"Koah Ve Diyabet, Zatürre Riskini Artırıyor"

Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Dilek Toprak, 65 yaş üzerindeki herkeste ve 65 yaşından genç erişkinlerde başta KOAH olmak üzere, astım, diyabet, kronik kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, kanser gibi eşlik eden sağlık sorunu olan risk gruplarında zatürre riskinin artabildiğini belirterek, "Diyabetli bireylerde zatürre gelişme riski, sağlıklı kişilere kıyasla 3 kat daha fazladır." dedi.

Toprak, Dünya Zatürre Günü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, zatürrenin önlenebilecek küresel sağlık sorunlarından biri olmasına rağmen, hala her 20 saniyede bir çocuğun hayatını kaybetmesine neden olduğunu belirtti.

Zatürreden korunmada aşıların önemine dikkati çeken Toprak, akciğer iltihabı olarak tanımlanan zatürrenin bakteri, virüs, mantar gibi farklı mikroplar nedeniyle oluşabildiğini, en sık hekime başvurmaya neden olan ve en fazla ölüme yol açabilen hastalıklar arasında yer aldığını vurguladı.

Toprak, "Zatürre dünya genelinde 5 yaş altı çocukların en önemli ölüm nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Ayrıca 65 yaş üstü kişilerde; böbrek, şeker, kalp veya akciğer hastalığı gibi kronik bir soruna sahip olanlarda, sigara kullananlarda, bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık veya ilaç kullananlarda da oldukça sık görülüyor." diye konuştu.

Bu önemli ve önlenebilir hastalık konusunda farkındalık oluşturmak, toplumu korunma ve tedavi yolları hakkında bilgilendirmek, mücadelede yeni yöntemler geliştirmek amacıyla Dünya Zatürre Günü'nde çeşitli etkinliklerin düzenlendiğine işaret eden Toprak, şu bilgileri verdi:

"Zatürre, dünya genelinde çok fazla erişkinin hayatını kaybetmesine yol açıyor. Tüm dünyada hastane başvurularının, tedavi giderlerinin, iş, okul günü kayıplarının ve ölümlerin önemli bir kısmından sorumlu olan alt solunum yolu enfeksiyonları, ülkemizde de ölüm nedenleri arasında yüzde 4,2 ile beşinci sırada yer almaktadır. Diğer yandan, erken ölümler ve sakatlık nedeniyle yaşamdan kaybolan yılların toplamı bakımından, tüm hastalıklar arasında beşincidir. Sağlık Bakanlığı'nın 2004 istatistikleri incelendiğinde, bir yıllık dönemde hastanede gerçekleşen ölümlerin yüzde 1,8'inin zatürreye bağlı oluştuğu ve yine tüm zatürre vakalarının yüzde 1,5 kadarının ölümcül seyrettiği görülmektedir. Ülkemizde gerçekleştirilen farklı çalışmalarda, özellikle hastanede tedavi edilen zatürre vakalarında ölümlerin belirgin oranda daha yüksek olduğu gösterilmiştir."

- "40 yaş altı diyabetlilerde zatürreye bağlı hastaneye yatma riski 3 kat artıyor"

Prof. Dr. Toprak, yaşın ileri olmasının başlı başına zatürre riskini artıran bir faktör olduğunu dile getirerek, diğer risk faktörleri hakkında şunları söyledi:

"65 yaş üzerindeki herkeste ve 65 yaşından genç erişkinlerde başta KOAH olmak üzere, astım, diyabet, kronik kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, kanser gibi eşlik eden sağlık sorunu olan risk gruplarında zatürre riski artabilir. Diyabetli bireylerde zatürre gelişme riski, sağlıklı kişilere kıyasla 3 kat daha fazladır. Bu kişilerde grip ve özellikle akciğer enfeksiyonlarına bağlı komplikasyon riski ve ölüm oranları yüksektir ve diyabet hastaları akciğer enfeksiyonuna daha yatkın olduklarından grip ve pnömokok aşılarının uygulanması gereklidir. Pnömokok denen bakteri, diyabet hastalarında akciğer enfeksiyonlarının büyük kısmından sorumludur. Dünya Sağlık Örgütü'nün son verilerine göre dünyada 422 milyon diyabet hastası var. Kilo artışı, obezite ve fiziksel aktivite kısıtlılığıyla birlikte görülen diyabet tüm dünyada önde gelen ölüm sebeplerinden biridir. 2012'de 1,5 milyon ölüme yol açmıştır. Türkiye'de ise diyabet tanısı konmuş 6,5 milyon erişkin var. Diyabeti olan 40 yaş altı bireylerde zatürreye bağlı hastaneye yatma riskinin 3 kat arttığı gösterilmiştir. Tip 2 diyabetli hastalarda, zatürre nedeniyle hastaneye yatışla ilişkili ölüm riski de artar."

- "Zatürreye karşı en önemli silahlardan biri aşı"

Prof. Dr. Dilek Toprak, zatürreye karşı savaşta aşının önemine değinerek, "65 yaş üstü tüm erişkinlere ve 65 yaş altında olup risk grubunda olan kişilere grip ve pnömokok aşılaması önerilmektedir. Zatürreye karşı da koruma sağlayan pnömokok aşılaması çok önemlidir." ifadelerini kullandı.

Toprak, 65 yaş üstü erişkinlere ve her yaştaki risk gruplarına konjuge pnömokok aşısının Sağlık Bakanlığı tarafından temin edildiğini aktararak, şu bilgileri verdi:

"Zatürre tedavisindeki gecikme, hastalık seyrini ve ölüm riskini artırıyor. Tedavi süresi hastalığın başlangıçtaki şiddetine, sorumlu etkene, eşlik eden bir hastalığın olup olmamasına ve hastanın yanıtına göre değişebilir. Antibiyotik ve ek tedavilerle müdahale edilir. Genellikle ateşin düşmesini takiben 5-7 gün daha antibiyotiğe devam edilmesi önerilmektedir. Altta yatan kronik hastalıkların kontrol altına alınması, dengeli beslenme, hijyenik önlemler, sigara ve alkol alışkanlıklarının kontrolü, pnömokok ve yıllık grip aşılarıyla zatürrenin sıklığı ve ölüm oranları azaltılabilir. Eğer kullanıyorlarsa, zatürre tanısı alan kişilere sigarayı bırakma konusunda tıbbi destek verilmelidir. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun yaptığı yeni aşı şemalarına göre artık 65 yaş üstü erişkinler ve her yaştaki risk grupları aile sağlığı merkezlerinde konjuge pnömokok aşısıyla da ücretsiz aşılanabilecek. Bu kararla birlikte üniversite ve devlet hastanelerinde aşı merkezlerinin kurulmaya başlanması ve böylece bu uzman merkezlerde gerekli görülen hastalara konjuge pnömokok aşısını da ücretsiz olarak uygulanabilmesi zatürreye karşı verdiğimiz mücadele açısından çok önemli. Böylece, risk altındaki çok daha fazla sayıda hastanın aşılama imkanına kavuşacağını düşünüyorum."