Konya'nın Ermeni Mahallesi: Bir zamanlar sayıları Konyalıları geçmiş

Çiftemerdiven Mahallesi Konya'nın tarihi bir mahallesidir. Karatay sınırları içerisinde yer alan ve Konya’nın en eski ve tarihî mahallelerinden biridir. Çiftemerdiven Mahallesi; Doğuda Tercüman ve Zemburi mahalleleri, kuzeyde Sultan Veled Caddesi (Hapishane Caddesi), batıda Ankara Caddesi, güneyde Mihmandar ve Şems mahalleleri ile çevrilidir. Mahallenin isminin nereden geldiği bilinmemekte. Adının, mahallede mevcut Polis Mektebinin merdivenlerinden aldığı yönündeki bilgi doğru değildir. Çünkü mahallenin tarihine göre bu bina çok yenidir.

"ÇİFTENERDÜBAN OLARAK GEÇMEKTE"

Yavuz dönemi 924/1518 yılı Tahrir Defteri’nde mahallenin adı, Çiftenerdüban olarak geçmekte. Mahalle, Kanuni döneminde sekiz hane, on beş nefer. III. Murat dönemi 992/1584 yılı Konya Tahrir Defteri’nde ise mükellef sayısı otuz üçtür.

İŞTE VERGİ ÖDEYENLERDEN BAZILARI

1847-48 yılı temettüat defterinde mahallede Müslüman ve Ermeni nüfusu ayrı ayrı vergilendirilmiş. Bunlardan Müslüman nüfus dört grupta toplam 14 kişi olarak vergilendirilmiş. Vergi mükelleflerinin ödediği en yüksek vergi 95,5, en düşük vergi ise 28 kuruştur. Hacı Ali Bey, Bıyık Mehmet, Dağlı Osman ve Demirci İsmail Müslüman mahalle sakinlerinden bazılarıdır. Ermeni cemaat ise “Ermeniyân” adı altında sekiz grupta 133 kişi olarak vergilendirilmiş. Balta oğlu Karabet, Demirci Bonasi, Papaz kardeşi Asdor 141 kuruş ile en yüksek vergiyi ödeyenler arasında yer almış. Papaz oğlu Artin, Kuyumcu Pedros, Kazancı Artin, Terzi Simyon diğer Ermeni vergi mükelleflerden bazıları olmuştur.

PEK ÇOK RESMÎ KAYITTA MAHALLE-İ ERMENİYAN

Mahallede Ermeni cemaati çoğunluğu oluşturmuş. Bunu Konya şeriye sicillerinde de görmek mümkün. Bu sebeple Çifte Merdiven Mahallesi, pek çok resmî kayıtta Mahalle-i Ermeniyan olarak da geçer.

TARİHÎ YAPI VE RESMÎ BİNA BAKIMINDAN OLDUKÇA ZENGİN

Mahallenin tarihi ve resmi bina oluşumları arasında; Kuzeyden itibaren İmam Hatip Lisesi, eski yurt binası, Kadı İzzeddin Camii ve Türbesi, bu cami karşısında Selçuklu devlet adamlarından Fahreddin Atabek tarafından yaptırılan Atabekiye (sonradan Ağazade) Medresesi, Selçuk Üniversitesi rektörlük binası, Meydanî Ahmet Efendi Mescidi, eski Polis Mektebi, Seyfiye Medresesi ve Türbesi, Zenburi Mahallesi sınırında Sitteibanu Mescidi, yine Selçuklu Dönemi Molla-i Atik (Gevhertaş/Gühertaş) Medresesi, Yavuz Sultan Selim’in yaptırdığı meşhur çeşme ve 19 Mayıs İlköğretim Okulu yer alır. Mahalle, tarihî yapı ve resmî bina bakımından oldukça zengindir.