muhafazakarlar oluşturuyor. Bizim öngörümüz, seçimlerde şekillenen Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği'nin 120 vekiline, ikinci aşama seçimlere katılacak adaylardan 40 kişinin daha katılması yönünde. Bu durumda da Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği'nin meclisteki sandalye sayısı 160'a ulaşacak."

Seçimlere bağımsız olarak katılan adayların büyük çoğunluğunun reformistlerden oluştuğunu belirten Meraşi, bunun nedenini ise "aday adaylığının reddedilme riski" olarak açıkladı.

- "Muhafazakarların sorunu, kurmaylarının hepsini Tahran'dan aday göstermesi"

"Belki birkaç kişi de muhafazakar olduğu halde sırf halktan oy alabilmek için kendilerini bağımsız tanıtmış olabilir" görüşünü dile getiren Meraşi, kağıt üzerindeki 35 bağımsız vekilden en fazla 5 vekilin muhafazakar olabileceğini ifade etti.

Muhafazakarların 15'inin Direniş Cephesi diye adlandırılan gruba mensup "aşırı muhafazakarlardan" oluştuğunu söyleyen Meraşi, "Aşırı muhafazakarların bu seçim yaşadığı en büyük sorun, kurmaylarının hepsini Tahran'dan aday göstermiş olmaları ve meclise girememeleridir. Muhafazakarların kalan kısmının ise liderliğini yapabilecek Ali Laricani gibi kimseler bulunuyor" diye konuştu.

- Halktan reformistlere yüksek oranda destek

Meraşi, özellikle başkent Tahran'da halkın Reformist ve Hükümeti Destekleyenler Birliği'ne hem parlamento hem de Uzmanlar Meclisi seçimlerinde bu kadar yüksek oranda oy vereceğini kendilerinin de beklemediğini belirterek, "Halkın bize destek vereceğini tahmin ediyordum fakat oluşturduğumuz listeyi bu kadar dikkatli bir şekilde yazacaklarını düşünmüyordum. Halkın bu yaptığı bizim beklentilerimizin çok üzerindeydi" ifadelerini kullandı.

Muhafazakarların oylarının düşmesinin en önemli sebeplerinden birinin de ekonomik sorunlar olduğunu söyleyen İranlı siyasetçi, şunları kaydetti:

"Mecliste 12 yıldan beri muhafazakarlar çoğunluktaydı. Bu süre içerisinde muhafazakarlar halkın sorunlarını çözmede başarılı olamadı. Yüksek enflasyon ve ekonomik durgunluk, yönetim sorunları ve ekonomik yolsuzluklar gibi bazı faktörler halkı muhafazakarlardan uzaklaştırdı. Ayrıca halk, muhafazakarların muhalefet istemeyen tutumuna bir cevap verdi. Anayasayı Koruyucular Konseyi (AKK) çok sayıda reformistin adaylığını reddetmişti. Fakat reformistler bu duruma aşırı tepki göstermedi. Konuya sükunetle yaklaştı. Bu da halkın, reformistlere desteğini artırdı."

Muhafazakarların muhalefet olmaksızın tek başlarına yönetimde olma taleplerini halkın fark ettiğini kaydeden Meraşi, bu durumun halkın kötü gidişatı durdurma kararı almasını da beraberinde getirdiğini dile getirdi.

- Sonuçlar ülkenin dış siyasetinde önemli bir etkiye neden olmayacak

Seçim sonuçlarının ülkenin dış politikası üzerinde bir değişime neden olup olmayacağına ilişkin ise Meraşi, "Dış siyaset konusunda, Rehber (Ayetullah Ali Hamaney) ve Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'nin rolü meclisin üstündedir. Meclisin bu alanda önemli bir etkisi olamaz. Fakat reformcular hükümetin uluslararası ilişkileri geliştirme çabalarına destek vererek, hükümetin elini güçlendirecek" değerlendirmesinde bulundu.

Meraşi, ülkenin öncelikli sorununun ekonomi olduğunu, ülkedeki ekonomik durgunluğun istihdam oranını da düşürdüğüne işaret ederek, "Bunun yanında uyuşturucu kullanımı, evliliklerin azalması ve boşanmaların artması gibi konular da asıl sorun olan ekonomik problemlerin sosyal etkileridir" görüşünü dile getirdi.

Meraşi sorunları çözmek için bir program hazırladıklarını belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Reformistler ve Hükümeti Destekleyenler Birliği'nin öncelikli programı, yatırımı teşvik etmek, dışardan gelecek yatırımları desteklemek, dış kaynaklar ve modern teknolojinin ülkemize gelmesini sağlamaktır. Uluslararası ilişkilerimizi ve dış pazarlarımızı da geliştirmeliyiz. Bu sorunla mücadele etmek için bilinen yollar var. İran, bunun tecrübesine (eski cumhurbaşkanı) Seyyid Muhammed Hatemi dönemindeki yapılanma dönemi olarak adlandırılan dönemden sahiptir. Nükleer anlaşma yapıldı ve uluslararası engellerimiz kalmadı. Yıllık 50-60 milyar dolar yabancı sermaye girişini sağlamak bu sorunu çözecektir. Bir ülkede düzelme bir anda gerçekleşmez. Bu bir süreçtir. Belki yakın dönemde yabancı sermaye girişi çok olmayacak fakat yurtdışından finans desteği alabilirsek, İran'da bunu yatırıma dönüştürecek mühendis ve insan kaynağı mevcuttur."