Konya'nın kaynaklarda övüle övüle bitmeyen ilçesi: Dağına, bağına, kuş seslerine hayran olmuşlar

Konya, tarih boyunca Anadolu’nun en önemli yerleşim merkezlerinden biri oldu. Neolitik Çağ’dan günümüze kadar Hitit, Frig, Lidya, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanoğulları ve Osmanlı dönemlerinde kritik bir rol üstlenen şehir, günümüzde de önemini koruyor.

Konya’nın tarihî merkezlerinden Meram ise, hem doğal güzellikleri hem de tarihî dokusuyla dikkat çekiyor. XIII. yüzyılda “Dârü’l-Huzûr” yani “Huzur Beldesi” olarak tanımlanan Konya, Karamanoğulları ve Osmanlı dönemlerinde Alâeddin Tepesi ve çevresinde gelişmeye başlamış, XVIII. ve XIX. yüzyıllarda ise Meram’a doğru genişlemiştir.

Meram, Osmanlı dönemi kaynaklarında sıkça övülüyor. Şeyh Muhammed İbn Ahmet Mukaddesî, H 400 yılında yazdığı eserinde Meram’ı “Dağların eteğinde bahçeleri ve mesiresi olan bir yer” olarak tanımlar. Cihânnümâ’da Kâtip Çelebi ise Meram’ın akarsulu, bağlı ve bahçeli yapısını anlatır. Evliya Çelebi ise 1648’de Meram’ı “9.000 kadar bağ ve bahçesi, kuş sesleri ve binlerce yapısıyla” övgüyle anlatır.

Meram’ın modern gelişimi ise 1896’da tren istasyonunun yapılmasıyla hız kazanmıştır. Bunu 1927’de Meram Dere üzerine kurulan ilk hidroelektrik santrali ve 1953-54 yıllarında Konya Şeker Fabrikası’nın açılması izlemiştir. Günümüzde Meram, tren yolu ve sanayi bağlantısıyla şehir merkezine doğru bir çekim merkezi hâline gelmiştir.

Meram ilçesi sınırları içinde tarihî yerleşimler de gün yüzüne çıkarılıyor. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY) Projesi’ne göre Konya ilinde 819 yerleşim ve mağara tespit edilirken, Meram’da 23 farklı tarihî alan bulunuyor. Bunlar arasında Hatunsaray-1, Kilistra Kent, Âşıklar Kalesi ve Çayırbağı Tekil Buluntu gibi önemli höyükler yer alıyor.

Uzmanlar, Konya ve Meram’ın tarihî, kültürel ve doğal zenginliklerinin pek çok dönemde cazibe merkezi olduğunu belirtiyor. Bugün de bilimsel kazılar ve restorasyon çalışmaları devam ederek bölgenin tarihî dokusunu korumayı ve ön plana çıkarmayı hedefliyor.