Konyalılar dikkat: 60 yıl sonra geri dönen virüs Konya'yı tehdit ediyor!

Konya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği (DSYB), 60 yıl aradan sonra Türkiye'de yeniden ortaya çıkan SAT-1 şap hastalığı salgınına karşı alarm verdi. Türkiye'nin en büyük sığır varlığına sahip ili olan Konya'da yürütülen mücadelenin ulusal ölçekte önem taşıdığını vurgulayan Birlik, hayvan varlığının, üreticilerin emeğinin ve gıda güvenliğinin ciddi tehdit altında olduğunu açıkladı.

HAYVAN HAREKETLERİ DURDU, AŞILAMA SEFERBERLİĞİ BAŞLADI

30 Nisan 2025'te tespit edilen SAT-1 virüsünün yayılımını engellemek amacıyla yetkililer, 1 Temmuz'dan itibaren hayvan pazarlarını kapatmış ve hayvan hareketlerine kısıtlamalar getirmişti. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 8.5 milyon doz aşıyı sahaya dağıttığını belirten Birlik, hedefin ülke genelinde %85 aşılama oranına ulaşmak olduğunu söyledi. Konya için kısıtlamaların Eylül ayı başında kaldırılmasının öngörüldüğü belirtildi.

"ÜRETİCİLERİMİZE DESTEK VERMEYİ SÜRDÜRMEKTEYİZ"

Konya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği tarafından yapılan açıklamada, Ülkemiz hayvancılığı, son yılların en büyük tehditlerinden biri olan şap hastalığı salgını ile karşı karşıyadır. Bu salgın, yalnızca hayvan sağlığını değil, aynı zamanda ülkemizin gıda güvenliğini de ciddi şekilde tehdit etmektedir. SAT-1 virüsü; şap hastalığının Afrika kökenli serotiplerinden biridir ve büyükbaş hayvanlarda ciddi ekonomik kayıplara yol açabilen bir enfeksiyon etkenidir. Klinik belirtileri diğer şap virüsü tipleriyle benzerlik göstermektedir. Bunlar arasında; süt ve et veriminde belirgin düşüş ve damızlık değer kaybı yer almaktadır. Ayrıca buzağılarda ani ölümler de görülebilmektedir. Türkiye’de SAT-1 serotipi en son 1963 yılında Trakya bölgesinde görülmüş, 1965 yılından itibaren ise Anadolu’da bu serotipe karşı aşılama uygulamalarına son verilmiştir. Yaklaşık 60 yıl aradan sonra SAT-1 serotipi, 30 Nisan 2025 tarihinde yeniden ülkemizde tespit edilmiştir. Hastalığın yayılımını önlemek amacıyla yetkililer, 1 Temmuz 2025 itibarıyla hayvan pazarlarını geçici olarak kapatmış ve hayvan hareketlerine kısıtlamalar getirmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı, 1 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla sahaya 8,5 milyon doz SAT-1 aşısı dağıtmış, ayrıca 2,5 milyon doz ilave aşının gönderileceğini duyurmuştur. Aşılama çalışmalarındaki hedef, ülke genelinde %85 aşılama oranına ulaşarak sürü bağışıklığını sağlamak ve hayvan pazarlarındaki kısıtlamaları kademeli bir şekilde kaldırmaktır. Konya için Eylül ayı başında kısıtlamanın kaldırılması öngörülmektedir. 2020 yılında yaşanan “COVID-19 pandemisinin” hayata ve ekonomiye etkilerine benzer bir süreç, bugün hayvancılık sektörümüzde yaşanmaktadır. 2025 yılının ilkbahar aylarında ortaya çıkan ve “don afeti” kadar yıkıcı sonuçlar doğurma potansiyeli bulunan bu son derece bulaşıcı şap hastalığı, sadece hayvan varlığımızı değil; üreticimizin emeğini, ihracatımızı, gıda güvenliğimizi ve ülke ekonomimizi de doğrudan tehdit etmektedir. Konya, 984.000 büyükbaş hayvan varlığı ile Türkiye’nin en fazla sığır varlığına sahip ilidir. Bu nedenle yürütülen mücadele çalışmaları yalnızca ilimiz için değil, ülkemiz hayvancılığı açısından da ulusal ölçekte önem arz etmektedir. Hastalık nedeniyle süt ve et veriminde %15–20 oranında kayıplar yaşanmaktadır. Virüsün bulaşma hızı son derece yüksek olduğundan, mihrak bölgelerinden başlanarak aşılama çalışmaları aralıksız olarak sürdürülmektedir. İlk doz aşının ardından bağışıklık oranı yaklaşık %40, 21 gün sonra uygulanan rapel aşı sonrası ise %90 seviyesine ulaşmaktadır. Bu nedenle rapel aşılamaların eksiksiz yapılması büyük önem taşımaktadır" denildi.

Konya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği tavsiyede bulunarak vatandaşlara önerilerde bulundu. Hayvanların zamanında aşılatılması gerektiğini belirten Birlik, "İlk dozdan 21 gün sonra rapel aşıyı yaptırmayı ihmal etmeyin; tam bağışıklık için rapel şarttır. Aşılaması yapılmamış veya rapeli eksik hayvanlar en yüksek risk grubundadır. Hayvanlarınızı izinsiz nakletmeyin; resmi kontroller tamamlanmadan hareket etmeyin. Ahır girişlerine dezenfektan paspas yerleştirin ve ziyaretçi girişlerini sınırlandırın. Sağım ekipmanlarını, yemlik ve sulukları düzenli olarak dezenfekte edin. Hayvanlarda aşırı salya, ağız-dil yaraları, topallık, ateş veya iştahsızlık gözlemlerseniz, vakit kaybetmeden İl/İlçe Tarım Müdürlüğü veya veteriner hekiminize bildirin. Şüpheli hayvanları sürüden ayrı bir bölmeye alın. Hastalık dönemlerinde hayvanların bağışıklığını güçlendirmek için yeterli ve dengeli besleme yapın. Vitamin ve mineral takviyeleri ile stresin azaltılmasına ve bağışıklığın güçlenmesine yardımcı olun. İşletmenizde buzağı atıkları veya hayvan ölümleri meydana geldiğinde, itlaf ve uygun bertaraf işlemleri için bağlı bulunduğunuz belediyeden yardım talep edin. Yaşadığımız pandemi döneminde, üreticinin içinde bulunduğu zor durumu fırsat bilenler “gece kurtla sürüye dalıp gündüz çobanla ağıt tutanlar” maalesef olmuştur. Bazı kişiler, dezenfektan, antibiyotik, ateş düşürücü ve premiks gibi hayati ürünleri fahiş fiyatlarla satmaya çalışmıştır. Üreticinin kanayan yarasına tuz basan kan emicileri şiddetle kınıyor ve notumuzu alıyoruz. Konya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği olarak İlimiz sınırları içerisinde şap hastalığının yayılmasının önlenmesi amacıyla, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile tam koordinasyon ve güçlü iş birliği içinde çalışmalar yürütmekteyiz. Bu kapsamda, aşılama programlarının etkinliğini artırmak için gerekli aşıların uygun koşullarda naklini titizlikle gerçekleştirmekteyiz. Ayrıca, hastalığın erken tespiti, üreticilerin bilgilendirilmesi ve biyogüvenlik önlemlerinin uygulanması konularında saha personelimiz aracılığıyla üreticilerimize destek vermeyi sürdürmekteyiz" ifadeleri kullanıldı.