Myanmar'da halk seçimlerin galibi NLD'den reform bekliyor

NAYPYITAW (AA) - KYAW YE LYNN / BÜŞRA SELVİ ÖĞÜTCEN - Myanmar'da halk, 8 Kasım'daki genel seçimi kazanan ve mart ayı sonunda hükümeti kurmaya hazırlanan Ulusal Demokrasi Birliği'nden (NLD) hukuk ve tarım başta olmak üzere birçok alanda reform bekliyor.

Halk, Nobel ödüllü muhalif Aung San Suu Çii'nin liderliğindeki partinin yasalarda yapacağı değişikliklerin, hukukun gelişmesine ve diğer alanlarda reformlara yol açmasını umut ediyor.

Ülkedeki iş gücünün yarısından fazlasını oluşturan ve cunta rejiminin ardından iktidara gelen Birlik Dayanışma ve Kalkınma Partisi'nin (USDP) ekonomik büyüme amacıyla arazilerini ellerinden alması sonucu mağdur olan çiftçiler, NLD hükümetinin sorunlarına çözüm bulmasını istiyor.

İdari başkent Naypyitaw'ın hemen dışındaki evinde AA muhabirinin sorularını yanıtlayan 95 yaşındaki Than Kyi, üzerinde evlerinin de bulunduğu araziyi 63 yıl boyunca ailesinin sürdüğünü ancak 2006'da cunta rejiminin başkenti Yangon'dan 320 kilometre kuzeydeki Naypyitaw'a taşıma kararı almasının ardından topraklarına el konulduğunu söyledi.

Aralarında kendi tarlalarının da bulunduğu arazilere yol yapmak için el konulduğunu belirten Than, her metrekare için çiftçilere sadece 4 dolar ödendiğini, söz konusu miktarın tarladan elde edilen yıllık ürünün üçte birine denk geldiğini ve bir öküz almaya dahi yetmediğini belirtti.

22 yaşından beri önceden ormanlık alan olan arazilerinin tarlaya dönüştürülmesi için çalıştığını dile getiren Than, "O zaman bu adil olmayan ücrete şikayet etme hakkımız yoktu" dedi.

Yol inşaatı başlayana kadar tarlalarını ekmeye devam etmek isteyen çiftçilere önce izin verildiğini ancak daha sonra tahliye kararı çıkarıldığını anlatan Than, sözlerine şöyle devam etti:

"Çok korktum, karara karşı çıkmak, arazilerimize daha yüksek fiyat talep etmek için gideceğimiz hiçbir yer yoktu. Yine de mahkemeye gittim. Yürüyemediğim ve beş dakikadan uzun süre ayakta kalamadığım için beni mahkeme salonlarına çocuklarım taşıdı."

Yaşlı kadının durumu, kısa sürede büyük ilgi çekti.

Durumdan haberdar olan basın kuruluşları, yerel yönetim organlarını eleştirerek Than'ın mağduriyetine dikkat çeken ve USDP'nin el konulan arazileri özel yatırımcılara çok yüksek fiyatlara satmaya başladığını ortaya koyan haberler yaptı.

Naypyitaw Kalkınma Komisyonu, 2015'te arazisi için Than'a fazladan para vermeyi kararlaştırdı ancak yeni tutar da arazinin piyasa değerinin altında kaldı.

Than, "Sıradan bir vatandaş olarak yetkililerden alabileceğim en yüksek rakamı verdiklerini biliyorum" diyerek tepkisini gösterdi.

- "Thein Sein, halka verdiği sözleri tutmadığı için seçimi kaybetti"

Cunta yönetimi tarafından arazilerine el konulan çiftçilere destek olmak amacıyla 2011'de Thein Sein liderliğindeki sivil yönetimin iktidara gelmesinin ardından hukuk bürosu kuran avukat Robert San Aung, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Geçen 5 yıla baktığımda, hükümetin performansının ne kadar zayıf olduğunu görüyorum" dedi.

Devlet Başkanı Thein Sein'ın tüm vatandaşların eşit haklara sahip olacağına söz verdiğini ancak sözünü tutmadığını vurgulayan Aung, seçmenlerin 8 Kasım'daki genel seçimde devlet başkanının partisi USDP'ye oy vermemesinin en önemli nedenlerinden birinin, verilen sözlerin tutulmaması olduğunu kaydetti.

Aung, "Sıradan insanlara yardımcı olmak için elimden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyorum. Şimdiye kadar binlerce dilekçe aldık ancak yolsuzluğa bulaşmış yargı ve yönetim sistemi nedeniyle bu insanlar için adalet sağlamak çok zor" diye konuştu.

- "Yolsuzlukla mücadele güç olacak ama imkansız değil"

NLD Sözcüsü Nan Khin Htwe Myint, ülkede en büyük sorunun hukukun üstünlüğünün sağlanamaması olduğuna işaret ederek "Önceliğimiz, yargıda ve yönetim sisteminde reformlar yaparak yolsuzluğa karşı mücadele etmek olacak. Bu mücadelenin çok zor olacağının farkındayız ancak imkansız değil. En büyük mücadele, önceki yönetimin yapamadığını yapmak. En önemli şey de halkın güvenini kaybetmemek" dedi.

- Çiftçilerin 22 bin kilometre karelik arazisine el konuldu

Merkezi Londra'da bulunan Global Witness insan hakları grubu, geçen yıl yayımladığı raporda Myanmar'da hükümetin 2013'ten bu yana çiftçilerin ektiği 22 bin kilometrekarelik araziye el koyduğunu belirtmişti.

Thein Sein, 2011'de iktidara geldiğinde tarım alanında reform yapacağına söz vermiş, 2012'de de toprakları ellerinden alınan çiftçilerin durumunu soruşturması için parlamentoda komisyon kurmuştu.

Myanmar'da 50 yılı aşkın süren cunta rejiminin ardından Thein Sein liderliğindeki USDP, 2010'da yapılan seçimi kazanmıştı. 30 Mart 2011'de yemin ederek devlet başkanlığı görevine başlayan Thein Sein, reform sürecini başlatmıştı. Thein Sein liderliğindeki sivil hükümetin çok sayıda siyasi mahkumu serbest bırakmasına, etnik gruplarla ateşkes imzalamasına, basın özgürlüğünü genişletmesine ve denetim yasalarını hafifletmesine karşın Myanmar, dünya gündeminde hala insan hakları ihlalleri, dini azınlıklara uygulanan ayrımcılıkla yer alıyor.