"İşe Katıl Hayata Atıl" Projesi Tanıtım Toplantısı

 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam, Türkiye'nin son 12 yılda engellilerin hizmete ulaşması, daha iyi standartlarda bir hayat yaşaması ve istihdama kazandırılmaları açısından sessiz bir devrim yaşadığını söyledi.

İslam, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının önderliğinde Garanti Bankasının desteğiyle hayata geçirilen, engelli bireylerin iş yaşamına katılımını artırmayı hedefleyen "İşe Katıl Hayata Atıl" projesinin Mövenpick Otel'de düzenlenen tanıtım toplantısında konuştu.

Projenin tanıtımı için hazırlanan video gösteriminden sonra konuşan İslam, bakanlık çalışanlarının bireysel olarak yurt dışına iş seyahatleri yapıp orada gözlemlerde bulunduğunu, Türkiye'den daha gelişmiş olduğu düşünülen ülkelerin kurumlarının incelenerek projelerinin araştırıldığını, engellilerin istihdamına yönelik bu mentörlük projesinin de bir iş gezisi sonunda hazırlandığını kaydetti.

İslam, konu kendisine anlatıldığında çalışmalara hemen başlanılması yönünde talimat verdiğini belirterek, projeye Gazi Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü Zihinsel Engellilerin Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Necdet Karasu'nun bilimsel destek verdiğini aktardı.

- "Engellilerin özel sektörde çalışmasının önündeki engelleri kaldıracağız"

Şimdiye kadar engellilerin istihdamına yönelik çalışmalarda önlerine hep "engellilerin hayata katılabilmesi için kendilerine bakım desteği verilmesi, aylık bağlanması" ya da "kamuda istihdam edilmesi" konularının çıktığını dile getiren İslam, "Engellilerin çalışması için özel sektör gibi çok geniş bir alan var. Özel sektörde engellilerin çalışması için birtakım engeller olduğunu fark ettik. İşte bu ve benzeri projelerle bu engelleri ortadan kaldırmayı hedefliyoruz" diye konuştu.

İslam, proje çerçevesinde çalışma isteği olan engelliler ile onları istihdam etmek isteyen özel sektörün buluşturulduğunu ve bunların uyumlu çalışmasının sağlandığını kaydederek, engellilerin özel sektörde istihdam edilmesinin önünde "engelli işe nasıl katılacak, nasıl çalışacak, sorunlar nasıl giderilecek" gibi sorunlar olduğunu, bu projenin bu sorunları tamamen ortadan kaldırmayı hedeflediğini söyledi.

"Türkiye son 12 yılda engellilerin hem hizmete ulaşması, hem daha iyi standartlarda bir hayat yaşaması hem de istihdama kazandırılmaları açısından sessiz bir devrim yaşadı" diyen İslam, Bakanlık olarak 450 bin engelliye evde bakım desteği verdiklerini, 600 bin vatandaşın ise engelli aylığı aldığını açıkladı.

- "İstihdam sayısı tahminimizden öteye gidecek"

İslam, 2002-2014 yılları arasında kamuda istihdam edilen engelli sayısının 6 binden 34 bine, özel sektörde istihdam edilen engelli sayısının ise 45 binden 90 bine çıktığını, bu sayıların artırılması gerektiğini vurgulayarak, "Hükümet olarak engellilerin eğitimini önceliyoruz ve teşvik ediyoruz. Diğer taraftan eğitim almış veya belli bir yere kadar eğitim almış engellilerimize istihdam da hazırlamak mecburiyetinde hissediyoruz kendimizi" ifadelerini kullandı.

Çalışmaların 4-5 aydır devam ettiğini, geçen ay Ankara'da bu mentörlük sistemi çerçevesinde 15 koçun özel istihdam bürolarıyla çalışmaya başladığını, işe yerleştirmeye başlanılan engelli sayısının bir ay içerisinde 10-15 olması hedeflenirken sadece bir firmadan 40 engellinin yetiştirilmesi talebini aldık.

İslam, proje kapsamında Ankara'da yaklaşık bir ay süre içerisinde istihdam edilen engelli sayısının 35 olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

"6 ayın sonunda 300 engelliyi işe yerleştirmeyi hedefliyorduk. Ama görüyoruz ki bununla kalmayacak, sayı çok daha fazla artacak bu süre içerisinde. Asıl amacımız bu mentörlük sistemini yaygınlaştırmak. STK'larımızın, yerel yönetimlerimizin bu sisteme dahil olmasını arzu ediyoruz. Sistemin başarılı olduğunu gördükten sonra özel istihdam büroları eminiz ki bu tür koçlar çalıştırmaya başlayacaklar. Ve bir kartopu gibi bu mütevazi projenin sonuçları katlanarak çoğalacak. Bir, iki yıl içerisinde çok daha verimli neticeler almaya başlayacağız."

- "Amaç engellinin işte sürekliliğinin sağlanması"

İslam, konuşmalardan sonra soru cevap kısmında "Çalışabilir engellilerin içindeki işsizlik oranı nedir? '6 ay boyunca koçlar engellileri izleyecek' dediniz. Bu engellilerin alışma süresiyle ilgili bir öngörü var mı?" şeklindeki soruya karşılık, şu an herhangi bir oran veremeyeceğini söyledi,  "Projenin amacı engellilerin bir taraftan işe kazandırılması ama bir taraftan da bu işlerin sürekliliğini sağlanması. Koçluk sisteminin, böyle bir mihmandarlık yapılmasının sebebi bu, muhtemel sorunları başlangıçta öngörmek" dedi.

Koçluk, mentörlük sitemiyle bu sorunların engelli, engelli ailesi ve iş yeri ile görüşülerek çözümünün sağlanmasının amaçlandığını tekrarlayan İslam, engellinin işe devamındaki sorunların, engellinin işten beklentilerinin, işverenin engelliden beklentilerinin mentörlük sistemiyle ortaya çıkacağını anlattı.

İslam, projenin 6 ay olarak tasarlandığını, verimli bir atılım olarak görüldüğü takdirde devam edeceğini kaydederek, STK'ların, özel sektörün, yerel yönetimlerin bu mentörlük sistemini öğrenmesi ve uygulamasının söz konusu olduğunu bildirdi.

Engelli koçlarını Bakanlığa bağlı çalışmayacağı, bu programın kamuya değil özek sektöre hitap ettiği bilgisini veren İslam, koçların şu anda özel istihdam bürolarına bağlı olarak çalıştığını dile getirdi.

İslam, "Şirketlerde belirli bir engelli istihdamı kuralı var. Bu oranın artırılması söz konusu bu proje dahilinde?" sorusuna karşılık, e-KPSS modelini hatırlatarak, bu sınavda başarılı olan engellilerin kamuda istihdam edildiğini, özel sektörde engelli istihdamını teşvik eden kotaların alt sınırlarının artırılmasına ilişkin bir projelerinin bulunmadığını açıkladı.

- Projenin detayları

Gazi Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü Zihinsel Engellilerin Eğitimi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Necdet Karasu, projenin detaylarını paylaştı. Projenin ilk önce 6 aylığına Ankara'da devreye gireceğini, daha sonra kademeli olarak 4 şehirde 6 ay şekilde devam edeceğini, toplam süresinin 18+2 ay olduğunu, bu sürede 60 iş koçunun eğitimini ve onların takibini yapacaklarını anlattı.

İşe yerleşen bireylerin bireysel yaşamındaki, aile hayatındaki, iş yerindeki değişiklikleri inceleyeceklerini dile getiren Karasu, engellilerin bireylerle iletişiminden tutun da insanların onları kabulüne kadar her şeyi proje çerçevesinde takip edeceklerini aktardı.

Karasu, iş yeri koçlarının görüşmeleri engellinin teyze, halası gibi çok sayıda akrabasıyla yaptığını belirterek, süreç sonunda işe yerleşen bireylerin kaçının işe devam ettiğini, kaçının iş değiştirdiğini, kaçının bu işi neden değiştirdiğini, değişimde hangi zorluklarla karşılaştığını, sisteme nasıl adapte olduklarını inceleyeceklerini söyledi.