Kanserojen ayakkabıların piyasaya sürülmesine ilişkin soruşturma

İSTANBUL (AA) - Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, sağlığa zararlı olduğu gerekçesiyle imhasına karar verilen ancak piyasaya sürüldüğü belirlenen kanserojen etkiye sahip ayakkabılara ilişkin yürütülen soruşturma tamamlandı.

Anadolu Örgütlü, Kaçakçılık ve Ekonomik Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından hazırlanan iddianamede, İstanbul Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü görevlileri tarafından yapılan araştırma sonucunda, Erenköy Gümrük Müdürlüğü'nün denetiminde bulunan bir antrepoda muhafaza edilen bir ayakkabı firmasına ait ithali uygunsuz bulunan 1875 kap ayakkabı cinsi eşyanın 2014 yılının ekim ayında imhasına karar verildiği anlatıldı.

Firmanın talebi üzerine Erenköy Tasfiye İşletme Müdürlüğü tarafından imha komisyonu oluşturulduğu belirtilen iddianamede, söz konusu ayakkabıların imha edilmek üzere, Kocaeli'deki İzaydaş AŞ'ye ait tesislere götürüldüğü belirtildi.

İddianamede, imha işlemi sırasında orijinal ambalajlı kapların açıldığında, götürülen ayakkabıların imha edilmesi gereken ayakkabılardan olmayıp, eski ekonomik değerini yitirmiş ayakkabılar olduğunun tespit edildiği ve bu nedenle imha işleminin durdurulduğu aktarıldı.

- "19 bin 920 çift ayakkabı için e-uygunsuzluk belgesi düzenlenmiş"

İddianamede, ayakkabıların ithal edildiği Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki firma tarafından düzenlenen ithalat faturası kapsamında, 2 bin 405 kartonda 25 bin 510 adet, 272 bin 816 dolar değerinde bayan botunun Erenköy Gümrük Müdürlüğü'nün denetiminde bulunan bir antrepoda gümrüklü eşya olarak denetime alındığı, ithalata konu eşyalar için Ekonomi Bakanlığı yetkililerince alınan numunelerin incelenmesi sonucu toplam 19 bin 920 çift ayakkabı için e-uygunsuzluk belgesi düzenlendiği bildirildi.

Ayakkabıları ithal eden firmanın, ithaline uygunluk verilmeyen 19 bin 920 çift ayakkabı için Erenköy Gümrük Müdürlüğü'ne dilekçe vererek tasfiye talebinde bulunduğu kaydedilen iddianamede, söz konusu ayakkabıların antrepo yetkilisi, Erenköy Gümrük Müdürlüğü ilgili refakat memurları ve yetkilendirilmiş gümrük müşavir yardımcısı tarafından düzenlenen tutanakla 5 araca yüklenerek İzaydaş AŞ'ye heyet huzurunda sevk edildiği bildirildi.

İddianamede, gümrük muayene memurlarının şüphesi üzerine söz konusu araçlardan birinin mührünün kırılarak içindeki ayakkabı kolilerinin açıldığı belirtilerek, kolilerde imha amaçlı ayakkabıların olmadığının tespit edildiği vurgulandı.

Bunun üzerine imha işleminin sonlandırılarak söz konusu aracın geçici olarak mühürlendiği aktarılan iddianamede, imha edilecek ayakkabıların yüklü olduğu 5 aracın Erenköy Tasfiye İşletme Müdürlüğü’ne ait geçici depolama yerine alındığı kaydedildi.

İddianamede, İstanbul Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü yetkililerince geçici depolama yerinde yapılan sayım ve tespit sonucu araçlardaki koliler içinde toplamda 33 bin 235 adet ekonomik değerini yitirmiş ve kullanılmış ayakkabı bulunduğu, Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliği kararı ile de bu ayakkabılara el konulduğu anlatıldı.
Ayakkabıların tutulduğu antrepodaki kamera kayıtlarının incelendiği aktarılan iddianamede, imha edilecek ayakkabıların yüklenmesi esnasında kayda alınan görüntüler incelendiğinde, ayakkabı kolilerinin araçlara yüklenirken paketlenmiş halde oldukları, paketlerin etrafının şeffaf streçleme ile sarılmış olduğu, paketlerdeki bazı kolilerin ezilmiş, bazılarının da yırtılmış olduğunun görüldüğü belirtildi.

İddianamede, kamera kayıtlarında antrepoda bulunan bazı kişilerin konuşmalarının da duyulduğu belirtilerek, kamera arkası konuşmalarda "Abi ne olacak bu işin sonu", "O zaman malın dolu olduğunu ispat et", "Ne yapıyorsun, patlak malı kamera önüne tutuyorsun" şeklinde şüpheli ifadeler kullanıldığı kaydedildi.

- Ayakkabılar insan sağlığına zararlı nitelikte

İddianamede, soruşturma aşamasında iç piyasaya sürülmüş ayakkabıların toplatılması çalışması yapıldığı ve tespit edilen ayakkabıların toplatıldığı ifade edilerek, piyasaya sürülen 19 bin 920 çift ayakkabıdan 10 bin 221 çift ayakkabıya el konulduğu, piyasaya sürülen diğer ayakkabıların ise toplatılamadığı aktarıldı.

Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetilmesi Genel Müdürlüğü tarafından iç piyasada yapılan denetimler sonucu rapor düzenlendiği bildirilen iddianamede, düzenlenen rapor kapsamına göre, numune ayakkabılara uygulanan testler sonucunda piyasaya sürülen ayakkabıların insan sağlığına zararlı nitelikte olduğunun belirlendiği vurgulandı.

İddianamede, söz konusu ayakkabıları denetim altında bulunan antrepodan yasal olmayan yollarla çıkararak, serbest dolaşıma soktuğu iddia edilen ve aralarında ayakkabıları ithal eden firma ile ayakkabıların tutulduğu antreponun yetkililerinin de bulunduğu 10 kişi hakkında, "Dikkat ve özen yükümlüğüne aykırı davranma sonucu tüketilecek şeylere zehir katma veya bozma", "Eşyayı aldatıcı işlem ve davranışlarla gümrük vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin ülkeye sokmak" ve "İthali kanun gereği yasak olan eşyayı ülkeye sokmak" suçlarından 3 yıl 3'er aydan 10'ar yıla kadar hapis cezası talep edildi.

İddianame, Anadolu 1. Asliye Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Mahkeme de iddianameyi kabul ederek, ayakkabıları ithal eden firmanın yükleme ve boşaltma işlemini Esenyurt'taki iş yerinde yaptığı gerekçesiyle "yetkisizlik" kararı vererek dava dosyasını Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdi.