Kan yapıyor, şifa dağıtıyor! İşte iki farklı isimle bilinen o gizemli bitki

Karayemiş, hafif buruk ve mayhoş tadıyla öne çıkan, görünüm olarak kiraza benzeyen bir meyve. Halk arasında taflan, laz kirazı, gürcü kirazı ya da kara kiraz gibi isimlerle de anılır. Ağaçta salkım şeklinde yetişen karayemiş, yüksek antioksidan içeriğiyle dikkat çeker. Ayrıca kalsiyum, demir, C vitamini ve magnezyum gibi önemli vitamin ve mineralleri de bünyesinde barındırıyor. İdrar söktürücü etkisi, kabızlığı önlemesi ve vücut direncini artırması gibi sağlık açısından birçok faydası bulunur. Özellikle Karadeniz Bölgesi'nde sık rastlanan bu meyve, dalından taze şekilde tüketilebildiği gibi reçel, şurup ve pekmez gibi formlarda da hazırlanarak değerlendirilebilir.

KARAYEMİŞ NEDİR?

Karayemiş, gülgiller (Rosaceae) familyasına ait, oldukça besleyici bir meyve. Karayemiş meyvesi, dünyada Güneybatı Asya ile Güneydoğu Avrupa'da doğal olarak yetişirken, ülkemizde bu meyveye en çok Karadeniz Bölgesi'nde rastlanmaktadır. Kiraza benzerliği ile dikkat çeken karayemiş meyvesi, siyaha yakın mor veya koyu kırmızı renkte, küçük ve yuvarlak salkımlar halinde yetişir. Lezzet açısından mayhoş ve hafif buruk bir tada sahiptir.

Bu meyve, vitamin ve mineraller açısından zengin içeriğiyle insan sağlığına önemli katkılarda bulunur. Taze veya kuru tüketim seçenekleri ile karşımıza çıkan karayemiş, pekmez, şurup, reçel veya çay şeklinde tüketilebilir. Karayemiş sadece meyvesiyle değil, aynı zamanda yapraklarıyla da alternatif tıpta kullanılır. Yapraklarından hazırlanan çayın, özellikle sindirim sağlığı ve sinir sistemi açısından faydalı olduğu bilinir. Ancak karayemişin yaprakları zehirli bazı bileşenlere sahip olabileceğinden, dikkatli ve ölçülü tüketilmesi önerilir.

KARAYEMİŞİN DİĞER ADLARI

Yüksek antioksidan kaynağı olan karayemiş meyvesi, taflan, laz kirazı, gürcü kirazı veya kara kiraz gibi isimlerle bilinir. Bilimsel adı Prunus laurocerasus olan karayemiş, hem yaprakları hem de meyvesiyle çeşitli sağlık yararları sunar. Olgunlaştığında koyu mor, kırmızı veya siyaha yakın renge bürünür. Karayemiş meyvesi, içerdiği C vitamini, kalsiyum, potasyum, demir ve magnezyum sayesinde hem genel sağlık hem de kemik ve bağışıklık sistemi açısından oldukça faydalıdır. Karayemişin yüksek antioksidan kapasitesi, serbest radikallerle savaşarak yaşlanma etkilerini geciktirebilir. Düzenli ve ölçülü tüketildiğinde daha birçok faydası bulunan karayemiş meyvesinin doğada yabani hâline de rastlamak mümkündür.

KARAYEMİŞ NASIL KULLANILIR?

Karayemiş meyveleri, mevsiminde dalından toplandığı gibi taze olarak doğrudan tüketilebilir. Hafif buruk ve mayhoş tadı, damakta kalıcı bir lezzet bırakır. Taze tüketimin yanı sıra karayemiş reçel ve pekmez olarak kahvaltılarda yerini alabilir. Sıcak yaz günlerinde ise karayemişten hazırlanan komposto, serinletici ve ferahlatıcı bir içecek olarak tercih edilir.

Ayrıca kurutularak da tüketilebilen karayemiş meyvesi, atıştırmalık veya bitki çayı şeklinde hazırlanabilir; bu sayede meyveden daha uzun süre yararlanmak mümkün olur. Bazı yöresel tariflerde ise karayemiş, şerbetlere renk ve aroma katmak için kullanılır. Meyvesinin yanı sıra karayemiş ağacının yaprakları da bitki çayı olarak değerlendirilebilir. Kurutulmuş yapraklar kaynar suya atılarak demlenir ve faydalı bir içecek elde edilir.

Doğal yapısı ve yüksek besin değeri sayesinde sağlıklı beslenme programlarına dahil edilmesi önerilen karayemiş, özellikle mevsiminde tüketildiğinde vücuda pek çok fayda sağlar. Ayrıca düşük kalorili olması nedeniyle kilo vermek isteyenler için de ideal bir meyvedir.

KARAYEMİŞ MEYVESİ NEYE İYİ GELİR?

Doğal ve sağlıklı beslenmeye önem verenlerin ilgi odağı olan karayemiş meyvesi, yüksek oranda C vitamini, antioksidan, lif, demir ve çeşitli mineraller içerir. Bu özellikleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücudu hastalıklara karşı korur. Lif içeriği sayesinde sindirim sistemini destekler, kabızlığı önler ve bağırsak hareketlerini düzenler. Ayrıca diüretik etkisi ile vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olur.

Karayemiş meyvesinin iyi geldiği bilinen durumlar şunlardır:

Karayemiş, içerdiği yüksek C vitamini ile bağışıklığı destekleyerek vücut direncini artırabilir.

Zengin antioksidan kaynağı olan karayemiş, vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücresel hasarı önler ve yaşlanmayı geciktirebilir.

İdrar söktürücü özelliği ile vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olabilir.

Antioksidan içeriği, kötü kolesterolü dengeler ve kalp sağlığını koruyabilir.

Lif bakımından zengin olan karayemiş, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur ve kabızlığı önler.

Kemik ve kas sağlığı açısından faydalıdır.

Adet dönemlerinde kas gevşetici özelliği ile ağrı ve sancıları hafifletebilir.

Stres ve anksiyete gibi durumlara olumlu etkileri olabilir.

Mevsim geçişleri veya kış aylarında sık görülen solunum yolu enfeksiyonlarının semptomlarını hafifletebilir.

Demir eksikliğine bağlı anemi durumunda düzenli tüketildiğinde kan yapıcı etkiler gösterebilir.