İşte tartışmalara neden olan Sayıştay'ın "Akyokuş Köprüsü" Raporu

Yeni Fiyat Yapılarak Hakedişe Dahil Edilip Ödemesi Yapılan Bazı İmalatların, Başka Bir İhale Kapsamında Sökülmesi Veya Kaldırılması
7.765.390,00 TL sözleşme bedeliyle ihale edilen “Akyokuş Yaya Köprüsü İnşaatı” işinin yerinde yapılan incelemesinde; yeni fiyat yapılarak hakedişe dahil edilen ve 12 nolu kesin hakediş itibarıyla 567.800 TL ödenen 8.350 m2 “Asfalt Altı 0,15 cm Perdahlı Beton” imalatının, 406.000 TL ödenen 7000 kg “Duvar Üstü Ferforje Korkuluk Yapılması” imalatının yarısının ve 80.000 TL ödenen “Yol Kenarı Oto Korkuluk Yapılması” imalatının yerinde olmadığı görülmüştür.

Kontrol teşkilatı görevlileri söz konusu imalatların yapıldığını, her bir imalatın bitmiş halinin fotoğraflarının mevcut olduğunu ancak bu imalatların başka bir ihale kapsamında söküldüğünü belirtmişlerdir.

Bunun üzerine, Kontrol teşkilatı görevlilerinden “söz konusu imalatların yapıldığı ancak yapılan incelemede yerinde mevcut olmadığı” hususlarını içeren bir tutanak alınmıştır.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”

“Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde ise; “Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.” denilmektedir.

Buna göre, yeni fiyat yapılarak hakedişe dahil edilip ödemesi yapılan ve başka bir ihale kapsamında söküldüğü veya kaldırıldığı anlaşılan bazı imalatların bulunmasının Kanunun yukarıda bahsedilen “kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması” ilkesiyle bağdaşmadığı düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Aynen "Yeni fiyat yapılarak hak edişe dahil edilip ödemesi yapılan bazı imalatların, başka bir ihale kapsamında sökülmesi veya kaldırılması şeklinde tespit yapılmıştır.

Konya Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından ihale edilen Akyokuş Yaya Köprüsü İnşaatı İşinde, yeni fiyat yapılarak hakedişe dahil edilen saha betonu, ferforje korkuluk ve oto korkuluklarının imalatlarının yapılmış olmasına rağmen yerinde tespit edilemediği, başka bir iş kapsamında kaldırılıp söküldüğü, tüm bunların “kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması” ilkesi ile bağdaşmadığı ifade edilmektedir. Akyokuş Yaya Köprüsü İnşaatı İşi, yaklaşık 2.000.000 m2 bir alanda yapılması planlanan rekreasyon düzenlemesi içerisinde bulunan, Beyşehir yolu üzerinden yaya geçişini sağlayarak rekreasyon alanında bulunan sosyal hacimler arasında bağlantıyı sağlayan, aynı zamanda iş içerisinde yapımı tamamlanan fore kazık sistemleri ile Beyşehir yolunda eskiden beri süre gelen kaymalar ile alanda oluşan/oluşabilecek toprak kaymalarını engellemek amacıyla projelendirilmiş ve yapımı tamamlanmıştır.

Raporda bahsi geçen beton, oto korkuluk ve ferforje korkuluklar Akyokuş Yaya Köprüsü İnşaatı İşinin dahilinde bulunmamakla birlikte, daha sonra zorunlu olarak ilave iş artışı kapsamında Başkanlık olurları alınarak yaptırılmıştır. Bahsi geçen imalatlar Akyokuş rekreasyon projesi kapsamında yapılması planlanırken projenin 2. Kısmı belediyemiz bütçe imkanları sebebiyle uygulama imkanı bulamamıştır.

Akyokuş Yaya Köprüsü İnşaatı İşi tamamlanınca;

1- Projenin ana taşıyıcı sistemi olan fore kazık sisteminin üsten gelebilecek yağmur ve kar sularına karşı imalatının korunması maksadıyla saha betonu yapılarak söz konusu suların fore kazık diplerine inmeden uzaklaştırılması sağlanmıştır.

Projenin 2. kısmında yapılması gereken şekliyle uygulandığı takdirde Enerji Nakil Hattı deplaseleri, Drenaj sistemleri vb. ise ilave iş artışı miktarının yetersiz olduğu görülmüştür.

Ayrıca yaya köprüsü yapımı esnasında, Karayolları standart gabari yüksekliği olan 4,60 cm standardı uygulanmış olmasına rağmen kural tanımaz sürücülerin yüksek gabarili yük ile gabari kontrol tagları olmasına rağmen köprüye çarptıkları görülmüş köprüyü korumak için köprü ayaklarının oturduğu bölgeler, yol kotu yaklaşık 50-60 cm indirilmiştir. Dolayısıyla yol kotu, yapılmış olan otopark kotunun altına düşmüş, bu sebeple ister istemez Beyşehir yolundan yağmur sularının tahliye edilememesi gibi bir durumla karşı karşıya kalınmıştır. Tahliyenin sağlanabilmesi içinde, yapılmış olan otopark kotunun düşürülerek yol kotundan aşağıda olması gerekli olmuştur. Bu sebeple Otopark kaldırılmış ve drenaj sistemleri de eklenerek yeni bir düzenleme yapılmıştır.

2- Burada kullanılan ferforjeler ve oto korkulukları özenle sökülmüş, Kamu herhangi bir zarara uğratılmadan bunların başka yerlerde değerlendirilmesi hususuna azami özen gösterilmiştir. Ferforjelerin sökülen kısımları şehrimizde ihtiyaç duyulan

Selçuklu Bulduk Hoca Camiine, Konya il Müftülüğü ile yapılan protokol kapsamında takılarak kullanılmıştır. Oto korkulukları ise depolarımızda muhafaza altında olup

Belediyemize ait otoparklarda ihtiyaç duyuldukça kullanılmaktadır.

3- Oto korkulukları ise Selçuklu kongre merkezi yanında bulunan otoparka takılmıştır. Zorunlu olarak bozulan imalatların, yapılan düzeltici çalışmalar ile kaynakların etkili ve verimli kullanımı sağlanmıştır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle, yaya köprüsü yüksekliğinin standart yükseklik olan 4,60 metre olarak inşa edildiği halde aşırı yükleme yapılmasından dolayı yüksekliği fazla olan araçların köprüye çarptıkları görüldüğünden köprüyü koruma amaçlı olarak yol kotunun 50-60 cm indirildiğini, yol kotunun otopark kotunun altına düşmesinden dolayı yoldaki su tahliyesinin yapılamadığını, bu nedenle otoparkın kaldırılarak drenaj sistemleri eklenmiş yeni bir düzenleme yapıldığını belirtmişlerdir.

Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 128 inci maddesinin “b” bendine göre karayolunda seyredecek araçların azami yüksekliğinin 4 metre olarak belirlendiği göz önüne alındığında 4,60 metre yüksekliği bulunan yaya köprüsünün yüksekliğini artırmak için yol kotunun 50-60 cm indirilmesi sebepleri anlaşılamamıştır.

Dolayısıyla, yaya köprüsü yüksekliğinin değiştirilmesi sonucunda olsa dahi bedeli ödenen söz konusu imalatların sökülmesi bulgumuzda iddia edilen “kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması” ilkesine uyulmadığı gerçeğini değiştirmemektedir.